Bài thơ "Hai sắc hoa ti gôn"

 * Thế hệ chúng cháu biết rất ít về bài thơ nổi tiếng "Hai sắc hoa ti gôn". Bác có thể in lại bài thơ này được không và có phải cho đến nay vẫn chưa có ai biết được tên thật của tác giả bài thơ này?

Đinh Huyền Khanh, Thanh Liêm, Hà Nam

Bài thơ ấy nguyên văn như sau:

Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn/Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn/Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc/Tôi chờ người đến với yêu đương/Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng/Dải đường xa vút bóng chiều phong/Và phương trời thẳm mờ sương cát/Tay vít dây hoa trắng cạnh lòng/Người ấy thường hay vuốt tóc tôi/Thở dài trong lúc thấy tôi vui/Bảo rằng: "Hoa, dáng như tim vỡ/Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!"/Thuở đó nào tôi đã hiểu gì/Cánh hoa tan tác của sinh ly/Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng/Là chút lòng trong chẳng biến suy"/Đâu biết lần đi một lỡ làng/Dưới trời đau khổ chết yêu đương/Người xa xăm quá! - Tôi buồn lắm/Trong một ngày vui pháo nhuộm đường.../Từ đấy, thu rồi, thu lại thu/Lòng tôi còn giá đến bao giờ?/Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ.../Người ấy, cho nên vẫn hững hờ/Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời/Ái ân lạt lẽo của chồng tôi/Mà từng thu chết, từng thu chết/Vẫn giấu trong tim bóng "một người"/Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết/Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa /Như hồng tựa trái tim tan vỡ/Và đỏ như màu máu thắm pha!Tôi nhớ lời người đã bảo tôi/Một mùa thu trước rất xa xôi…/Đến nay tôi hiểu thì tôi đã/Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi!/Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ/Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu/Gió về lạnh lẽo chân mây vắng/Người ấy ngang sông đứng ngóng đò/Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng/Trời ơi! Người ấy có buồn không?/Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ/Tựa trái tim phai, tựa máu hồng? (tác giả: T.T.Kh).

Về tác giả T.T.Kh thì đúng là từ trước đến nay có rất nhiều giả thuyết khác nhau. Tôi xin dẫn ra ý kiến của nhà văn Ngọc Giao: “Có một tâm sự mà nhà văn Ngọc Giao giữ mãi trong lòng hơn nửa thế kỷ. Đó chính là hoàn cảnh ra đời của bài thơ "Hai sắc hoa ti gôn".

Ông kể rằng, vào một buổi trưa, cuối mùa thu năm 1937, ở toà soạn báo "Tiểu thuyết Thứ bảy", khi những đồng nghiệp trong toà soạn đã về nghỉ gần hết, chỉ còn lại Trúc Khê Ngô Văn Triện và ông. Trúc Khê Ngô Văn Triện còn nán lại để dịch "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ ra quốc ngữ. Còn ông thì đã tiến đến chỗ mắc áo để lấy mũ và ra về.

Nhưng đúng lúc đó có tiếng kèn đám ma. Đám tang đang đi qua phố Hàng Bông, ông là người rất sợ nghe tiếng kèn đám ma, nên ông mới nán lại thêm cho xe tang đi qua đã. Đã khoác áo, đội mũ chỉnh chu, ông không muốn quay vào phòng trong mà kéo ghế ngồi tạm lại chỗ gần cửa, gần nơi để cái sọt đựng giấy loại. Không biết điều gì xui khiến, ông đưa tay vào sọt giấy loại, nhặt lên mấy tờ bị vo tròn và quẳng vào đó chờ đi đổ xe rác.

Tẩn mẩn, ông vuốt một tờ ra và đọc. Đó là một tờ giấy học trò khổ nhỏ. Một bài thơ. Chữ viết bằng bút chì nguệch ngoạc, nét run, nét mờ, như thể viết ra một lần là xong và gửi luôn cho toà báo. Theo quy định của báo là bài lai cảo phải viết trên một mặt giấy sạch sẽ. Còn bài thơ nét chữ bút chì này lại viết trên cả hai mặt giấy. Nhưng bài thơ đã khiến ông xúc động lạ thường, đó là bài "Hai sắc hoa ti gôn" của T.T.Kh.

Và ông đã ngồi lặng đi trong mối rung cảm đặc biệt. Rồi ông bước vội đến đưa bài thơ cho Trúc Khê, yêu cầu đọc ngay. Trúc Khê thấy ông đang quá xúc động, cũng bỏ bút, cầm đọc bài thơ. Và Trúc Khê cũng ngồi lặng đi, rồi đọc lại lần nữa. Ông già Trúc Khê vỗ tay xuống bàn, nói với ông: “Sao lại có bài thơ tuyệt đến thế này...!”.

Rồi ngay sau đó, Ngọc Giao gọi ông cai thợ sắp chữ nhà in lên, bảo sắp chữ ngay bài thơ ấy cho số báo sắp ra. Vậy là "Hai sắc hoa ti gôn" đi vào đời sống thơ ca Việt Nam...".