Ca cao được chứng nhận tiêu chuẩn UTZ

Được tổ chức HELVETAS- Thụy Sĩ tài trợ, dự án SX ca cao theo tiêu chuẩn UTZ tại Bến Tre triển khai các hoạt động từ quý II/2011. Ban đầu thành lập 2 hệ thống SX ca cao UTZ với tổng số 16 CLB tại 12 xã của 4 huyện.

Đến tháng 10/2011, hệ thống SX ca cao UTZ của Cty Thành Hưng Thịnh chuyển về dự án ca cao UTZ của trung tâm giống. Dự án chỉ còn hoạt động với hệ thống SX ca cao UTZ của Cty Ca cao Phạm Minh tại 9 CLB gồm xã An Phước, xã Hữu Định (huyện Châu Thành); Ấp 6, Ấp 8 xã Châu Bình (huyện Giồng Trôm); xã Hòa Lộc, xã Tân Thanh Tây (huyện Mỏ Cày Bắc); xã Phước Hiệp, xã Ngãi Đăng, xã Thành Thới A (huyện Mỏ Cày Nam). Số thành viên trước khi thanh tra nội bộ là 135 hộ, sau đó xác định chỉ còn 86 hộ đủ điều kiện được chứng nhận vào đợt thanh tra độc lập. 

Ngày 2/3, bà Phan Thị Thu Sương, PGĐ Sở NN- PTNT trao giấy chứng nhận UTZ cho đại diện 9 câu lạc bộ ca cao

Ngày 19/1/2012 Cty Phạm Minh cùng 86 hộ SX lên men với 47 ha của 9 CLB nêu trên, đã được Cty Cổ phần Giám định cà phê và hàng hóa xuất nhập khẩu (CAFECONTROL) chứng nhận đạt tiêu chuẩn UTZ.

Ông Bùi Văn Hoàng, ấp Hữu Thành, xã Hữu Định, huyện Châu Thành là một trong những nông hộ được công nhận chứng nhận SX ca cao theo chuẩn UTZ cho biết: Với 1 ha vườn dừa trồng xen khoảng 600 cây ca cao, đến nay đã có trên 50% cây cho trái. Trung bình những tháng chính vụ thu hoạch gần 1,6 tấn trái, nghịch vụ thu hoạch trên 600 kg, bán với giá hiện nay là 3.500 đ/kg, thu nhập gần 50 triệu đ/năm.

Ông Hoàng nói: Từ đây về sau đã có chứng nhận UTZ làm giấy thông hành chắc chắn giá trị trái ca cao sẽ được nâng lên, thu nhập của người trồng cũng tăng thêm. Để được chứng nhận bộ nguyên tắc UTZ, người trồng ca cao phải bảo đảm 3 yếu tố cơ bản là thực hành một cách tốt nhất, có kiểm soát, ghi chép sổ sách, bằng chứng cụ thể, có thanh kiểm tra và được xác nhận…Đây là cơ sở để nâng cao giá trị hàng nông sản, thu nhập của người nông dân, hướng đến nền SX nông nghiệp bền vững.

Để hệ thống SX ca cao UTZ đạt được chứng nhận, dự án và các bên tham gia đã không ngừng nỗ lực trong suốt 9 tháng qua. Một số nguyên nhân cho sự thành công này như sau: Đã kiên trì thuyết phục hướng dẫn từng bước, tập cho nông dân có thói quen hợp tác- liên kết, hoạt động theo nội quy CLB, tuân thủ áp dụng: Các tiêu chí UTZ, kỹ thuật mới, quan tâm đầu tư chăm sóc ghi chép trong quá trình SX, nhà vệ sinh tự hoại, an toàn lao động và bảo vệ môi trường.

Cty Phạm Minh (sở hữu chứng nhận- đầu mối của chuỗi liên kết) và các CLB ca cao ngày càng củng cố và nâng cao năng lực. Dự án đã tổ chức 10 khóa học TOT cho 364 lượt người về các chủ đề UTZ yêu cầu gồm: Hệ thống kiểm soát nội bộ, tiêu chuẩn chứng nhận UTZ, kỹ năng và nâng cao kỹ năng đánh giá/thanh tra nội bộ, kỹ năng điều hành cho CLB, kỹ thuật tỉa cành tạo tán và canh tác theo tiêu chuẩn UTZ, sử dụng thuốc BVTV an toàn hiệu quả, thu hoạch và sơ chế, sơ cấp cứu và an toàn lao động…

Từ đó lực lượng này đã tập huấn lại cho các thành viên CLB, giúp cho hệ thống SX chứng nhận phát triển bền vững trong tương lai. Được sự phối hợp quản lý điều hành tự nguyện của các đối tác tham gia, trên cơ sở nâng cao 20% năng suất ca cao, người SX được hưởng lợi 300đ/kg trái tươi;  các hoạt động được đầu tư thực hiện đúng tiến độ.

