Từ đầu năm đến nay, giá các loại sữa không ngừng "leo thang" hà lạm vào túi tiền của người tiêu dùng. Thế nhưng, theo điều tra của NNVN giá sữa trên thị trường đang tăng "tỷ lệ nghịch" với giá sữa nguyên liệu các DN đang thu mua của nông dân...
Bài 1: Vinamilk gây khó người nuôi bò sữa?
Trước bối cảnh nhiều nông dân ở TPHCM chán nản, muốn “chia tay” với con bò sữa, NNVN đã cùng Hội Nông dân TPHCM đi tìm lời giải cho câu hỏi: Vì sao người chăn nuôi bò sữa đang muốn "giẫy" ra loại gia súc vốn một thời “vang bóng” này?
Giảm hỗ trợ, tăng… phạt!
Chúng tôi về Củ Chi và Hóc Môn – hai huyện có tổng đàn bò sữa lớn nhất TPHCM. 
Người nuôi bò sữa đang phải gồng mình với chi phí tăng mà giá sữa tươi được thu mua thấp (ảnh ĐC)
Tại đây, chúng tôi đã trực tiếp nghe rất nhiều người dân "thở vắn than dài" muốn bán tống đàn bò sữa đi cho rảnh nợ. Lý do: chi phí nuôi bò ngày càng đắt đỏ nhưng NM Sữa Trường Thọ - Cty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk) chỉ mua sữa nguyên liệu dưới giá thành, chưa kể nhiều khoản hỗ trợ nay đã không còn hoặc bị cắt giảm triệt để, thay vào đó là những hình thức xử phạt khá nặng.
Theo khảo sát tại hơn 80 hộ nuôi bò sữa xã Đông Thạnh (Hóc Môn), và các xã: Bình Mỹ, Hòa Phú, Tân Thạnh Đông, Phú Hòa Đông, Tân Thạnh Tây thuộc huyện Củ Chi (trong đó riêng xã Tân Thạnh Đông có tổng đàn bò sữa trên 11.000 con) chúng tôi được nhiều nông dân cho biết, họ đang đau đầu với câu hỏi: Không biết có nên ôm con bò sữa nữa hay thôi?
Một số nông dân cho biết, từ tháng 6/2008 đến nay Vinamilk không tăng tiền thưởng hỗ trợ mùa vụ mà còn giảm từ 2.000đ/kg sữa xuống còn 1.500đ. Không những vậy, ngay cả tiền hỗ trợ chuồng trại và bù trừ (dùng để vệ sinh chuồng trại) cũng bị cắt sạch.
Chưa hết, trước đó nếu người dân giao sữa sớm cho đại lý thì được thưởng, đến nay khoản này cũng không còn mà thay vào đó giao sữa trễ bị trừ tiền.
Tìm hiểu hàng chục hộ nuôi bò sữa cho thấy, giá sữa thấp nhất người nông dân bán tại gốc cho Vinamilk chỉ đạt khoảng 2.500đ/kg, và rất ít người được mua với giá cao nhất là 7.400đ/kg.
Tìm hiểu hàng chục hộ nuôi bò sữa cho thấy, giá sữa thấp nhất người nông dân bán tại gốc cho Vinamilk chỉ đạt khoảng 2.500đ/kg, và rất ít người được mua với giá cao nhất là 7.400đ/kg.
Nhưng đau nhất, việc lấy mẫu sữa đi xét nghiệm cũng đang bị trừ 2 khoản rất nặng là trừ tiền khô 950đ/kg và trừ tiền béo 100đ/kg.
Việc lấy mẫu sữa đem đi thử các chỉ tiêu để trừ tiền người dân thì áp dụng trong ngày cho mỗi lần giao sữa (ngày 2 lần sáng – chiều). Tuy nhiên nếu phát hiện mẫu nào không đạt lại áp dụng mức phạt chung cho cả tuần.
Mặt khác, việc trừ tiền vi sinh (vi sinh vật có trong sữa) với mức phạt khá nhẹ (350đ/kg) thì lại được áp dụng trong ngày (4h thì đạt, trước 4h sẽ bị trừ).
Đơn cử như hộ Nguyễn Thị Ngọc Thủy (xã Tân Thạnh Đông) giao sữa cho đại lý của Vinamilk ngày 7/8 bán được 91,2kg và ngày 8/8 bán được 59,8kg đều bị trừ 350đ/kg (vì giao sữa lúc 3h20 và 3h45 thay vì phải đúng 4h).
