Ngày 6/11/2012, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu đã có buổi họp bàn với lãnh đạo Sở NN-PTNT TP. Hà Nội và các địa phương SX rau an toàn (RAT) tại huyện Gia Lâm nhằm tìm hướng phát triển RAT.
Cuộc làm việc của bà Thu với lãnh đạo ngành nông nghiệp Hà Nội diễn ra ngay trước hội nghị về RAT sẽ tổ chức vào cuối tháng 11/2012 do Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân chủ trì, nhằm ký kết hợp tác SX RAT giữa Hà Nội và một số tỉnh phía Bắc.
Làm RAT cũng phải xin giấy phép phòng cháy
Ông Đào Duy Tâm, Phó GĐ Sở NN-PTNT Hà Nội thẳng thắn nhìn nhận: Mặc dù chương trình RAT của TP đã triển khai hàng chục năm nay, mỗi năm TP đã đầu tư hàng chục tỷ đồng cho các mô hình, dự án RAT; thậm chí cắt cử mỗi xã có một cán bộ BVTV "nằm vùng" để tăng cường kiểm soát SX... song tiến độ và kết quả của những chương trình, dự án RAT tới nay vẫn hết sức chậm chạp, chưa đâu vào đâu!
Đặc biệt tại 18 điểm mô hình SX RAT của Hà Nội, đến nay việc quản lý chất lượng và hệ thống đầu ra cho tiêu thụ sản phẩm vẫn hết sức hỗn độn. Đơn cử như tại vùng RAT trọng điểm với quy mô 250 ha tại xã Văn Đức (huyện Gia Lâm) mỗi năm cung cấp ra thị trường Hà Nội khoảng 20 nghìn tấn rau các loại, nhưng đáng tiếc là 70% trong số đó vẫn đang tiêu thụ thông qua hệ thống các chợ đầu mối, chợ lẻ..., không khác gì so với các loại rau nằm ngoài vùng SX RAT. Hà Nội mới chỉ tự SX và cung cấp được 40% nhu cầu tiêu thụ rau cho toàn TP.
Ông Chử Đức Nhị, Chủ nhiệm HTXNN Văn Đức than phiền: Mặc dù được TP đầu tư không ít tiền của nhưng đến nay, bộ mặt quy hoạch vùng SX; đặc biệt là hệ thống kênh mương, thủy lợi phục vụ vùng SX khổng lồ của xã này vẫn hết sức nhếch nhác.
Từ tháng 11/2011 đến tháng 11/2012, Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản & thủy sản (NAFIQAD, Bộ NN-PTNT) cũng đã ký kết một chương trình hợp tác với Sở NN-PTNT Hà Nội và Chi cục BVTV Hà Nội nhằm tăng cường SX, kiểm soát chất lượng và tiêu thụ sản phẩm RAT theo chuỗi.
Kết quả của chương trình hợp tác này, theo như đánh giá của ông Phùng Hữu Hào, Phó Cục trưởng NAFIQAD thì chưa đạt được nhiều thành công như kế hoạch, đặc biệt là khâu quản lý tiêu thụ sản phẩm đến nay vẫn gần như chưa tạo được sự liên hệ và hợp tác của hệ thống thương lái và BQL các chợ tiêu thụ rau quả.
Kiểm tra SX RAT tại xã Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội)
Một nguyên nhân khiến cho việc thực hiện các chương trình, dự án RAT của Hà Nội triển khai hết sức ì ạch trong nhiều năm qua, theo ông Đào Duy Tâm thì khúc mắc rất lớn lâu nay nằm ở chỗ, các dự án RAT đều được thực hiện triển khai y hệt như các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Nghĩa là phải xác định chỉ giới địa lý, xin giấy phép xây dựng quy hoạch, rồi thậm chí cả giấy phép phòng cháy chữa cháy... Mỗi thủ tục giấy phép thường phải qua vô số "cửa" ở các sở, ngành; thậm chí phải chi cả tiền lót tay...
Sẽ XK rau của Hà Nội sang EU
Đánh giá về hiệu quả của chương trình SX RAT của Hà Nội, Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuân Thu cho rằng, sự yếu kém trong chuỗi liên kết từ SX tới tiêu thụ RAT của Hà Nội hiện nay, có nguyên nhân lớn của việc yếu kém của khâu quảng bá sản phẩm gắn với việc xúc tiến thương mại.
Trước tình hình này, bà Thu đề nghị Sở NN-PTNT Hà Nội thời gian tới phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Cục Chế biến, Thương mại NLTS & nghề muối) xây dựng chương trình và đề án phối hợp cụ thể nhằm thúc đẩy đầu ra cho các sản phẩm RAT của Hà Nội.
| "Hiện tại, nhiều mặt hàng rau mà Hà Nội SX được đều có thị trường XK rất tốt tại châu Âu. Trước mắt, chúng tôi sẽ giao cho một số DN xác định một số mặt hàng rau có ưu thế XK sang Nga, đồng thời đề nghị Hà Nội phối hợp với Bộ NN-PTNT trong việc xây dựng các mô hình SX nguyên liệu. Từ việc bắt buộc phải đảm bảo yêu cầu khét khe về chất lượng sản phẩm khi XK sang EU, tự bản thân các mô hình tham gia SX nguyên liệu sẽ phải đảm bảo tiêu chuẩn về ATTP và đảm bảo tiêu chuẩn RAT trong SX. Đây sẽ là những hạt nhân nòng cốt để thúc đẩy việc SX RAT của Hà Nội", Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuân Thu khẳng định. |
Cụ thể trước mắt, bà Thu giao Trung tâm XTTM lập đề án cụ thể để chuyển một phần diện tích đất tại khu triển lãm Nông nghiệp Việt Nam của Trung tâm XTTM tại số 2, đường Hoàng Quốc Việt (quận Cầu Giấy, Hà Nội) không sử dụng trong các khoảng thời gian chưa diễn ra các sự kiện hội chợ do Bộ NN-PTNT tổ chức để dành xây dựng các gian hàng giới thiệu sản phẩm cũng như trực tiếp bán các mặt hàng RAT của Hà Nội.
Đồng ý với quan điểm này, lãnh đạo Sở NN-PTNT Hà Nội cho rằng đây là kế hoạch rất hay. "Bản thân TP Hà Nội nhiều lần hỗ trợ thuê mặt bằng cho các DN và cơ sở SX RAT giới thiệu và bán sản phẩm. Tuy nhiên do tiền thuê mặt bằng quá đắt đỏ nên chỉ được vài tuần là phải giải tán. Vì vậy, nếu không hỗ trợ mặt bằng cho khâu XTTM rau an toàn thì rất khó để hoàn thiện khâu đầu ra cho sản phẩm. Nếu được Bộ NN-PTNT phối hợp bố trí mặt bằng, Hà Nội sẽ sẵn sàng đầu tư thiết bị và chính sách hỗ trợ cho gian hàng hoạt động hiệu quả", ông Đào Duy Tâm khẳng định.
Cũng xoay quanh việc tiêu thụ sản phẩm, Thứ trưởng Thu cho rằng, nếu chỉ tiêu thụ RAT trong nước, sẽ rất khó để Hà Nội có thể hoàn thiện việc SX rau đủ tiêu chuẩn RAT. Vì vậy trước mắt, Bộ NN-PTNT sẽ chủ trì lập kế hoạch, giao Trung tâm XTTM phối hợp với một số DN tìm kiếm đối tác XK rau sang các thị trường có lợi thế tại châu Âu.
