"Thu thuế bây giờ 'cưa đôi' nhiều lắm, đáng lẽ phải đóng 10 đồng thì thông đồng với cán bộ thuế chỉ nộp một nửa, phần còn lại chia chác. Việc thu hồi đất làm dự án nhà ở đô thị sờ chỗ nào cũng có tiêu cực. Tôi rất bức xúc", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu ngày 14/1.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (bên trái) và Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng.
Ngày 14/1, nhìn lại một năm chỉ đạo đấu tranh phòng chống tham nhũng, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng Vũ Tiến Chiến cho biết, do thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, trên một số lĩnh vực, tham nhũng đã được kiềm chế và có xu hướng giảm. Điển hình là việc sử dụng ngân sách để mua sắm tài sản công được thực hiện nghiêm. Không còn tình trạng chi mua tài sản cho cán bộ vượt quá tiêu chuẩn; sử dụng tiền công làm quà tặng.
Hà Nội dẫn đầu cả nước về số vụ án tham nhũng được phát hiện, khởi tố với gần 40 vụ và 100 bị can, tiếp đó là Kiên Giang, Quảng Ngãi và Quảng Ninh. Có khoảng 20 địa phương chỉ phanh phui được 1 vụ. Văn phòng Ban chỉ đạo không đánh giá cao rằng ở những nơi đó nạn tham nhũng được đẩy lùi mà nhận định đây chính là yếu kém trong chỉ đạo đấu tranh chống tiêu cực.
Tuy nhiên, hiệu quả phòng ngừa tham nhũng tại nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị còn thấp. Một số vụ tham nhũng chưa được xử lý nghiêm, còn lạm dụng biện pháp hành chính để xử lý. Ông Chiến lấy ví dụ, có vụ tham ô hơn 800 triệu đồng nhưng sau khi nộp xong tiền khắc phục hậu quả đã được chuyển từ xử lý hình sự sang hành chính. Cho rằng cách giải quyết này chưa đúng quy định pháp luật, Văn phòng Ban chỉ đạo sẽ có ý kiến.
Năm 2009 hơn 600 người bị các cơ quan tố tụng xử lý trách nhiệm hình sự do có hành vi tham nhũng tại gần 300 vụ án. Trong số này hơn 50% người có dấu hiệu của tội tham ô tài sản; gần 14% là tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và hơn 12% có hành vi lợi dụng dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ông Chiến cho biết, theo kết quả thăm dò dư luận năm 2009 của Ban Tuyên giáo, trong 35 tiêu chí đưa ra người dân đánh giá chỉ có 10 tiêu chí được làm tốt hơn trước, trong đó có việc điều hành năng động và hiệu quả của Chính phủ. 23 lĩnh vực được nhận xét là kém hơn trước. Riêng giáo dục và phòng chống tham nhũng được coi là chưa có chuyển biến vẫn giậm chân tại chỗ.
Theo Ban chỉ đạo, nguyên nhân khiến công tác phòng chống tham nhũng chưa đạt hiệu quả như mong đợi, vẫn còn diễn biến phức tạp một phần do "năng lực và sức chiến đấu của nhiều cơ quan ngay từ cơ sở còn hạn chế, chưa đủ để đấu tranh phát hiện và ngăn chặn kịp thời".
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Được cho rằng tham nhũng, tiêu cực vẫn đang hiện hữu tại nhiều lĩnh vực. Ông cho hay từng được biết một cơ sở kinh doanh ăn uống phải 2 triệu đồng cho mỗi phong bì đưa 4 cán bộ kiểm tra an toàn thực phẩm để được chứng nhận đủ tiêu chuẩn vệ sinh. Đặc biệt, đối tượng tham nhũng là người có chức vụ, quyền hạn có kiến thức và kinh nghiệm quản lý nên rất tinh vi trong thủ đoạn. Cá biệt một số người lại có nhiều cống hiến, công trạng lại càng khó khăn trong phát hiện, xử lý.
Vị lãnh đạo quân đội này cũng lo ngại tiền trong gói kích cầu của Chính phủ thời gian qua có được sử dụng đúng mục đích hay không? "Không khéo lại chỉ "béo bở" cho một số người, người có nhu cầu muốn nhận lại phải "chạy chọt", ông nói.
Trăn trở về việc này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (Trưởng ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng) cho rằng, cải cách thủ tục hành chính là cắt đi điều kiện, cơ hội làm nảy sinh tham nhũng. Đặc biệt, cần hoàn thiện thể chế tại một số lĩnh vực còn xảy ra tham nhũng nghiêm trọng, như đất đai, đầu tư xây dựng, quản lý tài chính...
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng: "Việc thu hồi đất ở của dân để làm các dự án nhà ở đô thị sờ chỗ nào cũng có sai phạm, tiêu cực. Tôi rất bức xúc". Sắp tới Chính phủ sẽ chỉ đạo rà soát việc thu hồi đất đối với xây dựng nhà ở phục vụ mục đích kinh doanh xem còn kẽ hở gì; việc giao đất cho chủ đầu tư phải tính giá thế nào cho sát với thị trường tránh tình trạng thất thu cho nhà nước...
Cùng với tham nhũng, Thủ tướng đánh giá nạn lãng phí cũng là mối quan tâm của Chính phủ. Nhiều cơ quan chi phí cho họp hành, tiếp khách mua sắm quá lớn. Có những những cuộc họp không lớn nhưng những tổ chức rình rang, hay tổ chức lễ hội tràn lan tốn kém tiền của nhà nước...
Ngoài đất đai, theo Thủ tướng trong lĩnh vực thuế cũng nảy sinh tiêu cực nghiêm trọng. "Thu thuế bây giờ "cưa đôi" nhiều lắm. Đáng lẽ phải đóng 10 đồng thì thông đồng với cán bộ thuế chỉ nộp một nửa, phần còn lại là chia chác", Thủ tướng nhận định.
Ông cho rằng thời gian tới phải áp dụng công nghệ thông tin để tiến tới việc "không phải gặp trực tiếp cán bộ thuế". Đây là sẽ biện pháp quan trọng để hạn chế tiêu cực.
Trước việc Ban chỉ đạo đánh giá tại một số vụ án tham nhũng có hiện trượng "nhẹ trên, nặng dưới" tức xử cấp trên nhẹ, cấp dưới nặng, Chánh án TAND Tối cao Trương Hòa Bình cho rằng: "Nếu có như vậy VKS đã kháng nghị từ lâu rồi".
Theo ông khi xét xử, ngoài hành vi phạm tội, tòa án còn cân nhắc tình tiết giảm nhẹ như nhân thân, quá trình công tác của người phạm tội... để xác định hình phạt. Tuy nhiên, một điểm khó là người phạm tội có mối quan hệ với nhiều lãnh đạo cấp cao nên khi đưa ra xét xử thường có nhiều dư luận khác nhau.
Giải thích về việc 37% người liên quan án tham nhũng được hưởng án treo, người đứng đầu ngành tòa án khẳng định: "Đa số trường hợp tuyên là đúng". Tuy nhiên, ngành cũng đang yêu cầu các địa phương kiểm tra, rà soát lại các trường hợp này.
Thủ tướng chỉ đạo, xét xử phải nghiêm minh, đúng người đúng tội nhưng cũng không được làm oan. Đừng để có dư luận rằng việc xử lý án tham nhũng là đầu voi đuôi chuột.
(Theo VnExpress)
