Chuyện động trời ở lò giống gia cầm lớn nhất nước

Huyện Phú Xuyên (Hà Nội) xưa nay được xem là lò ấp và bán giống gia cầm lớn nhất nước. PV NNVN đã đột nhập lò giống khổng lồ này và chứng kiến những chuyện động trời.

Ồ ạt “nhập tịch” giống Tàu

Nếu chỉ đơn thuần việc nhập trứng từ các địa phương về ấp thành con giống để xuất bán, chắc chắn Phú Xuyên không thể sản sinh ra nhiều đại gia đến thế. Ở đây, việc nhập lậu giống gia cầm Trung Quốc trở thành mánh lới làm ăn sinh lợi khổng lồ. 

Nhập lậu như đi chợ 

Đại Xuyên, lò giống gia cầm lớn nhất nước hiện nay vốn là một trong những xã nghèo của huyện Phú Xuyên. Tuy nhiên, trong khoảng 10 năm qua vùng quê này thay đổi chóng mặt bởi không ít gia đình phất lên từ dịch vụ ấp nở giống gia cầm, thuỷ cầm,… Nhà lầu mọc lên từ các đại gia giống gia cầm, chủ lò làm ăn nhỏ lẻ xưa kia giờ đi xe hàng trăm triệu đồng để giao dịch. Nghề ấp giống ăn nên làm ra nên nhà nhà rủ nhau mua lò ấp, đầu tư hàng trăm triệu đồng. Đã có lúc người ta gọi Đại Xuyên là làng nghề ấp giống gia cầm.

Trung tâm Nghiên cứu vịt Đại Xuyên (thuộc Viện Chăn nuôi, Bộ NN-PTNT) đóng ở xã Đại Xuyên là cái nôi chính danh cung cấp nguồn giống khổng lồ. Nhưng độ vài năm trở lại đây bị lép vế bởi lượng giống từ Trung Quốc trôi nổi từ các hộ kinh doanh ngay trong thủ phủ giống gia cầm Phú Xuyên. Ông Nguyễn Đức Trọng, Giám đốc Trung tâm thống kê: “Mỗi tuần trung tâm xuất khoảng 20- 25 ngàn con giống. Nhưng nếu đem con số này so với lượng giống trôi nổi từ những hộ kinh doanh xung quanh trung tâm thì chỉ bằng khoảng 1/5”. 

Cách nhận biết giống Trung Quốc với giống Việt Nam cũng không phải  khó. Theo ông Trọng, chỉ cần nhìn vào hệ thống khay đựng trứng và hộp nhốt gà, vịt, ngan ngỗng bằng Inox, dài rộng 80x40, cao khoảng 20 cm, có hai quai xách thì nhất định được thu gom từ Trung Quốc về. Các giống gia cầm Trung Quốc nhập lậu thời gian qua đổ bộ vào Phú Xuyên nhiều đến mức các cán bộ ở Trung tâm Nghiên cứu vịt Đại Xuyên nắm rõ lịch từng ngày những chuyến xe tải rầm rập kéo về đổ giống. Cứ thứ 3 và thứ 6 hàng tuần những chiếc xe tải mang BKS khắp mọi nơi ồ ạt chở trứng, giống gia cầm về Phú Xuyên khiến cánh buôn và các chủ lò ấp quy định đấy là chợ phiên. Vào hai ngày này cần mua bao nhiêu giống đều “OK” hết.  

Sáng thứ 6 (8/7), PV NNVN có mặt ở trung tâm xã Đại Xuyên đúng vào thời điểm của một phiên chợ giống như thế. Dọc quốc lộ 1A cũ và từng con hẻm trong xã tấp nập các xe tải đổ giống, tấp nập cảnh nông dân về lấy giống chở đi. Những chiếc xe tải này chở giống Trung Quốc về nhập cho các lò giống ở Đại Xuyên. Một chủ lò ấp tiết lộ, cánh tài xế xe tải dùng nhiều biển số thay đổi liên tục, chở hàng từ các cửa khẩu về nhập cho các chủ lò ấp “xử lý”. Những chiếc xe này hầu hết đều chở những chiếc khay, lồng “made in Tàu” như lời ông Trọng phân tích.  

