Áp lực lúa giảm giá trở lại?

Sau 2 tuần, kể từ ngày 15/3, Chính phủ triển khai kế hoạch tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong vụ lúa ĐX tại các tỉnh vùng ĐBSCL, trên thực tế hoạt động mua bán, tiêu thụ lúa gạo lưu thông từ nông dân qua thương lái và DN khá trôi chảy. Tuy nhiên, mấy ngày cuối tuần qua, ở một số nơi vùng sâu, mua bán lúa gạo có vẻ chậm lại, giá lúa giảm.

Chở lúa về nhà

Trên suốt con đường nông thôn chạy dọc theo tuyến kênh Bà Đầm từ thị trấn huyện Thới Lai (Cần Thơ) tới vùng sâu nằm giáp ranh 2 tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang và TP Cần Thơ là các xã Hòa Lợi, Hòa Hưng, huyện Giồng Riềng (Kiên Giang), hai bên bờ kênh lúa vào mùa chín rộ. Nhà nhà bận rộn gặt lúa.

Dù có nhiều chuyến ghe chở lúa từ trong kênh chạy nối đuôi ra sông lớn về các cụm nhà máy xay xát, nhưng vẫn thấy còn nhiều hộ chở lúa về nhà phơi đầy sân. Nhiều nhà lúa đã khô vô bao chất đầy bên hàng hiên, chưa kịp bán vì giá lúa đã chững lại.

Anh Út Hảo (Trần Văn Hảo), xã Hòa Hưng, huyện Giồng Riềng (Kiên Giang) vừa thu hoạch xong 8 công lúa phơi ngoài sân chưa kịp bán, đến nay tới lượt 7 công lúa Jasmine vừa mới gặt, thương lái gạ mua lúa tươi 5.000 đ/kg. Út Hảo chần chừ, vì nhà rộng, chưa túng tiền nên có ý muốn phơi khô để tạm trong nhà chờ giá. Nhưng với đa số nông dân khác trong xóm làm lúa IR50404 thì không thể tính như Út Hảo. Họ cần tiền chi xài cuối vụ nên không còn cách nào khác là phải bán 4.400-4.500 đ/kg.

Bí thư xã Hòa Hưng - ông Triệu Thanh Trí nói: "Thật ra lúa bán với giá như lúc này là đã tăng lên 200 đ/kg so với trước thời gian công bố tạm trữ của Chính phủ. Tuy có một số nông dân tiếc rẻ, chưa vội bán muốn kéo giá lên, nhưng thương lái trong vùng nắm rõ lượng lúa trên đồng.

Bởi vậy, giá lúa chẳng những chững lại mà thương lái còn kén chọn xem lúa phải tốt, chắc hạt mới mua. Riêng lúa hạt dài XK trong 2 ngày cuối tuần vừa qua bán tại ruộng còn 4.500- 4.530 đ/kg".

Lại lo lúa giảm giá

Trong những ngày này, ở huyện Thanh Bình (Đồng Tháp) nắng chói chang như đổ lửa. Nông dân vẫn đội nắng ra đồng lo thu hoạch lúa ĐX. Chúng tôi trò chuyện với nhiều nông dân, song có lẽ niềm vui trúng mùa, năng suất lúa cao 1- 1,3 tấn/công chưa đủ bù được nỗi lo lúa đang quay đầu giảm giá, thậm chí có người lo không bán được.

Nông dân Phạm Văn Phước, ở ấp Bình Hòa, xã Bình Thành, huyện Thanh Bình (Đồng Tháp) lo âu: "Nhà tôi làm lúa Jasmine vụ ĐX này 1,3 ha, đạt 1,2 tấn/công, năng suất trúng như mơ, cao hơn các năm trước. Nhưng nỗi lo hiện thời là gần 15 tấn lúa còn nằm ngoài đồng chưa bán được. Chỉ trong 2 tuần trước, vừa nghe tin Nhà nước thu mua tạm trữ lúa đã tăng giá.

Cả nhà tôi mừng thầm vội đặt ngày cho máy gặt đến thu hoạch, nóng lòng chờ từng ngày để mong có lúa kịp bán được giá. Vậy mà vẫn không kịp, đến ngày lúa chín thu hoạch xong lúa giảm 200-250 đ/kg. Hiện nay lúa Jasmine còn 4.800 đ/kg. Thương lái mấy ngày qua có hứa hẹn vào mua nhưng rồi biệt tăm"...

Theo một số thương lái mua bán lúa gạo, hiện nay phần lớn diện tích lúa ĐX ở ĐBSCL đang vào mùa thu hoạch rộ. Xu hướng giá giảm có thể do DN thu mua tạm trữ lúa gạo sắp đầy kho hoặc chưa có nhiều đầu mối xuất hàng nên “ăn hàng” rất chậm, thậm chí thu mua cầm chừng, kéo giá xuống.

Lúa gạo đã giảm 150-220 đ/kg, trong đó lúa IR 50404 còn 4.300 đ/kg, giá lúa OM6976 còn 4.500 đ/kg và có người lo ngại có thể giá lúa sẽ tiếp tục giảm nữa trong những ngày tới.

Anh Trần Tuấn Kiệt, ở huyện Thới Lai (Cần Thơ) với hơn 15 năm kinh nghiệm trong nghề thương lái cho biết: Tình hình mua bán lúa gạo đầu năm nay vất vả, khó lường quá. Như thời điểm trước khi Chính phủ cho thu mua tạm trữ anh đã lỗ một phen hơn 30 triệu đồng. Đến ngày 15/3, Chính phủ quyết định thu mua 1 triệu tấn gạo, định gỡ lại chút đỉnh, tôi “ôm” vô cả trăm tấn lúa cũng may xả được hơn một nửa, chứ nếu không giá lúa giảm đột ngột thế này thì có nước lỗ trắng tay.

Trong khi đó ở bên kia sông Tiền, thương lái Nguyễn Văn Hiệp ở huyện Thanh Bình (Đồng Tháp) than trời: "Hơn 20 năm qua, chưa có năm nào mua bán lúa khổ như năm nay. Giá lúa biến động lên xuống thất thường. Chúng tôi bị lỗ mà còn bị mang tiếng với nông dân, như bỏ mặc nông dân, ép giá…

Thú thiệt việc bỏ mua lúa là có, vì có khi chúng tôi đặt cọc nông dân khoảng 100 -200 đ/kg lúa. Nếu giá giảm trong khoảng này, chúng tôi sẵn sàng đến mua để giữ chữ tín, còn giảm hơn nữa thì đành bỏ cọc chạy, chứ mua vào lỗ còn nặng hơn. Còn ép giá? Tôi cho rằng căn cứ theo giá DN thu mua tại kho, thấy có lời 50đ/kg là mua, vì 20 tấn lúa cũng kiếm 1 triệu đồng, cần gì phải ép?”.

Theo ý kiến một cán bộ nông nghiệp tỉnh Long An, trở lại vấn đề tạm trữ, dự trữ trước tình thế lúa vào mùa thu hoạch rộ, nếu Chính phủ hỗ trợ nên tìm phương thức trực tiếp hỗ trợ cho nông dân, hay hỗ trợ cho các tổ nông dân hợp tác, HTX thực hiện cánh đồng lớn với số tiền cụ thể thì người dân mới hưởng lợi.