Chính sách lâm nghiệp đi vào cuộc sống

Chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước được thực hiện thí điểm theo Quyết định số 380/2008/QĐ-TTg tại 2 tỉnh Sơn La và Lâm Đồng.

Sau 2 năm thí điểm thành công, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2010 về thực hiện chi trả DVMTR trên phạm vi cả nước. Đến nay, sau 2 năm thực hiện, chính sách này đang dần đi vào cuộc sống.

Từ khi Nghị định số 99/2010/NĐ-CP được thực hiện, đến nay đã có 3 Thông tư hướng dẫn được ban hành nhằm tháo gỡ những khó khăn, tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong quá trình thực hiện chính sách. Đó là các Thông tư số 80/2011/TT-BNNPTNT ngày 23/11/12011 hướng dẫn phương pháp xác định tiền chi trả DVMTR, Thông tư số 20/2010/TT-BNNPTNT ngày 07/5/2012 hướng dẫn trình tự thủ tục nghiệm thu thanh toán tiền chi trả DVMTR, Thông tư số 85/2012/TT-BTC ngày 25/5/2012 hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với Quỹ bảo vệ và phát triển rừng.

Dự kiến từ nay đến cuối năm 2012, Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp ban hành 2 thông tư hướng dẫn về cơ chế quản lý, sử dụng tiền chi trả DVMTR và nguyên tắc, phương pháp xác định diện tích rừng trong lưu vực phục vụ chi trả DVMTR.

Bên cạnh đó, một hệ thống các quỹ từ trung ương đến địa phương cũng đã được hình thành và đi vào hoạt động ổn định. Ngoài Quỹ bảo vệ & phát triển rừng VN, đến nay đã có 21/35 tỉnh thành lập, vận hành Quỹ BV&PTR cấp tỉnh. Đây là điều kiện tiên quyết để đàm phán, ký kết hợp đồng ủy thác chi trả DVMTR với các nhà máy thủy điện, Cty cung cấp nước sạch… và tiếp nhận nguồn thu DVMTR.

Theo báo cáo của Quỹ BV&PTR VN, tính đến hết tháng 8/2012, quỹ đã ký kết được 22 hợp đồng và thu được 447 tỷ đồng từ các đơn vị sử dụng DVMTR thực hiện chi trả theo hình thức gián tiếp. Trong số các tỉnh đã thành lập Quỹ BV&PTR thì Lâm Đồng, Đắk Nông, Lào Cai, Lai Châu, Nghệ An là những tỉnh đi đầu.

Một số tỉnh dự kiến có nguồn thu từ DVMTR năm 2012 có thể đạt rất cao như Lâm Đồng (95,4 tỷ đồng), Đắk Nông (40 tỷ đồng), Lai Châu (140 tỷ đồng). Riêng tỉnh Nghệ An, chỉ riêng trong tháng 8/2012 đã thu ủy thác từ nhà máy thủy điện Bản Vẽ 14 tỷ đồng của quý I, II/2011 và 2012.

Ông Lê Văn Quang, GĐ Quỹ BV&PTR Đắk Nông cho biết, việc triển khai thực chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, các hoạt động hội thảo, tuyên truyền bằng nhiều hình thức đã góp phần nâng cao nhận thức của xã hội, tạo sự đồng thuận và nhất trí cao trong nhân dân.

Hiệu ứng của việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR không những nâng cao ý thức trách nhiệm của chủ rừng, hộ nhận khoán bảo vệ rừng mà còn huy động được một nguồn lực rất lớn cho công tác tuần tra bảo vệ rừng một cách thường xuyên. Thực hiện chính sách chi trả DVMTR cùng với các chính sách đầu tư hỗ trợ khác của nhà nước đã góp phần tích cực hỗ trợ xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống người dân nông thôn, miền núi.

Ông Phạm Hồng Lượng, Phó GĐ Quỹ BV&PTR VN cho biết, trong quá trình thực hiện chính sách còn một số vướng mắc như việc thiếu các văn bản pháp lý làm căn cứ hướng dẫn, sự nhận thức của các cấp, các ngành địa phương chưa đầy đủ, còn lúng túng trong triển khai. Nhiều địa phương thiếu nguồn lực tài chính để bố trí triển khai thực hiện các đề án, dự án liên quan đến chi trả DVMTR; đặc biệt là thiếu nguồn lực trong việc rà soát, xác định diện tích rừng trong các lưu vực và xác định ranh giới, diện tích rừng...

Để chính sách thực sự đi vào cuộc sống rất cần sự đồng thuận, phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành nhất là trong việc ban hành các văn bản pháp lý hướng dẫn thực hiện chi trả DVMTR, đồng thời cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, bố trí nguồn nhân lực đầy đủ và nguồn tài chính hỗ trợ ban đầu kịp thời cho Quỹ BV&PTR cấp tỉnh.