Quanh bản án phúc thẩm vụ ICC kiện NNVN: Điều bất công thứ nhất

Bản án phúc thẩm vụ Cty ICC kiện NNVN do thẩm phán Trần Thị Phương Nga, chủ tọa phiên tòa phúc thẩm, thay mặt HĐXX tuyên vào 14 giờ ngày 1/11/2010 đã và đang bị dư luận phản ứng gay gắt. GS-TS- LS Phạm Hồng Hải, đã chỉ thẳng ra rằng đó là “một bản án trái luật”, LS Nguyễn Hồng Bách cho rằng “Tòa đã đè lên pháp luật”. Nay đã nhận được bản án, chúng tôi xin lần lượt đề cập đến những phán quyết bất công tại bản án mang số 194/2010/DSPT.

>> Quanh vụ NNVN bị xử thua
>> Quanh vụ NNVN bị xử thua: Bạn đọc bức xúc
>> Kết thúc phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ Cty ICC kiện NNVN: Công lý đã thất bại!

NNVN nhận được đơn thư của các hộ dân ở ngõ 2 phố Đội Nhân đề ngày 25/1/2005 và 15/3/2005, có nội dung “ngày 13/12/2004, tại cổng chính của Cty ICC (số 2-4 Đội Nhân), họ trương lên bản panô quy hoạch xây dựng nhà chung cư và nhà vườn (biệt thự), quy hoạch thiết kế ngay trên nhà của khu tập thể chúng tôi, hơn thế nữa trên tờ Thời báo Kinh tế Việt Nam, số 199, tại trang Thông tin quảng cáo nhà đất, họ đã rao bán nhà trên đất ở của các hộ chúng tôi đang ở”. 

Đơn thư đó có ký tên họ, địa chỉ của người viết rất rõ ràng chứ không phải đơn thư nặc danh. Căn cứ điều 15 Luật Khiếu nại - Tố cáo (cơ quan báo chí đưa tin về việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo theo quy định của Luật Báo chí sau khi đã xác minh đầy đủ và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc đưa tin đó), BBT báo NNVN đã cử phóng viên Nghiêm Thị Hằng tiến hành điều tra, xác minh làm rõ.

Kết quả xác minh cho thấy đúng là trên tờ Thời báo Kinh tế Việt Nam số 199 có đăng thông tin bán nhà, trong đó có đoạn “Bán một số căn hộ số 2 - 4 Đội Nhân, Ba Đình, giáp sân thể thao Quần Ngựa, DT 80; 76; 105; 125; 257 m². Khách hàng được chọn tầng, căn, diện tích và ký hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư”.  Như vậy, thông tin này trong đơn thư của các hộ dân là chính xác. Để tiếp tục làm rõ nội dung trên của đơn thư, ngày 4/4/2005 nhà báo Nghiêm Thị Hằng đã có buổi làm việc với ông Trần Nhật Quang, chủ tịch UBND phường Liễu Giai, quận Ba Đình (Hà Nội).

Trước đó, ông Quang là chủ tịch UBND phường Cống Vị cùng quận Ba Đình (phố Đội Nhân nằm trên địa bàn phường Cống Vị), ông Quang cũng là người trực tiếp chỉ đạo giải quyết GPMB tại số 2-4 Đội Nhân. Sau buổi làm việc đó, trên số báo ra ngày 8/4/2005, báo NNVN đã đăng bài báo: “Chưa đền bù GPMB mà ICC đã rao bán nhà chung cư là không nên”. Xin lưu ý rằng cái tít của bài báo đó là trích lại lời ông Trần Nhật Quang trong buổi làm việc nói trên mà nhà báo Nghiêm Thị Hằng đã ghi âm lại. 

Bài báo gồm 2 phần. Phần đầu là một số nhận định của người viết và phần sau là nội dung cuộc trao đổi giữa nhà báo Nghiêm Thị Hằng với ông Trần Nhật Quang. Khi được hỏi về việc được giao đất tại số 2-4 Đội Nhân từ ngày 17/12/2002 đến nay (4/4/2005) đã hơn 2 năm 4 tháng, ICC đã triển khai được những gì, đầu tư được gì trên diện tích đất trên. Ông Trần Nhật Quang đã trả lời rất rõ ràng rằng: “Theo tôi, dự án này mới ở giai đoạn khởi động. Tháng 3/2003 họp Hội đồng định giá. Tháng 9/2004 mới thành lập được Hội đồng GPMB của quận, tháng 10/2004 thành lập tổ GPMB của phường, cho đến nay (4/4/2005) chưa tiến hành đền bù và chưa giải phóng xong mặt bằng tại số 4 Đội Nhân…”. 

Trả lời một câu hỏi khác của nhà báo Nghiêm Thị Hằng, ông Quang cũng nói rất rõ ràng: “ICC có thể huy động vốn bằng nhiều cách, song khi chưa GPMB, chưa đầu tư hạ tầng cơ sở mà đã rao bán theo bản vẽ thiết kế là chưa đúng lúc. Khi còn là chủ tịch phường Cống Vị tôi đã phê bình việc làm này của ICC".  

