Chỉ thị số 03 CT-TTg ngày 17/1/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước nêu rõ: “Duy trì các BQL rừng phòng hộ, rừng đặc dụng được chuyển đổi từ lâm trường quốc doanh quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng; chuyển công ty lâm nghiệp quản lý rừng tự nhiên thành đơn vị sự nghiệp...”. 
Phát triển rừng phòng hộ ở Hà Tĩnh
>> Hà Tĩnh: Nguy cơ giải thể một đơn vị anh hùng
Công văn 44/TTg ngày 10/1/2012 về phương án sắp xếp, đổi mới DNNN thuộc UBND tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2011-2015 của Thủ tướng Chính phủ gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng chỉ rõ: “Duy trì doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước đối với 2 Cty lâm nghiệp - dịch vụ Hương Sơn và lâm nghiệp - dịch vụ Chúc A…”. Thế nhưng, tỉnh Hà Tĩnh lại làm khác…
Bất hợp lý trong giải thể
Mặc dù các Quyết định và Thông tư của Chính phủ đều được ban hành đầu năm 2012 trên cơ sở từ các quyết định, thông tư trước đây để định hình cho sự nghiệp phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2012-2020, rất chặt chẽ, hợp lý. Thế nhưng, Sở NN-PTNT tỉnh Hà Tĩnh lại có những tham mưu cho tỉnh không phù hợp, thậm chí còn ngược lại với một số quy định hiện hành. Việc giải thể, sáp nhập một số đơn vị sự nghiệp trong ngành NN-PTNT nói chung, hệ thống ngành lâm nghiệp nói riêng, nguy cơ gây nên áp lực lớn với thực tế công việc hiện tại.
Việc giải tán 2 Ban Quản lý rừng phòng hộ (QLRPH) liên quan đến công tác phòng hộ là Ban QLRPH Thạch Hà và Ban QLRPH Cẩm Xuyên là một ví dụ. Đây là 2 lâm trường truyền thống đã góp phần làm nên những kỳ tích xây dựng vốn rừng bền vững, đưa độ che phủ rừng Hà Tĩnh đạt trên 53%, nằm trong tốp cao nhất nước. Đặc biệt, 2 lâm trường này đã góp phần xây nên những “thành luỹ” vững chắc của rừng phòng hộ Kẻ Gỗ - lá phổi xanh của Hà Tĩnh cũng như miền Trung. Thế nhưng, cuối năm 2011, Sở NN-PTNT làm đề án tham mưu cho HĐND tỉnh Hà Tĩnh để giải tán cả 2 lâm trường (nay là Ban QLRPH) với lý do tinh giản biên chế.
Hai đơn vị có bề dày truyền thống của ngành lâm nghiệp Việt Nam nói chung, Hà Tĩnh nói riêng bị chia tách ra; một nửa diện tích rừng và đất lâm nghiệp đang quản lý cũng như cán bộ, CNV của Ban QLRPH Cẩm Xuyên chuyển sang cho Ban QLRPH Nam Hà Tĩnh, còn một nửa sáp nhập với BQL Khu BTTN Kẻ Gỗ. Đối với Ban QLRPH Thạch Hà, một nửa giao cho BQLRPH Ngàn Sâu (Hương Khê) còn một nửa giao cho BQL khu BTTN Kẻ Gỗ.
Một cán bộ thâm niên trong ngành lâm nghiệp tâm sự: “Lâu nay, chúng tôi luôn làm tốt sứ mệnh của mình; cơ quan cũng như anh em đang ổn định, yên tâm công tác và tâm huyết hết sức mình cho sự nghiệp phát triển rừng. Nhưng bỗng nhiên, nay lại bị chia tách, tan đàn xẻ nghé, đảo lộn tất cả, ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của anh em. Với cách làm trên của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh, là người công nhân lâm nghiệp gắn bó cả đời mình cho sự nghiệp phát triển rừng, tôi cảm thấy đó là cách làm vội vàng, trong khi các chủ trương của Nhà nước đang tập trung phát triển bền vững cho ngành lâm nghiệp mà ở Hà Tĩnh lại giải tán cả 2 đơn vị trồng và quản lý rừng phòng hộ. Biết rằng, giải tán để sáp nhập tiếp tục phát triển nhưng chúng tôi đang hoạt động rất tốt nên việc giải tán này là không nên, chỉ làm nhụt chí hướng chứ chưa hẳn kích thích phát triển”.
Sáp nhập kiểu “vừa đá bóng vừa thổi còi”
Năm 2007 thực hiện Nghị định 119/NĐ-TTg của Chính phủ đưa Chi cục Kiểm lâm trực thuộc tỉnh về Sở NN-PTNT, cả hai Chi cục Kiểm lâm và Lâm nghiệp thuộc Sở đều hoạt động có hiệu quả, góp phần đắc lực trong việc bảo vệ, phát triển rừng Hà Tĩnh, được Bộ NN-PTNT đánh giá là một trong những địa phương làm tốt nhất về công tác phát triển rừng bền vững.
