Bùng phát bọ trĩ hại xoài

Gia đình ông Đỗ Minh Hiệp ở thôn Bãi Giếng 2 có 1,5 ha xoài Canh Nông và xoài tây đều có hiện tượng rụng bông hàng loạt. Mặc dù đã phun thuốc đặc trị bọ trĩ kèm thuốc chống rụng bông nhưng không thuyên giảm.

Ông Hiệp than vãn: "Hai vụ xoài gần đây vườn xoài nhà tôi đều bị bọ trĩ hại trái thối đen, rụng sạch. Tuy nhiên thời điểm năm ngoái tỷ lệ bệnh gây hại ít, còn năm bọ trĩ bùng phát mạnh lan rộng khắp vườn với tỷ lệ gây hại từ 30 -60%. Năm nay cầm chắc mất mùa”.

Vườn xoài của ông Hiệp bị nhiễm bệnh từ lúc dịp Tết Nguyên đán, lúc đầu chỉ lác đác vài cây. Thế nhưng chỉ sau thời gian ngắn thì toàn bộ 35 cây xoài hơn 20 năm tuổi đều nhiễm bệnh. Hiện tại gia đình ông vẫn tiếp tục tập trung dùng thuốc đặc trị phun 3 lần/tuần để diệt bọ trĩ hại xoài và số tiền bỏ ra đã lên đến hơn 10 triệu đồng.

Cùng cảnh ngộ, ông Nguyễn Xuân Lộc, người cùng thôn có gần 1 ha xoài, bông bị khô đen, rụng khắp vườn, khả năng đậu trái rất ít. Gặp chúng tôi, giọng ông Lộc buồn buồn: "Năm nào gia đình tôi cũng thu nhập khá nhờ vườn xoài. Nhưng mùa này cả vườn bị bọ trĩ hại khiến bông rụng hàng loạt, chỉ còn trơ trụi lại cành nhỏ. Từ tết đến nay tôi mệt mỏi vì phải tăng cường phun thuốc diệt bọ trĩ, mỗi lần phun tốn vài trăm ngàn, nhưng vẫn chưa khắc phục được".

Ông Đoàn Ngọc Phước, Phó Chủ tịch UBND xã Cam Hải Tây cho biết, toàn xã có 970 ha xoài bị bọ trĩ gây hại. Bà con đang tích cực phun thuốc điều trị. Một số diện tích xoài Canh Nông không có khả năng cứu vãn thì tiến hành chặt cành để cấy ghép xoài có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt.

Tương tự, tại thị trấn Cam Đức, nhiều vườn xoài của bà con cũng "dính" bọ trĩ. Đang loay hoay phun thuốc cho cây, ông Nguyễn Minh Hoàng, tổ dân phố Yên Hòa rầu rĩ: "Năm nay nhìn vườn xoài ra bông nhiều tôi mừng thầm là sẽ được mùa bội thu. Thế nhưng khi ăn tết xong vài hôm thì tất cả bông, trái bị thâm đen, rụng sạch. Giờ đây vườn chỉ toàn lá, nhánh bông khô, lác đác vài trái đậu. Chẳng biết cây có ra bông nữa không, chứ lứa đầu tiên coi như thất thu rồi".

Theo nhiều bà con trồng xoài, điều lo lắng hiện nay là khi phun thuốc xong thấy bọ trĩ chết, nhưng chỉ sau vài ngày thì chúng lại xuất hiện bám dày đặc vào bông, trái. Điều này chứng tỏ có sự lây lan các vườn. Hơn nữa một số cây ra bông muộn cũng bị bọ trĩ và không có khả năng đậu trái.

Bà Trịnh Thị Thuỳ Linh, Chi cục trưởng Chi cục BVTV Khánh Hòa cho biết: "Bọ trĩ là đối tượng dịch hại phổ biến trên xoài. Chúng thường xuất hiện và gây hại vào các tháng nắng nóng, thời điểm này phù hợp vào giai đoạn xoài đang tập trung ra hoa và trái non, tức là các giai đoạn có ảnh hưởng quan trọng đến năng suất và phẩm chất. Nếu nặng sẽ làm cho chóp và mép bìa lá non bị héo và khô, hoa sẽ bị khô và rụng.

 Trái còn non có thể bị khô, rụng, trái đã lớn mới bị hại thì sẽ để lại những vết chấm nhỏ mầu nâu đen, tạo thành những vùng “da cám” xung quanh cuống, ảnh hưởng đến năng suất, giá trị thương phẩm giảm, không xuất khẩu được".

Cũng theo bà Linh, bọ trĩ thường xuất hiện với mật số cao và gây hại thành dịch từ tháng 1 - 4, do đó vào các thời điểm này các nhà vườn trồng xoài cần theo dõi thường xuyên, điều tra nếu thấy cây có các triệu chứng như trên và mật độ bọ trĩ cao (trên 3 - 5 con/chồi, lá hay trái) thì tiến hành phòng trừ ngay. Nên xử lý cho xoài ra hoa tập trung trong một vụ, không nên cho ra trái lai rai quanh năm. Biện pháp này nhiều chủ vườn cùng tiến hành trên diện rộng mới đạt hiệu quả cao.

Vào giai đoạn xoài đang ra lá non, chồi, hoa, trái non… nếu bọ trĩ xuất hiện mật số cao có thể luân phiên sử dụng các loại thuốc sau: Admire 50EC; Confidor 100SL, Marshal 200SC hoặc hỗn hợp dầu khoáng SK Enspray 99EC để phun. Muốn phòng trừ bọ trĩ an toàn và hiệu quả cần tiến hành phun với nhiều nước, chỉnh béc phun mịn hạt; phun kỹ mặt dưới lá nơi bọ trĩ ẩn náu, gây hại.

Để tránh hiện tượng kháng thuốc nên luân phiên các loại thuốc hoá học có gốc khác nhau, có thể sử dụng thuốc liên tiếp 2 - 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 7 - 10 ngày. Khi xoài đang ra bông nên hạn chế phun thuốc, nếu thật cần thiết thì phun vào chiều mát.