Một phiên tòa "chớp nhoáng"

Cty Tây Nguyên là một doanh nghiệp tư nhân, còn Trung tâm Nghiên cứu Bò và Đồng cỏ Ba Vì (Trung tâm) là một cơ quan Nhà nước.

>> Gian nan đòi công lý

Việc UBND TX Sơn Tây ra Quyết định số 797/QĐ-UBND ngày 19/9/2012, cho rằng Trung tâm "giao đất" cho Cty Tây Nguyên không đúng quy định của pháp luật, thuộc trường hợp bị thu hồi đất theo khoản 3 điều 38 Luật Đất đai năm 2003, đồng thời dùng văn bản số 4927/BTNMT-ĐĐ ngày 28/11/2006 của Bộ TN-MT về việc Cty Tây Nguyên xin được thuê đất trực tiếp của Nhà nước làm một trong những căn cứ, để rồi áp dụng khoản 1 điều 35 Nghị định 181/2004/NĐ-CP không bồi thường, hỗ trợ về đất; không bồi thường, hỗ trợ đối với phần giá trị còn lại đã đầu tư trên đất cho diện tích 843.158,4 m² đất của Trung tâm bị thu hồi để cho Cty Tây Nguyên thuê làm trang trại nông lâm nghiệp sinh thái bền vững, đồng nghĩa với việc UBND TX Sơn Tây đem biếu không Cty Tây Nguyên hàng chục tỷ đồng.

Ông Lê Xuân Đông, đại diện theo pháp luật của Trung tâm tại phiên tòa ngày 16/12/2013

Chính điều này đã gây nên sự bức xúc rất lớn cho nhiều thế hệ CBCNV tại đây, bởi khu đất bị thu hồi của Trung tâm có nguyên trạng là đất hoang và đầm lầy. Từ năm 1958, tập thể CBCNV của Nông trường Ba Vì (ngày nay là Trung tâm) đã đổ không biết bao nhiêu là mồ hôi, công sức để khai hoang, cải tạo, san lấp, biến vùng đất hoang dại đó thành đất màu, đồng cỏ. Nhiều công trình như đường nội đồng, đập, cống… đã được xây dựng và đến nay vẫn phát huy tác dụng.

Một số người đã phản ánh với chúng tôi: Thực tế chẳng hề có dự án nông lâm nghiệp sinh thái bền vững nào hết, mà hiện tại Cty Tây Nguyên đã chuyển nhượng diện tích đất trên cho một người khác. Tuy nhiên chúng tôi chưa có điều kiện xác minh thông tin này, nên chưa thể bình luận.

Để bảo vệ tài sản của tập thể, của Nhà nước, Trung tâm đã tiếp tục khởi kiện UBND TX Sơn Tây ra TAND TX Sơn Tây, yêu cầu tòa tuyên: Hủy bỏ Quyết định số 797/QĐ-UBND ngày 19/9/2012 của UBND TX Sơn Tây về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB thực hiện dự án xây dựng trang trại nông lâm nghiệp sinh thái bền vững; Buộc UBND TX Sơn Tây phải hỗ trợ về đất và tài sản trên đất cho Trung tâm theo đúng quy định tại điểm b khoản 2 điều 28 và điều 31 Quyết định số 108/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 của UBND TP Hà Nội.

Đơn khởi kiện của Trung tâm được nộp cho TAND TX Sơn Tây ngày 17/10/2012. Ngày 26/10/2012, TAND TX Sơn Tây thông báo trả lại đơn khởi kiện cho Trung tâm với lý do: Nội dung quan hệ pháp luật không có gì khác so với vụ kiện đã bị đình chỉ.

Do vậy Trung tâm không có quyền khởi kiện lại vụ án. Trung tâm đã khiếu nại về thông báo trả lại đơn khởi kiện trên lên Chánh án TAND TX Sơn Tây. Ngày 2/11/2012, Chánh án TAND TX Sơn Tây ra quyết định giải quyết khiếu nại, giữ nguyên thông báo trả lại đơn.

Không bỏ cuộc, Trung tâm tiếp tục khiếu nại lên Chánh án TAND TP Hà Nội. Và chỉ khi Chánh án TANDTP Hà Nội ra quyết định giải quyết, chấp nhận khiếu nại của Trung tâm, yêu cầu TAND TX Sơn Tây thụ lý, mở phiên tòa công khai xét xử vụ kiện, thì TAND TX Sơn Tây mới chấp nhận thụ lý đơn kiện của Trung tâm.

Ngày 16/12/2013, vụ kiện được TAND TX Sơn Tây mở phiên tòa sơ thẩm công khai để xét xử.

Tuy giấy triệu tập của tòa ghi là phiên tòa sẽ bắt đầu vào 14 giờ ngày 16/12/2013 nhưng hơn 14 giờ, tòa lại dành hội trường để xử một vụ án hình sự trước. Phiên tòa hình sự kéo dài khoảng hơn 1 tiếng đồng hồ, nên phiên tòa xét xử vụ kiện hành chính mà Trung tâm là nguyên đơn chỉ được bắt đầu vào gần 16 giờ, do thẩm phán Hoàng Xuân Tuân làm chủ tọa.

Chưa bao giờ chúng tôi thấy một phiên tòa được xử một cách qua quýt, chớp nhoáng đến thế. Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn, dù đã được tòa cấp Giấy chứng nhận bào chữa nhưng lại không nhận được giấy triệu tập mà chỉ được biết thời gian mở tòa qua khách hàng của mình là Trung tâm.

Quyết định đưa vụ kiện ra xét xử ghi sai cả họ của luật sư. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là Cty Tây Nguyên vắng mặt. Đại diện theo pháp luật của bị đơn cũng không đến tòa, tuy có đơn xin xét xử vắng mặt nhưng HĐXX chỉ thông báo mà không công bố đơn, cũng không thèm hỏi ý kiến nguyên đơn cũng như luật sư của nguyên đơn, chỉ hỏi qua ý kiến của đại diện VKSND tham dự phiên tòa rồi quyết luôn: Cứ xử. Phiên tòa chỉ kéo dài chừng 1 tiếng đồng hồ. (Còn nữa)