Dự thảo thông tư hướng dẫn hoạt động nhiếp ảnh đang được Cục Mỹ thuật nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTTDL) xây dựng. Thông tư mới sẽ đưa ra những phương án để quản lý các hoạt động phát tán ảnh trên Internet. Đây là điều rất mới bởi quy chế cũ không đề cập đến.
Bức ảnh của Hoa hậu Mai Phương Thúy gây tranh cãi thời gian qua.
Nghệ thuật hay khiêu dâm?
Sự phát triển của nhiếp ảnh và công nghệ thông tin đã khiến cho việc quản lý nhiếp ảnh trở nên khó khăn. Khi một bộ ảnh được đưa lên mạng, dường như ngay lập tức, độc giả cả thế giới, có thể cập nhật được. Thực tế thời gian qua, các nhà quản lý đã “bó tay” trước việc phát tán các bộ ảnh nude một cách tràn lan trên mạng internet, thậm chí trên cả các báo mạng. Đòi hỏi có quy định về việc phát tán ảnh nude là cần thiết, tuy nhiên, thế nào là nude nghệ thuật, thế nào là nude khiêu dâm thì chính những người làm nghề cũng cho rằng, ranh giới rất mong manh.
Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, chia sẻ: "Nhiều khi, ranh giới giữa ảnh nude nghệ thuật và ảnh nude khiêu dâm rất mong manh. Nhiều người chụp ảnh cho rằng họ làm là vì nghệ thuật, nhưng do tay nghề chưa đạt nên thành ra người xem lại cho là khiêu dâm. Cho nên, phân biệt được giữa nude nghệ thuật và nude khiêu dâm không phải cứ nói là được. Phải lắng nghe dư luận và các nhà chuyên môn thẩm định tay nghề người chụp ảnh. Thực tế vừa qua, với bộ ảnh của Hoa hậu Mai Phương Thúy, một số cho rằng không thể chấp nhận được nhưng cũng có dư luận cho rằng không có vấn đề gì. Bởi vậy, giới hạn giữa khiêu dâm và gợi cảm chỉ mong manh như sợi tóc”.
Dự thảo thông tư cũng có điều khoản buộc phải có hợp đồng chụp ảnh giữa nhiếp ảnh gia và người mẫu khi chụp ảnh nude. Nếu không có văn bản đó thì không được cấp phép tổ chức triển lãm. Tuy nhiên, nhiều trường hợp họ không tổ chức triển lãm, mà chỉ chụp để đó, thì việc quản lý với chụp ảnh nude cũng đang là bài toán đau đầu của các nhà quản lý. Hơn nữa, dự thảo cũng có thể vấp phải những ý kiến không đồng tình. Bởi vì khi chụp những đối tượng khác thì không phải làm hợp đồng thỏa thuận gì cả, nhưng khi chụp ảnh nude lại phải có hợp đồng. Như vậy, ngay bản thân thông tư đã thể hiện sự phân biệt.
Trông chờ vào... đạo đức
Thực tế tràn lan ảnh nude trên mạng nhưng chưa từng có vi phạm nào bị xử phạt bằng tiền. Ông Vi Kiến Thành cho biết: “Thông tư hướng dẫn hoạt động nhiếp ảnh không quy định mức phạt mà mức phạt này theo các quy định của luật về vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa. Nếu vi phạm thì mức phạt kịch trần là 100 triệu đồng, nhưng với nhiếp ảnh thì chưa có vụ việc vi phạm nào bị phạt bằng tiền cả”.
Người đẹp Mai Hải Anh với bức ảnh nuy bị cho là phản cảm.
Theo ông Thành, những việc như đề nghị gỡ tranh nude, ảnh nude thì chỉ có người vừa có chuyên môn vừa làm quản lý nói thì được. Chứ thanh tra cũng bó tay, vì chưa có văn bản nào quy định cấm treo ảnh nude, triển lãm tranh nude.
Việc tung ảnh nude lên báo mạng là một xu hướng mới rất khó quản lý, song lại phát triển hết sức mạnh mẽ. Theo ông Thành, việc này, thông tư không “chạm” tới được bởi quản lý mạng thuộc thẩm quyền của Bộ Thông tin - Truyền thông. Và trên thực tế, cơ quan quản lý này cũng đang “bó tay” với việc này.
Theo ông Thành, quản lý việc phát tán ảnh nude nên thay đổi từ nhận thức. “Những gì khiêu dâm, gợi dục, trái với thuần phong mỹ tục thì nhắc thôi chứ trên mạng trôi nổi bao nhiêu thứ mình có ngăn được đâu. Cái cơ bản là mình định hướng dư luận, hướng người ta đến chân thiện mỹ. Cả thế giới đều thế. Luật không phải cây gậy thần, có những việc dư luận, đạo đức xã hội lên án thôi. Cái quan trọng là trình độ nhận thức của người dân phải nâng lên".
