Mấy tháng nay, cả làng Trường Xuân chưa hết bàn tán về chuyện nhà ông Quang tổ chức đám cưới cho con gái mình hoành tráng đến nỗi “dư thừa ngoài ý muốn” thì nay lại có chuyện mừng thọ cụ Vân khiến mất tình nghĩa anh em.
Chồng mất để lại cho bà Vân 3 đứa con nhỏ khi mới bước sang tuổi 30, một thân một mình nuôi các con qua mấy chục năm trời ròng rã. Khi các con đã yên bề gia thất thì bà cũng sắp gần đất xa trời. Người con trai cả tên là Hoà thấy mẹ mình năm nay đã 80 tuổi, đáng lẽ ra cụ phải được tổ chức mừng thọ từ trước nhưng nay mới có dịp, đành triệu tập con cháu để mừng thọ cho mẹ mình. Hơn nữa ở cái làng này, các cụ thất thập đều được con cháu mừng thọ tổ chức rất to. Nghĩ cảnh mẹ mình từ xưa đã ở vậy nuôi anh em khôn lớn, lại muốn hôm cụ “đắc thọ” phải thật hoành tráng nên đầu tháng anh Hoà đã thúc giục các em mình chung tay đóng góp.
Cũng may cho mấy anh em là khi xây dựng gia đình đều lấy vợ, lấy chồng sống quây quần trong làng. Mà cái tính gia trưởng của anh Hoà thì cả người trong lẫn ngoài họ, ai chẳng biết. Tuy gia đình cũng có của ăn của để nhưng anh Hoà sống ky bo có tiếng. Mọi việc từ giỗ chạp đến cưới hỏi con em trong họ tộc, kiểu gì anh chẳng tính toán có lợi cho mình. Được dịp năm nay có chú hai, cô ba chẳng phải đi làm ăn xa như mọi năm, anh Hoà quyết định thu mỗi người một triệu đồng để làm lễ mừng thọ. Mọi người nghe qua phán quyết về khoản thu chi của ông anh cả mà giật mình. Còn người ngoài khi nghe tin thì bàn tán xì xào “Gớm, mới mừng thọ cụ mà tổ chức linh đình vậy. Chắc khi cụ mất đi thì nổi đình, nổi đám lắm đây?”.
Tâm lý các em của anh Hoà sợ không đóng góp mà gây chuyện sẽ khiến mẹ mình không vui nên cứ cúi đầu mà nộp tiền. Gần đến ngày cụ Vân tròn tuổi 80, anh Hoà đã chuẩn bị thiếp mời sai con cháu rải khắp bà con từ đầu làng đến cuối làng. Phần anh Hoà thì tất bật lo chạy mâm cỗ sao cho đủ đầy. Đúng là lễ “mừng thọ” của nhà anh Hoà xưa nay chưa từng có khi mà lẽ ra ngày đó cụ Vân sẽ được vui vẻ và sống thêm mấy năm nữa, nhưng lại là ngày chia rẽ tình anh em của họ.
Chẳng là khi đến ngày mừng thọ, mọi thứ lễ lạt đã tổ chức đầy đủ chỉ chờ bạn bè đến dự nhưng khách chẳng thấy đâu, mâm cỗ thì để đầy ra đấy. Hôm đó lại có đám cưới con ông Thịnh xóm dưới nên mọi người tập trung cả xuống đám cưới. Vừa mất tiền của bỏ ra lại còn bị em út lời ra tiếng vào, anh Hoà nổi nóng chửi bới om sòm mặc cho mẹ mình ngồi đó. Vừa xót của, lại vừa xấu hổ với hàng xóm vì không tận dụng được ngày “kinh doanh” của mình, anh Hoà tuyên bố với các em phải cùng “gánh chịu” thiệt hại. Còn bà cụ thì còm cõi chẳng biết gì cả, nước mắt cứ ngắn dài nói mấy lời không rõ tiếng, rồi xỉu đi lúc nào không hay. Thế là, ngày mừng thọ cụ trở nên buồn hơn. Hôm sau, huyết áp của cụ tụt xuống thấp phải vào nhập viện. Bác sĩ kết luận cụ bị suy sụp thần kinh do tác động tâm lý, tình hình rất nguy kịch. Hơn một tháng sau thì bà cụ mất vì cái chuyện mừng thọ tháng trước.
Mọi người nghe chuyện khi đưa ma cụ Vân mà xót thương cho tuổi già. Chẳng lẽ, vì cái lợi trước mắt mà người con cả như anh Hoà đã quên đi tình mẫu tử rồi làm tình cảm anh em chia rẽ khiến cụ phải chết đột ngột vậy sao? Thật buồn cho bi kịch của lễ tổ chức mừng thọ kiểu như nhà anh Hoà.