Hay một trường hợp khác là hộ Dương Văn Dũng, liên tiếp trong các ngày 13/6, 21/6, 24/6, 6/7, 7/7, 5/8… đều bị trừ 350đ/kg sữa tươi do giao sữa trước 4h…
Tiếp tay cho đội ngũ… vắt sữa thuê?
Một điều phi lý trong chuyện vắt sữa khiến nông dân bức xúc là: nếu tự vắt sữa và bán cho đại lý thì giá sẽ thấp hơn để đội ngũ vắt sữa thuê (của đại lý) đến vắt… không công!
Từ chuyện nghịch lý này nông dân đã buông bầu vú bò mặc cho đội ngũ vắt thuê... thao túng bởi vừa đỡ tốn công lại được giá.
Nông dân Dương Văn Không (ở ấp 10 xã Tân Thạnh Đông) cho biết, nhà anh có 15 con bò đang vắt sữa, nếu giao cho đội ngũ vắt thuê thì được trả 5.700đ/kg sữa tươi, nhưng nếu tự vắt lấy thì chỉ bán được 5.200 – 5.500đ/kg thì dại gì mà vắt cho mệt!
Theo khảo sát, hiện nay có trên 50 hộ dân ở xã Bình Mỹ, Đông Thạnh, Tây Thạnh Đông đều bàn giao bầu sữa đàn bò cho bộ phận vắt thuê kiếm sống.
Nhà có 15 con bò đang vắt sữa, nếu giao cho đội ngũ vắt thuê thì được trả 5.700đ/kg, còn tự vắt thì chỉ bán được 5.200 – 5.500đ/kg thì dại gì mà vắt cho mệt! Nông dân Dương Văn Không (ở ấp 10 xã Tân Thạnh Đông) cho biết.
Một nghịch lý khác, nông dân Võ Văn Nuôi có vợ là Đinh Thị Bạch (ấp 10 Tân Thạnh Đông) nuôi 80 con bò sữa và bán sữa cho Vinamilk.
Không hiểu sao cả tháng trời đại lý của Vinamilk chỉ mua với giá 2.500đ/kg, thấy vậy hàng ngày sau khi vắt sữa ông Nuôi tách ra làm 2 phần, một phần để vợ bán cho Vinamilk (với giá 2.500đ/kg) nhưng cùng loại sữa đó ông đem bán cho NM Sữa Việt Xuân (ấp 12 Tân Thạnh Đông) thì được giá từ 5.800 – 7.300đ/kg!
Trước tình hình trên ông Võ Văn Nuôi cho biết đã chuyển qua bán toàn bộ sữa cho cho Việt Xuân. Ông Xuân bức xúc: “Vinamilk không thể đổ thừa cho nông dân nuôi bò không đạt chất lượng”.
Trao đổi với NNVN, ông Nguyễn Văn Tủi – Phó ban KTXH (Hội Nông dân TPHCM) cho biết, hiện nay số hộ bán sữa cho Vinamilk đang có khuynh hướng giảm đàn bò. Theo thống kê sơ bộ, đàn bò sữa bán cho Vinamik đã giảm khoảng 500 con.
Chẳng hạn như hộ ông Nguyễn Trung Kiên (ấp 2 Tân Thạnh Đông) vừa bán 8 con bò sữa vì cho rằng giá sữa tươi mà Vinamilk mua quá thấp không đủ chi phí, trang trải chứ đừng mơ đến chuyện có lời…
Hiện nay, TPHCM có tổng đàn bò sữa trên 60.000 con, trong đó số bò vắt sữa khoảng 31.000 con với khoảng 4.000 hộ bán sữa cho Vinamilk. Đặt giả thiết, nếu tất cả 4.000 hộ bán sữa cho Vinamilk thì một ngày Cty này sẽ phải lấy 8.000 mẫu để xét nghiệm (ngày 2 lần sáng- chiều) làm cơ sở trừ tiền khô, béo, vi sinh. Điều đặt ra là liệu Cty này lấy đâu ra đủ dụng cụ, nhân lực để xét nghiệm hết 8.000 mẫu/ngày? Được biết, chi phí để làm một mẫu xét nghiệm không hề rẻ (một nguồn tin cho biết từ 26.000-36.000đ). Giả sử nếu chỉ tính 30.000đ/mẫu thì mỗi ngày chi phí xét nghiệm cũng mất tới… 240 triệu, và chắc chắn nguồn chi phí này không ai khác chính nông dân phải... gánh.
![Chuyện làm du lịch ở miền núi Phú Thọ: [Bài 3] Nhà tầng, nhà gác san sát giữa rừng già](https://t.ex-cdn.com/nongnghiep.vn/resize/410x230/files/doanhtq/2024/04/22/1535-0832-dsc_7768-150003_887.jpg)
