Ám ảnh làng ung thư: Hoang mang nguồn nước nhiễm độc

2 ngày 3 người chết vì ung thư

Chiều muộn nhưng cái nắng cháy da cắt thịt vẫn chưa chịu giảm nhiệt. Trong ngôi nhà cấp bốn trống huơ, trống hoác, anh Lê Văn Hướng, thôn 3, làng Duyên Thượng đang lúi húi phơi mẻ lúa mới thu hoạch chuẩn bị đem bán để trả nợ ngân hàng.

Số là năm 2001 tai họa ập đến căn nhà nhỏ khi anh phát hiện mẹ mình là bà Nguyễn Thị Hiền mắc căn bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối.

“Mẹ tôi đau bụng trước đó nhưng cứ nghĩ đau dạ dày thông thường nên tôi mua thuốc về cho mẹ uống. Uống bao nhiêu thuốc cũng không đỡ, tôi đưa mẹ ra Hà Nội kiểm tra thì nhận được kết quả “K dạ dày”. Trời đất như sụp xuống. Tôi bán hết trâu bò, lợn gà, lúa thóc đưa mẹ quay lại Hà Nội cắt hẳn dạ dày nhưng vẫn không cứu được bà. Căn bệnh quái ác đã cướp đi mẹ của tôi khi bà mới 52 tuổi”, anh Hướng rưng rưng nhớ lại.

Mẹ mất được 7 năm, kinh tế gia đình chưa kịp hồi phục thì một lần nữa “tử thần” gọi tên bố anh - ông Lê Xuân Gửi (SN 1954).

Năm 2012, ông Gửi lên cơn sốt liên tục, anh Hướng đưa bố đi khám, lấy thuốc về uống nhưng không thể cắt được sốt, ít hôm sau một cục u lớn nổi trên cổ ông Gửi.

Nghĩ chuyện chẳng lành, anh đưa bố ra Hà Nội khám thì nhận được hung tin bố bị ung thư vòm họng. Anh Hướng lại bỏ hết công việc, vay nợ ngân hàng 150 triệu đồng khăn gói cùng bố xuống BV Thanh Hóa, ra viện K Hà Nội xạ trị nhưng chỉ được 3 năm thì ông Gửi qua đời vào ngày 27/1/2015 (âm lịch).

“Một lần đi khám ở Hà Nội mất tầm 17 triệu đồng, tia xạ ở Thanh Hóa phải đặt cọc ít nhất 36 triệu. Trong khi quần quật cả mùa làm một mẫu ruộng cũng chỉ được hơn chục triệu bạc, đó là chưa trừ chi phí đầu tư. Vợ chồng tôi phải vay mấy trăm triệu chữa bệnh cho bố, bây giờ vẫn còn nợ hơn 100 triệu chưa biết lấy đâu để trả”, anh Hướng thở dài.

Hiện tại vợ chồng anh Hướng đang nuôi 3 đứa con ăn học, trong khi nguồn thu nhập chính chỉ trông chờ vào 3 sào ruộng và chăn nuôi nhỏ trong gia đình.

Anh Hướng chỉ tay vào mẻ lúa chừng vài tạ giữa sân bảo: “Mẻ lúa này cả nhà tôi ăn quanh năm không hết nhưng bán đi chưa đủ một mũi hóa chất điều trị bệnh ung thư. Nhà tôi từ khá giả nay cũng trở thành hộ nghèo rồi”.

Anh Hướng lo lắng về tình trạng ung thư ngày càng gia tăng ở làng Duyên Thượng

Bố mẹ anh Hướng ra đi để lại cho con một khoản nợ khổng lồ, nhưng bên kia xóm, chị Lê Thị Thu (33 tuổi) vừa phải kiếm tiền trả nợ vừa phải chống chọi với căn bệnh ung thư tuyến giáp.

Năm 2008, trong một lần đi khám ở BV Trung ương Quân đội 108 bác sỹ kết luận chị bị ung thư tuyến giáp. Quá hoang mang vì tuổi đời còn trẻ, hai đứa con thơ dại không biết mồ côi mẹ lúc nào, chị buồn khóc ngày này qua ngày khác. Dần dần khi được mọi người động viên, chị trấn an lại tinh thần theo kiểu phó mặc số phận rồi điều trị từ đó cho đến nay.

