Giá thuốc Tamiflu phòng dịch cúm gia cầm H5N1 do Bộ Y tế đề xuất mua đã là cao, nhưng các công ty được giao trữ thuốc còn mua đắt hơn nữa. Ngoài ra, Việt Nam đã mua trữ thuốc Tamiflu vượt quá nhu cầu, theo kết luận mới đây của Thanh tra Chính phủ.
Kết luận thanh tra cho rằng, từ cuối năm 2003 đến cuối năm 2005, cả nước chỉ ghi nhận 91 trường hợp mắc cúm H5N1 tại 32 tỉnh, thành. Tuy nhiên, trong tờ trình ngày 22/11/2005, Bộ Y tế lại đề xuất phải dự trữ đủ 30 triệu viên thuốc (3 triệu liều dành cho 3 triệu người) trước ngày 30/6/2006. Việc đề xuất như trên là thiếu căn cứ thực tế về tình hình diễn biến của dịch cúm gia cầm tại Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới.
Chính vì việc đặt mua số lượng lớn và trong thời gian ngắn, nên Bộ Y tế không thể mua được nguyên liệu của Công ty Roche - cung cấp sau thời điểm tháng 8/2006 (có hạn dùng dài đến 10 năm, giá rẻ hơn) mà phải mua nguyên liệu của Ấn Độ (hạn dùng chỉ là 3 năm và giá đắt hơn).
Bên cạnh đó, để lựa chọn cơ sở tham gia kế hoạch sản xuất thuốc, Bộ Y tế đã thành lập một hội đồng thẩm định. Nhưng hội đồng này đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao.
Tại biên bản làm việc của Hội đồng với các công ty không có nội dung thương thảo về giá, biên bản làm việc không có chữ ký của đại diện các công ty được thẩm định, không có kết luận rõ về kết quả thẩm định ở từng công ty. Ngoài ra, trong khi chưa có báo cáo của Bộ trưởng, Hội đồng đã gửi đơn đặt hàng cho 4 trong số 10 công ty ngay tại buổi kiểm tra ở các công ty.
4 công ty này bao gồm: Công ty Dược và Vật tư - Y tế Phú Yên, Công ty cổ phần dược Cửu Long, Công ty cổ phần dược phẩm Imexpharm và Công ty Stada Việt Nam.
Về vấn đề giá, Bộ Y tế không chủ động phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng khung giá mua thuốc, đơn đặt hàng không ghi đơn giá và giao cho các công ty tự tìm nguồn mua nguyên liệu, dẫn đến việc thẩm định giá thuốc bị động và phải phụ thuộc vào giá do các công ty đề xuất.
Thực tế, giá mua nguyên liệu của 4 công ty được giao dự trữ thuốc cao hơn nhiều so với giá Bộ Y tế đã báo cáo.
Cụ thể, giá Bộ Y tế báo cáo là 12.000 USD một kg nguyên liệu từ Ấn Độ trong khi giá mua nguyên liệu của 4 công ty là từ 17.500 USD đến 18.500 USD một kg.
Như vậy, Bộ Y tế đã thiếu trách nhiệm trong việc hỗ trợ các công ty tìm nguồn nguyên liệu để sản xuất thuốc và việc quản lý giá thuốc, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, làm rõ trong việc thu chi tài chính liên quan đến 4 công ty này.
Kết luận thanh tra cho thấy, Chính phủ đã chi hơn 562 tỷ đồng để 4 công ty sản xuất gần 20 triệu viên thuốc, thế nhưng gần một nửa số thuốc này đã bị bỏ lãng phí, không hề được dùng đến và đến nay đã hết hạn sử dụng.
Tại kho của Bộ Y tế vẫn còn tồn hơn 21 triệu viên Tamiflu thì có hơn 10 triệu viên đã hết hạn dùng, trong đó có đến hơn 9 triệu viên là thuốc sản xuất trong nước đã hết hạn từ tháng 3/2009 (phần nhỏ còn lại là thuốc viện trợ).
Trước những sai phạm trên, Thanh tra chính phủ kiến nghị Bộ Y tế kiểm điểm trách nhiệm, xử lý đối với những tập thể, cá nhân có sai phạm liên quan, đề xuất xử lý hết số thuốc đã hết hạn dùng (hơn 10 triệu viên). Đồng thời chuyển cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ giá mua nguyên liệu.
(Theo VnExpress)