Thế nhưng, Nghị quyết 26, kỳ họp thứ 2 HĐND tỉnh Hà Tĩnh ngày 14/12/2011 lại thống nhất ra chủ trương sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm. Theo đó, ngày 10/2/2012, Sở NN-PTNT tổ chức một Hội nghị do ông Đặng Ngọc Sơn – Giám đốc Sở NN-PTNT chủ trì bàn về công tác tổ chức của ngành Lâm nghiệp Hà Tĩnh, bao gồm các cán bộ lão thành của ngành, các đơn vị cơ sở chủ rừng, lãnh đạo Chi cục cùng các phòng ban và lãnh đạo Sở… Đa số đại biểu dự họp không đồng ý nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Kiểm lâm.
Thế nhưng, theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện tại Hà Tĩnh đang theo hướng sẽ sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm. Điều này đi ngược lại với lịch sử, ngược với các quy định của pháp luật cũng như thực tiễn về hoạt động lâm nghiệp, bởi lâm nghiệp là ngành kinh tế - kỹ thuật, một ngành sản xuất vật chất độc lập, còn kiểm lâm đơn thuần chỉ là lực lượng chuyên trách của nhà nước có chức năng bảo vệ rừng như trong Điều 79 luật BVPTR 2004 đã quy định, là công cụ của ngành lâm nghiệp và như vậy, kiểm lâm chỉ là một bộ phận của hoạt động lâm nghiệp.
Việc sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm, ngay từ tên gọi đã có những bất cập. Về tên gọi của một cơ quan đơn vị cần phải xác định trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ có tính pháp lý được ngành đó quy định; nó phản ánh bản chất hoạt động của các lĩnh vực trong ngành và phù hợp với tổ chức, bộ máy chỉ đạo theo ngành dọc từ Trung ương đến cơ sở. Đồng thời, tên gọi phải đảm bảo yêu cầu hội nhập, hợp tác, cũng như tham gia các hoạt động quốc gia, quốc tế về lĩnh vực lâm nghiệp để kêu gọi, thu hút đầu tư của các tổ chức quốc tế và trong nước cho công tác bảo vệ và phát triển rừng.
Mặt khác, kiểm lâm có một hoạt động đặc thù riêng có liên quan đến chức năng xử lý hành chính và tổ chức điều tra hình sự đối với các vụ việc vi phạm Luật Bảo vệ và phát triển rừng. Do đó, việc sáp nhập 2 Chi cục này thành Chi cục Kiểm lâm là không đúng bản chất cơ quan quản lý nhà nước của ngành Lâm nghiệp và không phù hợp vì nó không phản ánh, không thể hiện được tính bao trùm toàn diện các hoạt động quản lý nhà nước về hoạt động lâm nghiệp như phát triển, khai thác, sử dụng rừng… Ngoài ra, theo cơ cấu thượng tầng, ở Trung ương có Tổng cục Lâm nghiệp thì kiểm lâm là một cục trong 9 Cục, Vụ, Viện của Tổng cục chứ không có... Tổng cục Kiểm lâm.
| Ngoài việc sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm, Sở NN-PTNT Hà Tĩnh còn tham mưu cho UBND tỉnh nhập phòng Trồng trọt vào Chi cục BVTV; phòng Chăn nuôi vào Chi cục Thú y và tách các Trạm thú y, Trạm BVTV, Trung tâm Chuyển giao khoa học công nghệ về huyện quản lý… Chủ trương tinh giản bộ máy hành chính, giảm biên chế để hoạt động có hiệu quả không có gì phải bàn, nhưng ngược lại nếu không cân nhắc kỹ càng, thiếu lộ trình sẽ gây ảnh hưởng lớn cho sự nghiệp phát triển của ngành. |
Về mặt pháp lý, việc nhập Lâm nghiệp sang Kiểm lâm cũng không phù hợp với Luật BV&PTR, với Nghị định 119/2006/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 61/2008/TTLT-BNN-BNV… Một điều cực kỳ quan trọng, có ảnh hưởng vô cùng to lớn đến việc bảo vệ, phát triển rừng là, nếu giao hết chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để Kiểm lâm quản lý thì sẽ xảy ra tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, bởi lúc đó, Kiểm lâm có trong tay toàn quyền, vừa thẩm định, tham mưu cấp phép khai thác, sử dụng rừng vừa kiểm tra, giám sát, vừa quản lý dấu búa bài cây, vừa quản lý búa kiểm lâm… thì thử hỏi, không biết rồi đây khi sáp nhập ai sẽ thổi còi ai?!
Có thể nói, lĩnh vực quản lý, bảo vệ, phát triển rừng khá nhạy cảm. Trong môi trường nhạy cảm này, anh đá bóng, phải có anh làm trọng tài để tuýt còi mỗi khi anh vi phạm, có như thế mới minh bạch, mới giữ được rừng. Rừng vàng, biển bạc bao la ấy mà toàn quyền tập trung vào một đơn vị để vừa tự đá bóng, tự thổi còi, e rằng khó mà minh bạch, khó mà giữ rừng cho ổn. Đây là vấn đề quan trọng mà các cấp, bộ, ngành cũng như tỉnh Hà Tĩnh cần xem xét thấu đáo!
![Cứu lấy gần 30ha rừng ngập mặn ở Nam Định: [Bài 2] Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm?](https://t.ex-cdn.com/nongnghiep.vn/resize/220x132/files/doanhtq/2024/04/16/0812-screenshot_1713233018-nongnghiep-090806.jpeg)
