Cách nào?

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), hiện nay cả nước có trên 500 đơn vị SX và trên dưới 30.000 đơn vị lớn nhỏ kinh doanh phân bón. Trong khi đó phân bón chưa được quy định là mặt hàng SX, kinh doanh có điều kiện...

Nhức nhối phân giả, kém chất lượng

Qua kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh mặt hàng phân bón, ông Nguyễn Văn Tuynh, Phó đại diện phía Nam, Cục Quản lý Thị trường (Bộ Công thương) nêu ra thực trạng đáng lo: Phân bón giả, phân bón kém chất lượng thường xuyên bị phát hiện với các thủ đoạn tinh vi. Ở vùng giáp biên phân bón buôn lậu tuồn vào nội địa, tráo đổi bao bì, nhãn mác. Vào một số cửa hàng bán lẫn hàng giả với hàng thật; vi phạm kinh doanh phân bón không có nhãn phụ bằng tiếng Việt phổ biến nhất, chiếm hơn 40%. Có vụ vi phạm nghiêm trọng như vào năm 2012, Chi cục Quản lý thị trường Yên Bái bắt giữ lô hàng nhập lậu 200 tấn phân đạm kém chất lượng. Bên cạnh đó, vi phạm gian lận thương mại, vi phạm về phân bón giả các đơn vị SX kinh doanh phân bón trong nước. Một số cơ sở ở Bình Thuận, Bình Dương, TP.HCM làm phân bón kém chất lượng, nhái nhãn hiệu của Tập đoàn Quốc tế Năm Sao; phân bón nhập khẩu cũng bị làm giả và nhái bao bì phân kali của Cty CP XNK Hà Anh, Cty Vật tư nông sản, Cty TSC Cần Thơ, Cty XNK Vinacam. Đặc biệt phân kali của Cty TSC Cần Thơ bị làm giả, khi kiểm tra chỉ có muối và phẩm màu.

Đừng để phân bón làm nặng gánh nông dân

Bà Nguyễn Thị Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công thương) nhận xét: Tình trạng phân bón thiếu hàm lượng chất dinh dưỡng, các chỉ tiêu dinh dưỡng thấp giảm tới 80% mức quy định bị phát hiện ngày càng nhiều. Nhiều nhà SX không chấp hành tốt các quy định của pháp luật, cố tình đưa ra thị trường những mặt hàng phân bón kém chất lượng, ngoài danh mục được phép lưu hành. Thậm chí có một số DN còn nhập khẩu phân bón nhái, kém chất lượng về bán cho nông dân.

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), hiện nay cả nước có trên 500 đơn vị SX và trên dưới 30.000 đơn vị lớn nhỏ kinh doanh phân bón. Trong khi đó phân bón chưa được quy định là mặt hàng SX, kinh doanh có điều kiện. Do vậy nhiều cơ sở nhỏ lẻ chưa có đủ các điều kiện cần thiết, làm ra mặt hàng kém chất lượng vẫn được tham gia SX, kinh doanh, gây khó khăn cho công tác quản lý chất lượng phân bón.

Chấn chỉnh thế nào?

Theo các cơ quan quản lý chuyên ngành, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về quản lý SX, kinh doanh phân bón được Chính phủ ban hành các Nghị định và Bộ Công thương, Bộ NN-PTNT ban hành Thông tư hướng dẫn. Thế nhưng quản lý nhà nước về phân bón, hiện nay cả Bộ NN-PTNT và Bộ Công thương cùng tham gia, song chưa phân định rõ Bộ nào chịu trách nhiệm trước Chính phủ thống nhất quản lý phân bón. Do vậy, chưa có cơ quan nào thực sự có đầy đủ thông tin về các hoạt động SX, kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu phân bón; việc quản lý còn phân tán và có phần chồng chéo. Ở địa phương, một số cơ quan quản lý chất lượng phân bón thiếu cán bộ, trang thiết bị phân tích, kinh phí và chưa có cán bộ chuyên trách theo dõi, quản lý.

Từ thực tiễn bất cập trên, Chính phủ đã có văn bản (số 154/TTg-KTN ngày 18/1/2013) giao Bộ Công thương chủ trì xây dựng Nghị định quản lý SX, kinh doanh phân bón theo hướng quy định rõ Bộ Công thương chịu trách nhiệm thực hiện thống nhất quản lý nhà nước về phân bón và trực tiếp quản lý phân bón vô cơ, xây dựng và ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phân bón thuộc lĩnh vực được phân công; Bộ NN-PTNT thực hiện quản lý nhà nước và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với phân bón hữu cơ và các loại phân bón khác, xây dựng và ban hành tiêu chuẩn quy chuẩn quốc gia theo quy định, khảo nghiệm và công nhận phân bón mới.

Theo dự thảo Nghị định quy định về các điều kiện SX kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu phân bón đối với các tổ chức, cá nhân, Bộ Công thương quy định chi tiết về điều kiện SX kinh doanh phân bón vô cơ, Bộ NN-PTNT quy định chi tiết về điều kiện SX kinh doanh phân bón hữu cơ và phân bón khác. Đối với các hoạt động SX phân bón, đại diện các Bộ, ngành đã thống nhất quan điểm cần có quy định về việc cấp giấy phép SX phân bón. Với quy định này các đơn vị SX phân bón sẽ phải đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực, hệ thống quản lý chất lượng đảm bảo chất lượng phân bón; đồng thời loại bỏ những đơn vị yếu kém không đủ điều kiện SX.