Cây chè chủ yếu được trồng bằng cành ghép, các giống mới được canh tác tốt có thể cho năng suất trên 3 tấn búp khô/ha/năm. Nhưng từ khi công nghệ thu hoạch bằng máy được áp dụng làm nảy sinh vấn đề bức thiết, khi cây chè thiếu hụt lượng dinh dưỡng rất lớn, đặc biệt là phân hữu cơ.
Tại vùng chè Thái Nguyên, do sử dụng phân bón hóa học có gốc axít suốt một thời gian dài khiến năng suất chè thấp hơn các vùng chè khác trong nước. Lãnh đạo một công ty chè chia sẻ, đất ở Thái Nguyên đang bị chua quá, độ pH 2,8 - 3,1 nên cây chè chùn lại không phát triển.
Vì vậy, việc bổ sung các chất trung, vi lượng và đặc biệt là phân hữu cơ để cân bằng độ pH là việc làm sống còn để cải tạo đất cũng như nâng cao năng suất cây chè Thái Nguyên.
Là một trong những đơn vị có diện tích chè lên tới hàng trăm ha, ông Nguyễn Văn Liệu, Tổng GĐ Cty Liên doanh chè Phú Đa (Phú Thọ) không khỏi băn khoăn, lo lắng khi áp dụng công nghệ hái chè bằng máy. Nguyên căn là trước đây khi hái bằng tay, cây chè có thời gian phát triển gối nhau, chỉ những búp nào đạt tiêu chuẩn mới được hái, những búp còn lại được tiếp tục phát triển.
Nhưng khi áp dụng hái máy, tất cả các búp chè đều được hái cùng một thời điểm nên rất hại cho cây. Song điều đáng lo ngại hơn cả khi trước đây hái bằng tay mỗi năm đốn chè sẽ tạo ra lượng phân hữu cơ rất lớn cho đất, nay hái bằng máy gần như không còn. Chính vì vậy, ngoài việc phải bón một lượng dinh dưỡng rất lớn, cây chè đang rất cần bổ sung các chất hữu cơ để bù đắp những thiếu hụt mà trong đất không cung cấp đủ và kịp thời.
Trước những đòi hỏi cấp bách trên, tháng 1/2013 Cty chè Phú Đa phối hợp với Cty TNHH Đầu tư & phát triển công nghệ Đất Việt đưa vào khảo nghiệm sản phẩm phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa Grow-Mix trên nương chè kinh doanh giống LDP1 trồng năm 2002 tại Xí nghiệp chè Phú Long.
Thành phần phân bón Thiên Hòa Grow-Mix gồm: Đạm (N) 15%; Lân (P) 3%; Kali (K) 2%; Chất hữu cơ 9,9%; Lưu huỳnh (S) 10%; Bo 50 ppm. Mô hình đối chứng sử dụng các sản phâm phân bón NPK đang phổ biến và thông dụng trên thị trường.
| TS Lê Hưng Quốc đánh giá, phân bón NPK Hữu Cơ Thiên Hòa Grow-Mix phù hợp với cây chè Việt Nam là lựa chọn tốt để cải tạo, nâng cao năng suất chất lượng các vườn chè, nâng cao năng lực cạnh chanh của chè Việt trên thế giới. |
Sau thời gian khảo nghiệm, kết quả cho thấy khi sử dụng phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa Grow-Mix có hiệu lực nhanh, cây chè sinh trưởng và phát triển tốt, mật độ búp dày hơn, xanh hơn so với đối chứng, đặc biệt không có hiện tượng rụng lá.
Khi đem so sánh, mô hình sử dụng phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa năng suất tăng trung bình 7,21%, tức trên 1 tấn/ha/vụ; hiệu quả kinh tế tăng hơn 10% so với ô đối chứng khi giảm chi phí đầu tư hơn 3,3 triệu đồng/ha.
Ông Lê Văn Tỉnh, GĐ Xí nghiệp chè Phú Long tâm sự: "Trên thị trường có rất nhiều loại phân bón của nhiều hãng, nhưng việc lựa chọn loại phân bón nào phù hợp với cây chè để thực sự đạt được những mong muốn làm nâng cao năng suất, chất lượng vườn chè cũng như hiệu quả kinh tế là vấn đề được người dân rất quan tâm.
| Tại Viện KHKT Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, khi tiến hành khảo nghiệm phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa Grow-Mix và Grow-A02 do Cty Đất Việt cung ứng cũng khẳng định hiệu lực nhanh, cây chè sinh trưởng và phát triển tốt, mật độ búp dày, xanh hơn đối chứng. Cụ thể, năng suất chè tăng tới 15%, phẩm cấp nguyên liệu tăng 28 - 30%, qua đó cho hiệu quả kinh tế cao hơn đối chứng trên 27%. Vì vậy, Cty Tư vấn đầu tư phát triển cây chè & cây nông lâm nghiệp (Viện KHKT NLN miền núi phía Bắc) khuyến cáo đưa phân bón Thiên Hòa Grow-Mix và Grow-A02 vào SX chè để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. |
Từ thực tế chứng minh việc sử dụng phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa Grow-Mix trong SX chè đã làm tăng độ màu của đất, chi phí thấp, hiệu quả kinh tế cao mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng đã chỉ ra một hướng đi mới trong canh tác chè".
Sở hữu diện tích gần 600 ha chè và đang trong quá trình đưa vào trồng các giống chè có chất lượng cao để làm trà xanh, trà Ô long, Cty chè Mộc Châu (Sơn La) cũng đang hướng đến các sản phẩm phân bón hữu cơ nhằm cải tạo đất và nâng cao phẩm chất búp chè.
Đầu năm 2014, Cty chè Mộc Châu đưa vào khảo nghiệm phân bón NPK hữu cơ Thiên hòa Grow-Mix trên 5 ha chè Kim Tuyên. Trưởng phòng Nông nghiệp (Cty Chè Mộc Châu), Vũ Hồng Khanh cho biết: "Ưu điểm đầu tiên khi sử dụng phân bón NPK hữu cơ Thiên Hòa là giảm chí phí, nhân công khi một năm chỉ phải bón 2 lần, trong khi dùng phân bón thông thường phải bón tới 4 - 5 lần.
Nhưng, lý do thuyết phục nhất để Cty xác định chuyển sang sử dụng các sản phẩm phân bón hữu cơ đó là chất lượng chè tăng lên rõ rệt, mật độ búp vẫn giữ nguyên, búp khỏe, nhỏ và bóng hơn, cậng ngắn lại. Đặc biệt, nội chất như màu nước, hương vị hơn hẳn so với bón phân đơn.
Điều này được chứng minh bởi diện tích chè khảo nghiệm phân bón NPK Thiên Hòa đều SX trà Ô long xuất sang Đài Loan nên chính đối tác đã đánh giá chất lượng lô chè gần đây nhất của Cty chè Mộc Châu như vậy".
Theo TS Lê Hưng Quốc, nguyên Cục trưởng Cục Khuyến nông đã trực tiếp theo dõi các mô hình sử dụng phân NPK hữu cơ Thiên Hòa, nhận xét: "Mật độ búp nhiều hơn, lá chè dày và xanh hơn, diện tích tán chè tập trung. Trong thành phần phân bón Grow-Mix có hữu cơ góp phần cải tạo đất, đặc biệt trên đất dốc của chè (từ lâu chè không đã không bón được hữu cơ).
Bên cạnh đó, phân bón Grow-Mix còn có đầy đủ các yếu tố trung, vi lượng, đa lượng, axít Humic… làm cho năng suất chè tăng 10 - 15% so với đối chứng".