Quy trình “nhập tịch” giống gia cầm Tàu bắt đầu từ các đầu nậu ở cửa khẩu. Đội quân này gom hàng rồi vận chuyển bằng xe tải về đổ vào Phú Xuyên. Hầu hết xe tải đều dùng BKS giả. Tùy vào thời điểm mà các lò ấp chọn trứng hay con giống đã nở. Tuy nhiên, dù là loại gì thì số giống này đều được dán mác “vịt Đại Xuyên” rồi xuất đi các địa phương. Nói cách khác, người ta lợi dụng mác làng ấp trứng gia cầm Đại Xuyên để hợp thức hóa giống gia cầm nhập lậu từ Trung Quốc, có giá mua về cực rẻ. 

Phân nửa là giống "hổ lốn" 

Vì sao giống gia cầm Trung Quốc đổ bộ và chiếm lĩnh ở lò giống gia cầm lớn nhất nước? Chúng tôi vào một lò ấp có tên Hoàng Thủy của một đại gia làm nghề ấp giống gia cầm lâu năm nằm ngay cạnh cổng Trung tâm Nghiên cứu vịt Đại Xuyên. Cơ sở ấp này có gần chục lò ấp, gà, vịt đủ các loại lúc nhúc, la liệt khắp căn nhà rộng tới 200m². Mỗi lò ấp có giá gần 20 triệu đồng, chủ lò cũng không ngần ngại khoe cơ sở của mình đang "vào guồng" nhờ giống vịt “super Tàu” lên cơn sốt. Hiện tại loại vịt này có giá  khoảng 20 ngàn/con giống, dù giá cao hơn một số loại trong nước nhưng “bao nhiêu cũng hết”.  

Theo lời trần tình của chủ lò ấp này giống Trung Quốc “sốt” mấy năm nay là do nhu cầu tăng cao, các lò ấp trong nước không đáp ứng nổi. Hơn nữa, giá trôi nổi bao giờ cũng thấp hơn giá “hàng Việt Nam chất lượng cao” của Trung tâm chừng 30- 40% nên dễ dàng trở thành sự lựa chọn hàng đầu của các đại lý và người nuôi. Bởi tâm lý hiện nay chăn nuôi đang trúng, giá thực phẩm cao nên người chăn nuôi cứ thấy giá giống rẻ là ham, tìm cách rước về nuôi hòng kiếm lời một cách nhanh nhất. Còn ở góc độ các chủ lò ấp loại giống này có nguồn cung vô tận, sinh lợi nhiều nên các chủ lò không thể bỏ qua cơ hội làm ăn.

Chẳng ai thống kê nổi một ngày Đại Xuyên xuất đi bao nhiêu giống gia cầm hổ lốn nhờ công nghệ trà trộn này. Nhưng ở khâu “đầu vào” thì ông Trọng khẳng định ít nhất phân nửa số giống ở Đại Xuyên chắc chắn được “chế” từ giống Trung Quốc vì trong nước không thể lấy đâu ra nhiều giống đến thế. Công nghệ hô biến này khiến Phú Xuyên sản sinh ra nhiều đại gia nhờ kiểu làm ăn mánh lới, chụp giựt. Thậm chí, những đầu nậu giống gia cầm còn căn cho trứng nở ngay khi vừa đổ về Phú Xuyên.

Giống gia cầm đang lên cơn sốt nên ở Đại Xuyên, “hàng” không bao giờ tồn kho. Không chỉ các tỉnh lân cận như Hà Nam, Ninh Bình, Vĩnh Phúc… chuộng “giống lạ” này mà các tỉnh phía Nam cũng đặt với số lượng có khi lên đến hàng triệu con. Cuối ngày chợ phiên, PV vào một số cơ sở ấp giống khác như Sơn Quy, Sơn Dũng… để tìm mua gia cầm giống nhưng đều đã hết. Các chủ lò bảo muốn mua thì phải đặt hàng trước. Còn bình thường, cứ ấp xong là xuất đi hết.

Tìm hiểu một số người đến đặt mua giống chúng tôi được biết, những loại giống gia cầm Trung Quốc chỉ có thể nhận biết khi còn nằm trong khay “made in Tàu”, còn khi đã vào lò ấp có trời mới biết đấy là giống trôi nổi hay không. Biết là biết thế nhưng điểm ưu việt nhất của giống gia cầm Trung Quốc là đầu tư rẻ và trọng lượng thường lớn hơn các loại giống trong nước nên người ta bất chấp các nguy cơ về dịch bệnh rình rập để lao vào.