Thế nhưng trong đơn khởi kiện của mình, ICC lại cho là báo NNVN nói sai sự thật, vì ICC đã đền bù GPMB xong, và cũng không đăng quảng cáo bán nhà. Như chúng tôi đã có lần nêu ý kiến, là báo NNVN đã đăng nội dung cuộc làm việc giữa nhà báo Nghiêm Thị Hằng với ông Trần Nhật Quang. Nếu ông Quang cho là báo NNVN đã đăng sai lời ông nói, thì quyền khởi kiện này là của ông Quang chứ không phải của ICC. Nhưng ông Quang đã có bản xác nhận bằng chữ viết tay, khẳng định báo NNVN đăng chân thực lời ông nói trong cuộc trao đổi đó. 

Vậy sự thực, cho đến thời điểm đó (4/4/2005), ICC đã đền bù GPMB xong chưa? Bản án phúc thẩm số 194/2010/DSPT của TANDTP Hà Nội cho rằng Cty ICC “đã thực hiện xong việc đền bù GPMB, khoan thăm dò địa chất. Việc này được thể hiện ở các tài liệu như phiếu ủy nhiệm chi lập ngày 23/5/2002 giữa ICC và Cty Lương thực Hà Nội (thuộc TCty Lương thực miền Bắc, là đơn vị bị thu hồi đất tại số 2-4 Đội Nhân để giao cho ICC). ICC đã trả xong tiền bồi thường, hỗ trợ cho Cty Lương thực Hà Nội (CTLTHN)”. 

Đền bù và GPMB là hai công đoạn khác nhau nhưng luôn đi liền với nhau trong quá trình thu hồi đất. Theo quy định của pháp luật, thì cơ quan, tổ chức hay cá nhân khi bị Nhà nước thu hồi đất sẽ được nhận tiền đền bù. Và chỉ sau khi đối tượng bị thu hồi nhận được tiền đền bù, mọi khiếu nại của đối tượng được giải quyết thỏa đáng theo luật Khiếu nại - Tố cáo, đối tượng bị thu hồi đất bàn giao đất cho ban GPMB, thì việc GPMB mới được tiến hành. 

 Tại thời điểm đó, tuy ICC đã trả tiền đền bù cho Cty Lương thực Hà Nội, nhưng Cty Đại Dương, một DN liên doanh với Cty Lương Thực Hà Nội vẫn đang sử dụng đất tại số 4 Đội Nhân (Cty Đại Dương góp 1,5 tỷ, Cty Lương thực Hà Nội góp 2 nhà kho trị giá 150 triệu), thời hạn trong hợp đồng liên doanh vẫn còn. Do tranh chấp về hợp đồng liên doanh nên UBND TP Hà Nội có quyết định giữ nguyên hiện trạng (năm 2008 Cty Đại Dương mới chuyển đi nơi khác). Và 12 hộ dân ở ngõ 2 Đội Nhân có nguy cơ bị mất ngõ đi do dự án của ICC trùm lên, trong đó có 5 hộ có nguy cơ mất cả ngõ cả đất, vẫn đang khiếu kiện khắp nơi (chính vì có đơn của họ mà báo NNVN đã vào cuộc).

Thế thì làm sao gọi là “tại thời điểm đó ICC đã thực hiện xong việc đền bù GPMB” được? Ông Trần Nhật Quang đã nói đúng và báo đã đăng đúng. Tất cả những chứng cứ về việc ICC mới đền bù cho CTLTHN mà chưa GPMB xong đều đã được nộp cho tòa từ cấp sơ thẩm, nhưng cả hai cấp tòa đều lờ đi. 

Còn việc ICC cho là mình không rao bán nhà. Việc NNVN đăng như vậy là ảnh hưởng đến uy tín của mình, ICC đã đưa ra một văn bản của Cty CP Xây dựng và Du lịch Trường Thành (Cty Trường Thành) do ông trưởng phòng thị trường của Cty là Ngô Ngọc Tú ký, với nội dung một số “cộng tác viên” của Cty Trường Thành đã mang tới Cty những thông tin về dự án 2-4 Đội Nhân, và Cty đã đưa thông tin đó lên báo mà không kiểm chứng, việc đưa thông tin này đã “gây ảnh hưởng” tới dự án.

Như vậy là đã rõ, cơ quan “gây ảnh hưởng” tới ICC không phải là báo NNVN mà là Cty Trường Thành. Nếu có khởi kiện, thì ICC phải khởi kiện Cty này chứ không thể khởi kiện báo NNVN. Và thực tế cho đến nay, đã 8 năm kể từ ngày ICC được giao đất, tại số 2-4 Đội Nhân vẫn chẳng có một ngôi nhà nào mọc lên cả. 

Thế nhưng, điều hết sức vô lý là trong quyết định của mình, HĐXX phiên tòa phúc thẩm vẫn cứ tuyên buộc báo NNVN phải cải chính 2 điều mà nhà báo Nghiêm Thị Hằng đã viết đúng, báo đã đăng đúng đó. (Còn nữa)