 |
| Một góc cánh đồng Bản Riềng đã bị đất đá vùi lấp |
Từ QL34 đi tới Bản Riềng, xã Sơn Lộ chỉ khoảng 30km đường sỏi đá gập gềnh, mà mất gần 2 giờ đi xe máy mới tới. Cả bản có hơn 100 hộ dân là người dân tộc thiểu số, cuộc sống dựa vào sản xuất nông nghiệp là chính. Mặc dù là bản vùng cao bám vào vách núi, nhưng rừng nơi đây hầu hết là rừng đầu nguồn, người dân không khai thác được nhiều tiềm năng lâm nghiệp và chăn nuôi. Vì vậy, bao đời nay, đói nghèo cứ bám vào họ.
Sau nhiều năm áp dụng biện pháp kỹ thuật từ cải tạo đất, thay đổi giống cây trồng, vật nuôi…, một số ít hộ dân ở Bản Riềng đã khá hơn, vươn lên hộ cận nghèo. Nhưng niềm vui bé nhỏ chẳng được bao lâu, thì nhiều hộ dân lại đối mặt với nạn đói. Theo trưởng bản Nông Minh Thông, từ năm 2013 đến nay, cánh đồng Bản Riềng đang bị mất đất sản xuất ngày một nhiều hơn do lũ sau mỗi mùa mưa.
Theo người dân, năm 2010 khi doanh nghiệp mở đường từ xã Sơn Lộ đến xã Sơn Lập đã đào bạt các sườn núi đổ xuống các khe núi, khi có mưa lớn đất đá trôi xuống suối, nâng cao đáy dòng chảy qua cánh đồng Bản Riềng. Lòng sông bị bồi lấp, cứ mưa lớn là nước phá vào đồng ruộng. Cánh đồng Bản Riềng đã bị lũ cuốn hơn 10ha, trong đó số đất không còn cải tạo, canh tác được lên tới hơn 6ha. Số hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp là 26 hộ.
 |
| Người dân lo lắng dòng suối sẽ tiếp tục tàn phá những thửa ruộng còn lại |
Bị thiệt hại nặng nhất là gia đình ông Ma Văn Khâm đã bị lũ cuốn 1,2ha đất ruộng, gia đình bà Nông Thị Luyến còn đứng trước nguy cơ lũ cuốn cả nhà. Có nhiều hộ dân khác bị mất từ 1.000 - 4.000m2 đất. Cùng với trưởng bản, còn có nhiều người dân đã chỉ dẫn cho chúng tôi xem từng thửa ruộng bị lũ cuốn, họ “tố” doanh nghiệp mở đường làm đất lấp dòng suối, tạo nên những bãi đá rộng mênh mông mà trước đây là cánh đồng xanh tốt,…
Ông Nông Văn Tin, có 6.000m2 ruộng thì đã bị lũ cuốn mất hơn 2.000m2, nguy cơ đến mùa mưa tiếp theo sẽ mất hết. Trong khi đó cuộc sống của anh Tin, cũng như các hộ dân khác chỉ biết trông chờ vào việc trồng cấy. Theo trưởng bản Nông Văn Thông, nếu không nạo vét dòng sông, làm kè chống xói lở, thì mùa mưa năm 2018, cánh đồng Bản Riềng có nguy cơ mất thêm 12ha ruộng nữa. Như vậy, số hộ thiếu đói cũng sẽ tăng lên.
Ông Nguyễn Ích Chánh, Chủ tịch UBND huyện Bảo Lạc cho biết, việc lũ cuốn làm mất đất nông nghiệp ở Bản Riềng, dẫn đến tình trạng đói nghèo, thiếu ăn có phần trách nhiệm của địa phương... Vấn đề này, UBND huyện cũng đã báo cáo lên cấp trên và đang được tỉnh Cao Bằng xem xét giải quyết.
 |
| Cảnh chiều tà tại Bản Riềng |
Người Bản Riềng từ bao đời nay sống trong nghèo khó, túng thiếu. Mấy năm trở lại đây, các dự án đầu tư của nhà nước cho huyện nghèo, cùng các chương trình xây dựng NTM, đã giúp Bản Riềng có con đường đất nhỏ chạy qua, có một phân trường học cho trẻ em, có điện lưới quốc gia và có nước sạch nông thôn. Tưởng rằng, từ đây sẽ có cuộc sống khấm khá hơn.
Thế nhưng, cũng vì con đường mới mà đất đá trôi lấp suối, mỗi khi có lũ là suối lại vùi lấp, tàn phá thêm nhiều ruộng đất trồng lúa. Bị mất nhiều ruộng trồng lúa, nên cái vòng đói nghèo lại tiếp tục bủa vây người dân.