Bước đầu, hệ thống SX ca cao của dự án đã đạt được chứng nhận. Tuy số nông dân đạt tiêu chuẩn UTZ trong hệ thống SX chưa nhiều, nhưng là niềm khích lệ, giúp DN, người SX có thêm nhiều kinh nghiệm. Kết quả đạt chứng nhận cho thấy dù SX nhỏ lẻ, chưa có thói quen ghi chép, ý thức bảo vệ môi trường chưa cao, chưa quen hợp tác... vẫn có thể đồng hành cùng DN, nếu được tổ chức tốt.

Dựa vào kinh nghiệm đã qua, để đạt kết quả cả về số lượng và chất lượng, từ đầu năm thứ 2 này, DA đã có một số biện pháp cải tiến về hoạt động như sau: Cải tiến tổ chức, hoạt động CLB; mỗi CLB được chứng nhận phải tăng thêm thành viên mới, số lượng CLB mới phải chú ý đến tiềm năng phát triển thành viên... Một hệ thống SX ca cao chứng nhận bền vững cần có quy mô số hộ và diện tích gấp hơn 10 lần hiện nay. 

Ông Nguyễn Văn Thiết (áo đen), Trưởng đại diện UTZ Certified tại Việt Nam; ông Lê Văn Bình (áo trắng) - Tổ chức chứng nhận Cafe Control trao giấy chứng nhận UTZ trên ca cao cho ông Phạm Văn Minh (giữa)

Áp dụng việc khoán quản lý cho Chủ nhiệm CLB, cung cấp quỹ đối ứng cho CLB nhằm hỗ trợ thành viên vay vốn mua vật tư đầu vào để chăm sóc tốt, tăng năng suất cho vườn ca cao theo đúng yêu cầu kỹ thuật của tiêu chuẩn chứng nhận. Điều này sẽ giúp cho tính tự chủ, tự vận hành của CLB ngày càng nâng lên, giảm đi những sự vụ hành chính, tài chính không cần thiết; làm tiền đề cho sự lớn mạnh của hệ thống.

Phát triển mô hình vài CLB SX ca cao hữu cơ, hỗ trợ SX cung ứng phân hữu cơ tại các huyện có chăn nuôi lớn nhằm tăng độ phì của đất, tăng giá trị ca cao và bảo đảm tốt cho môi trường. Điều này giúp hệ thống SX chứng nhận tận dụng được nguồn tài nguyên dồi dào tại chỗ, giảm nguy cơ ô nhiễm, suy thoái đất do lạm dụng hóa chất nông nghiệp, tạo được uy tín về chất lượng ca cao an toàn.

Tiếp tục cải tiến hệ thống đánh giá nội bộ để Cty có thể chủ động duy trì bền vững hoạt động này với quy mô hệ thống SX ca cao chứng nhận ngày càng lớn. Ngoài ra điều này còn giúp cho công ty (sẽ mời thêm các DN khác) chủ động thực hiện các dịch vụ có liên quan trong chuỗi giá trị ca cao, có thể tiếp cận giúp đỡ nông dân trong hệ thống một cách dễ dàng, góp phần trong việc hiện thực hóa chủ trương xây dựng nông thôn mới của tỉnh nhà.

Dự án ca cao chứng nhận theo tiêu chuẩn UTZ tại Bến Tre được Hevetas Việt Nam hỗ trợ giai đoạn 2010- 2014. Hevetas Việt Nam đóng góp khoản viện trợ không hoàn lại gần 9 tỷ đồng, chiếm 90% tổng vốn đầu tư của dự án, còn lại 10% do UBND tỉnh Bến Tre đối ứng. UTZ là chứng nhận chất lượng tốt bên trong của sản phẩm nông nghiệp. Hiện nay UTZ chỉ chứng nhận cho cà phê, ca cao, trà và dầu cọ trên phạm vi cả nước.

(*): Tác giả hiện là GĐ Trung tâm KN - KN Bến Tre