Chị Thu nói: “Gần 7 năm nay tôi uống thuốc nhiều hơn ăn, bao nhiêu tiền của vét sạch để chữa bệnh nhưng không biết sẽ duy trì sự sống được bao lâu khi ngày ngày tôi phải chứng kiến rất nhiều người trong làng ra đi vì căn bệnh này”.

Ngồi bên cạnh chị Thu, ông Lê Văn Ngợi, Trạm trưởng Trạm y tế xã Định Liên thở dài tiếp lời với một tràng danh sách những gia đình có hai, ba người chết vì bệnh ung thư, như: Gia đình bà Lưu Thị Ấn, thôn 5, làng Bái Thượng có chồng và 2 con trai mất vì ung thư dạ dày, ung thư phổi; ông Lưu Thiện Kiền, thôn 6, Bái Thượng chết vì ung thư trung thất, con trai ông Lưu Thiện Đương chết vì ung thư gan…

Đặc biệt, gia đình ông Lê Văn Khang, làng Duyên Thượng có 3 người con là Lê Văn Bao, Lê Văn Ban, Lê Văn Lan đều bị chung một căn bệnh - ung thư. Hiện, ông Ban đã mất, hai người còn lại đang điều trị ở BV K Hà Nội.

“Tôi còn nhớ cuối năm 2014 chỉ trong 2 ngày có tới 3 người là ông Mở, ông Phương và ông Quê chết vì ung thư. Con số này thật đáng báo động”, ông Ngợi cho biết thêm.

Đâu là nguyên nhân?

Dạo trước tỷ lệ người mắc bệnh ung thư chủ yếu tập trung ở làng Bái Thủy nhưng 2 năm lại nay “cơn bão” ung thư lại hoành hành ở làng Duyên Thượng khiến người dân nơi đây vô cùng hoang mang, lo lắng.

Ông Bùi Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Định Liên cho hay, mặc dù tháng 7/2007, các cơ quan chuyên môn đã có kết luận 6/8 mẫu nước lấy tại 8 vị trí giếng khoan của 7 hộ gia đình làng Bái Thủy và 1 mẫu giếng khoan tại Trung tâm Y tế xã Định Liên bị nhiễm Asen vượt mức tiêu chuẩn cho phép từ 1,2 đến 4,5 lần (Tiêu chuẩn vệ sinh ăn uống ban hành theo Quyết định số 1329/2002/BYT/QĐ ngày 18/2/2002 và TCVN 6182-1996) nhưng rất có thể còn những nguyên nhân khác gây nên căn bệnh ung thư cho người dân trên địa bàn.

Là người trực tiếp chứng kiến hơn 20 xã viên thuộc đội bảo vệ thực vật (HTX những năm 1980 về trước) chết vì bệnh ung thư nên ông Ngợi đặt nghi vấn: “Nhiều khả năng đất bị ô nhiễm do phun thuốc BVTV quá nhiều nên mới khiến nhiều người mắc bệnh ung thư như hiện nay”.

Theo đó, trong khoảng hơn 10 năm từ 1988 trở về trước, Định Liên là xã có diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn. Để phòng trừ sâu bệnh HTX sử dụng máy nổ bơm trực tiếp thuốc BVTV dạng bột DDT, 666 xuống đồng ruộng trong thời gian dài.

“Nhiều hôm bơm với số lượng lớn, cả cánh đồng trắng xóa bột thuốc BVTV, mùi hôi bốc lên nồng nặc”, ông Ngợi nói.

Danh sách người chết do căn bệnh ung thư ở Định Liên ngày một nối dài nhưng đã 8 năm trôi qua, người dân nơi đây vẫn phải “sống chung với lũ”, sử dụng nguồn nước nhiễm Asen nặng, trong khi dự án nước sạch chưa biết khi nào mới đến được với họ.

“Chúng tôi mong mỏi các cơ quan chức năng cần có một công trình đánh giá đúng nguyên nhân gây ra căn bệnh ung thư quái ác trên địa bàn để người dân có phương án phòng tránh hiệu quả”, ông Bùi Thanh Hải kiến nghị qua báo chí.