Bất lực trước "vàng tặc"?

Cho dù cơ quan chức năng đã nhiều lần vào cuộc nhưng tình hình vẫn không được cải thiện...

Đặt chân đến Bản Cắm, xã Cắm Muộn, nhìn bề ngoài là màu xanh tưởng như bất tận của những cánh rừng nguyên sinh nhiều năm tuổi.

Thế nhưng, càng đi sâu vào những cánh rừng mới thấy hết sự "biển đổi đáng sợ" của vùng đất này. Vùng núi heo hút ít bóng người trước kia nay ồn ào, huyên náo bởi những tiếng máy nổ, máy hút luôn hoạt động hết công suất suốt ngày đêm.

Là khu vực nhạy cảm, nhất cử nhất động đều khó có thể qua mặt được “hệ thống chân rết” của các đối tượng khai thác vàng, chính vì thế, chúng tôi phải cậy nhờ đến anh L.V.Đ, một phu vàng lâu năm ở địa phương dẫn đường mới xâm nhập vào được lãnh địa  "vàng tặc" đang ngày đêm đào xới những khu rừng già.

Theo ghi nhận của PV, nơi đây có đến chục tốp "vàng tặc" đang hoạt động, mỗi tốp dao động từ 5 đến 10 người, thường là người nơi khác đến móc nối với dân bản địa tiến hành khai thác vàng.

Máy nổ của công ty Thuận Sáng tại Khe Què (xã Cắm Muộn)

Men theo con đường núi dọc khe Què (thuộc xã Cắm Muộn, huyện Quế Phong), chúng tôi bắt gặp một tốp chừng chục người đang hì hục đào bới, xung quanh là tiếng máy nổ, máy hút bùn nước vang vọng khắp các quả đồi. Cách đó không xa lại có thêm một nhóm khoảng 15 thành viên.

Theo những người dân bản địa, đây là người của DN Tư nhân Thạch Phát (trụ sở tại Thị trấn Kim Sơn, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An). Tiếp cận với những người này, dù có dò hỏi kiểu gì chăng nữa, thì họ cũng im lặng, nếu có trả lời thì cũng rất chung chung, đại loại như: “Anh thông cảm, chúng tôi chỉ là công nhân nên chỉ có nhiệm vụ làm theo chỉ đạo thôi”...

Khi trao đổi với lãnh đạo DN đang có công nhân khai thác vàng trái phép ở những khu vực trên, họ cũng chối bay, khẳng định không hề có chuyện đó, mà thực chất chỉ là đi san lấp mặt bằng giúp dân …làm ruộng lúa nước.

Chỉ đến khi PV đưa ra những những cứ đầy tính thuyết phục thì vị giám đốc DN mới chính thức thừa nhận trách nhiệm. Cùng với DN Thạch Phát, Công ty Thuận Sáng cũng “góp phần” đáng kể trong việc hủy hoại cảnh quan, môi trường nơi đây. Hệ quả là, việc khai thác vàng trái phép đến đâu, đất đá bị xới tung đến đó, nước đục ngầu bắn tung tóe, chảy tràn lan khắp nơi.

Dòng nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ việc khai thác vàng trái phép

Bức xúc trước thực trạng này, người dân bản địa đã rất nhiều lần viết đơn khiếu kiện gửi các cấp chính quyền yêu cầu can thiệp, thế nhưng đến nay vẫn chưa có gì tiến triển. Trả lời vấn đề này, ông Lữ Thanh Bình, chủ tịch UBND xã Cắm Muộn lý giải: "Công tác truy quét vàng tặc gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi đã nhiều lần tịch thu máy móc, xử phạt hành chính nhưng chẳng thấm vào đâu. Kiểm tra hôm nay, ngày mai không thấy bóng dáng lực lượng chức năng thì họ lại làm tiếp".

Tình hình khai thác vàng trái phép tại khe Ton (xã Quang Phong, huyện Quế Phong) cũng diễn ra khá rầm rộ suốt thời gian qua. Thế nhưng điều đáng nói là chính quyền địa phương lại không hề hay biết: "Chúng tôi chưa có thông tin về việc này…”, ông Vi Thái Điệp, chủ tịch UBND xã Quang Phong thản nhiên trả lời khi được hỏi.

Hàng chục nhóm khai thác vàng trái phép trên địa bàn huyện Quế Phong đang đua nhau “bức tử” môi trường. Việc làm này không những làm thất thoát tài nguyên quốc gia, gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng trăm ha lúa của bà con dân bản phía hạ nguồn, mà con hủy hoại môi trường rừng đầu nguồn.