Cây cảnh chơi Tết

* Vì sao ngày tết dân ta thường ưa chuộng hoa đào (miền Bắc) và hoa mai (miền Nam) và cây quất (cả hai miền)?

Nguyễn Xuân Hường, Điện Bàn, Quảng Nam

Miền Bắc thường chọn cành đào đỏ để cắm trên bàn thờ hoặc cây đào trang trí trong nhà, theo quan niệm của người Trung Quốc, đào có quyền lực trừ ma và mọi xấu xa, màu đỏ chứa đựng sinh khí mạnh, màu đào đỏ thắm là lời cầu nguyện và chúc phúc đầu xuân.

Sự tích hoa đào ngày tết: Ngày xưa, ở phía Đông núi Sóc Sơn, có một cây hoa đào mọc đã lâu đời. Cành lá đào sum suê, to lớn khác thường, bóng rậm che phủ cả một vùng rộng. Có hai vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ ở trên cây hoa đào khổng lồ này, tỏa rộng uy quyền che chở cho dân chúng khắp vùng. Quỷ dữ hay ma quái nào bén mảng lui đến ắt khó mà tránh khỏi sự trừng phạt của 2 vị thần linh. Ma quỷ rất khiếp sợ uy vũ sấm sét của hai vị thần, đến nỗi sợ luôn cả cây đào. Chỉ cần trông thấy cành hoa đào là bỏ chạy xa bay.

Đến ngày cuối năm, cũng như các thần khác, hai thần Trà và Uất Lũy phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng.Trong mấy ngày tết, 2 thần vắng mặt ở trần gian, ma quỷ hoành hành, tác oai tác quái. Để ma quỷ khỏi quấy phá, dân chúng đã đi bẻ cành hoa đào về cắm trong lọ, nhỡ ai không bẻ được cành đào thì lấy giấy hồng điều vẽ hình 2 vị thần linh dán ở cột trước nhà, để xua đuổi ma quỷ. Từ đó, hàng năm cứ mỗi dịp tết đến, mọi nhà đều cố gắng đi bẻ cành hoa đào về cắm trong nhà trừ ma quỷ.

Hoa Mai, với miền Nam nước Việt, nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới rất thích hợp môi trường cho hoa mai đơm bông nảy lộc mỗi dịp xuân về tết đến. Miền Trung và miền Nam lại hay dùng cành mai vàng hơn miền Bắc, màu vàng tượng trưng cho sự cao thượng vinh hiển cao sang, màu vàng còn tượng trưng cho vua (thời phong kiến).

Màu vàng thuộc hành Thổ trong Ngũ hành, theo quan điểm người Việt, Thổ nằm ở vị trí trung tâm và màu vàng được tượng trưng cho sự phát triển nòi giống. Đối với người miền Nam, nếu hoa mai nở đúng vào lúc đón giao thừa hay nở vào sáng sớm ngày mùng một tết thì điều đó có nghĩa là sự may mắn, thịnh vượng, và hạnh phúc sẽ đến với cả gia đình trong năm đó.

Ngày nay do giao thông phát triển nên vào dịp tết hoa đào và hoa mai đều có mặt ở cả hai miền Nam Bắc.Tết đến, cây quất thường được trang trí tại phòng khách. Cây quất tết ngày càng có nhiều kiểu dáng cầu kỳ nhưng vẫn phải bảo đảm sự xum xuê, lá xanh tốt, quả vàng chi chít thể hiện sự trù phú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.

* Nước mắt xuất phát từ đâu và vì sao chúng ta lại phải khóc?

Trần Thị Thúy, Kim Bôi, Hòa Bình

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì nước mắt là một dung dịch được tiết ra thông qua tuyến lệ. Về mặt sinh học, nước mắt là dung dịch dùng để lau sạch những bụi bẩn bám ở con ngươi, làm ướt và trôi đi các bụi bẩn ở mặt do bụi bay vào mắt, nước bẩn tiếp xúc với mắt, hơi cay làm khô mắt nên tuyến lệ tiết nước mắt để làm ướt mắt.

Ngoài ra khi con người hoặc động vật ngáp thì tuyến lệ cũng tiết nước mắt. Nước mắt cũng có thể tiết ra do kích thích mắt liên tục như chớp mắt, dụi mắt, chạm vào mắt... Về mặt tâm lý, nước mắt của con người là những biểu hiện sinh động cho trạng thái tâm lý đặc biệt (có thể khóc do buồn, đau khổ, mất mát hoặc có thể khóc do hạnh phúc, sung sướng...).

Ngoài ra trong nhiều trường hợp khi người ta cười cũng tiết ra nước mắt. Nước mắt hay giọt lệ là đề tài trữ tình và thơ mộng của văn chương, thơ ca, hội họa. Thuật ngữ "nước mắt cá sấu" dùng để chỉ những kẻ giả nhân, giả nghĩa.

* Nhắn bạn Nguyễn Thị Thi, Nai Trang, Hiệp Hòa, Bắc Giang