Càng đi càng khó

Khi nói về việc thực hiện xây dựng NTM trên địa bàn các xã miền núi, vùng cao ở Quảng Bình, ông Hồ Thanh Ngọc, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh, cho biết: “Một số tiêu chí về hộ nghèo, môi trường, giao thông nông thôn... là những nút thắt khó gỡ của các địa phương này".

Khó giải bài toán hộ nghèo

Bài toán về xây dựng NTM ở xã miền núi, vùng cao ở Quảng Bình hiện chưa tìm ra lời giải. Với trên 97% lao động trong lĩnh vực nông-lâm-ngư và trên 86% hộ nghèo nên tỉnh đang loay hoay kiếm tìm đáp án cho phù hợp thực tế.

Xã miền núi Trọng Hóa (huyện Minh Hóa) đang gặp vô vàn trở ngại khi phấn đấu đưa địa phương trở thành xã NTM. Hiện tại xã chỉ đạt được hai tiêu chí là: hệ thống tổ chức chính trị và an ninh trật tự. Toàn xã chỉ có vẻn vẹn 2,5 ha lúa nước mới đưa vào trồng thí điểm, còn lại 80 ha lúa rẫy. Địa hình dốc, đất đai khô cằn nên năng suất, sản lượng vẫn còn thấp. Do đó việc bảo đảm an ninh lương thực đối với xã còn khó chứ đừng nói đến chuyện đưa thu nhập ngang mức đạt chuẩn. Khi tiểu thủ công nghiệp chậm tiến, cơ cấu ngành nghề nghèo nàn, đất sản xuất khan hiếm, cuộc sống của người dân vẫn còn muôn vàn khó khăn, thiếu thốn thì việc kéo giãn lực lượng lao động địa phương ra khỏi lĩnh vực nông-lâm-ngư và giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 5% gần như là không thể đối với Trọng Hóa.

Ông Đinh Xuân Tiến, Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa, cho hay: “Xã nghèo quá, cũng chẳng dám đòi hỏi gì đâu. Khi biết được xây dựng NTM, bà con mừng lắm, hồ hởi lắm; bảo tham gia, làm gì cũng nhiệt tình ủng hộ. Nhưng với mức thu nhập bình quân mỗi năm chỉ đạt vài triệu đồng thì bà con cũng chỉ ủng hộ được về tinh thần, còn vốn đối ứng chỉ là công sức và một số diện tích đất khi có công trình được triển khai. Vì vậy, có lẽ đến hết năm 2020 xã vẫn chưa thể hoàn thành tiêu chí giao thông nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước”.

Cùng chung tình trạng với Trọng Hóa, xã Quảng Thạch (Quảng Trạch) cũng đang nỗ lực để đẩy nhanh tốc độ hoàn thành tiêu chí cơ cấu lao động, thu nhập và hộ nghèo đúng thời gian dự kiến nhưng xem chừng rất khó để đạt được. Theo lãnh đạo xã thì do xuất phát điểm thấp, đất sản xuất ít, kinh tế chưa được đầu tư phát triển đồng bộ nên tỷ lệ hộ nghèo còn đến 56%. Hơn 90% lao động trong lĩnh vực nông-lâm-ngư và với mức thu nhập 4,8 triệu đồng/người/năm. “Hiện tại, địa phương gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại khi cố gắng tăng, giảm các tiêu chí theo tiêu chuẩn của một xã NTM. Có lẽ đến hết năm 2020, Quảng Thạch vẫn chưa thể hoàn thành được các tiêu chí này”, ông Phan Thanh Sơn, Chủ tịch UBND xã Quảng Thạch, cho biết.

Loay hoay quy hoạch nghĩa trang

Tiêu chí môi trường cũng đang là nút thắt khó gỡ đối với các xã miền núi, vùng cao. Việc xây dựng các nghĩa trang theo quy hoạch cũng đang “làm khó” chính quyền các xã. Địa hình dốc, đồi núi, sông suối đan xen, quỹ đất hạn hẹp cộng với yếu tố tâm linh là những nguyên nhân khiến các địa phương gặp vướng mắc trong việc quy hoạch xây dựng nghĩa trang đạt chuẩn.

Nhiều địa phương ở Quảng Bình thiếu đất để quy hoạch nghĩa trang

Tại xã Sơn Trạch (Bố Trạch) có 10 thôn bản nhưng lại có đến 12 nghĩa trang nhân dân và 1 nghĩa trang liệt sỹ (trong khi đó tiêu chí 17 lại đặt ra yêu cầu mỗi xã chỉ có nhiều nhất là từ 2 đến 3 nghĩa trang). Có thôn có đến 2 nghĩa trang như các thôn Trằm Mé, Hà Lời, Xuân Sơn.

Xã Cảnh Hóa (Quảng Trạch) thì gặp phải khó khăn khác. Vướng mắc của địa phương này gặp phải khi quy hoạch xây dựng nghĩa trang là yếu tố đất chật, người đông. Địa hình của Cảnh Hóa hẹp lại có nhiều sông, suối chia cắt nên tìm vùng đất rộng cũng rất khó. Nguồn quỹ đất cũng đang khiến lãnh đạo xã loay hoay không tìm được hướng giải quyết. Với 5 nghĩa trang/ 7 thôn, Cảnh Hóa phải cần đến trên 10 ha đất mới đủ để xây dựng các nghĩa trang tập trung. Trong khi đó, quỹ đất của xã rất hạn hẹp lại phải chia đều cho nhiều nhu cầu khác như nhà ở dân cư, sản xuất, kinh doanh... Một lãnh đạo xã Cảnh Hóa vò đầu bứt tai: “Nhiều lần chúng tôi họp bàn nhưng thực tế tại địa phương khó gỡ được nút thắt này”.