Ông Nguyễn Trung Hưởng – Phó Giám đốc Trung tâm KNKN Cà Mau
Xác định khoa học kỹ thuật là yếu tố quan trọng giúp phát triển sản xuất bền vững, nhiều năm qua Trung tâm KNKN Cà Mau đã tập trung đẩy mạnh chuyển giao cho nông dân. 
Trao đổi với NNVN về vấn đề này, ông Nguyễn Trung Hưởng – Phó Giám đốc Trung tâm KNKN Cà Mau cho biết:
Trong 5 năm qua (2005 – 2010), Trung tâm đã biên soạn, in ấn phát hành trên 150.000 tài liệu KNKN, xuất bản 20.000 Bản tin khuyến nông thị trường, phối hợp tổ chức 5.000 lớp tập huấn, 400 cuộc hội thảo đầu bờ, 80 chuyến tham quan tập kinh nghiệm với trên 31.000 lượt nông dân và cán bộ địa phương tham dự. Cùng với cơ quan truyền thông thực hiện trên 200 chuyên đề phục vụ sản xuất nông nghiệp. Song song đó, đã xây dựng trên 30 mô hình, dự án KN như: mô hình 3 giảm 3 tăng, mô hình sản xuất lúa chất lượng, mô hình sản xuất lúa giống, mô hình trình diễn giống lúa mới, mô hình VietGAP; luân canh lúa - dưa hấu, mô hình trồng giống rau màu mới; mô hình trồng thâm canh cây xoài, mô hình thâm canh giống mía mới; mô hình nuôi heo sinh sản hướng nạc đảm bảo vệ sinh môi trường, nuôi heo thịt, nuôi gà an toàn sinh học, nuôi trùn quế...
Về lĩnh vực thủy sản đã xây dựng mô hình nuôi tôm sú quảng canh cải tiến năng suất cao (QCCTNSC), nuôi tôm sú công nghiệp (CN), tôm sú sinh thái, nuôi tôm đất, nuôi tôm thẻ chân trắng; mô hình nuôi cua bán thâm canh, nuôi cá chình, cá bống tượng, cá chẽm, cá mú, cá phi dòng gift, cá lóc, cá rô đồng, sặc rằn, lươn, ếch, rắn. Công tác khuyến lâm có mô hình trồng tràm trên đất phèn, trồng cây keo lai. Các mô hình sản xuất tổng hợp như: VAC, mô hình nông - lâm kết hợp, lúa - màu, lúa - tôm, lúa - cá đồng. Dự án hướng dẫn người nghèo cách làm ăn như: nuôi dê, bò sinh sản, dự án chuyển đổi giống lúa mới, sản xuất lúa giống cấp xác nhận cũng được phát triển mở rộng.
Bên cạnh đó, ngành còn đẩy mạnh cơ giới hóa nông nghiệp với mô hình máy gặt đập liên hợp, máy sấy lúa chạy lũ.
Ông đánh giá thế nào về hiệu quả của những mô hình, dự án này?
Từ những mô hình, dự án đã triển khai đã giúp nông dân định hướng sản xuất, ứng dụng các kỹ thuật mới vào sản xuất ngày càng hiệu quả hơn, góp phần giảm thiểu những rủi ro, tăng thu nhập. Chẳng hạn mô hình 3 giảm 3 tăng, sản xuất lúa giống cho năng suất lúa đạt từ 5 - 5,5 tấn/ha, cá biệt có hộ đạt trên 6 tấn/ha, cao hơn sản xuất của nông dân từ 0,5 - 1 tấn/ha. Giá thành sản xuất lúa trung bình ruộng 3 giảm, 3 tăng là 1.300 đồng/kg, ruộng nông dân 1.800 đồng/kg lúa. Lợi nhuận của mô hình này từ 12 - 15 triệu đồng/ha/vụ, sản xuất lúa giống từ 18 - 20 triệu đồng/ha, cá biệt có hộ đạt 30 triệu đồng/ha. Chênh lệch lãi so với cách làm truyền thống khoảng 3 triệu đồng/ha. Hiện nay đã có trên 20.000 ha sử dụng giống lúa mới chiếm 50% diện tích và trên 10.000 ha nông dân sử dụng giống xác nhận chiếm 30%. Mật độ gieo sạ giảm rõ rệt từ 150 - 170 kg/ha xuống còn 100 - 120 kg/ha, sử dụng phân bón cân đối và hiệu quả hơn, lượng phân đạm bón thừa hiện nay giảm trung bình 30 kg/ha. Số lần phun thuốc trên ruộng giảm bình quân 3 lần/vụ, chủ yếu là giảm phun thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh.
Mô hình nuôi tôm QCCTNSC năng suất bình quân đạt từ 500 - 800 kg/ha/vụ (cao hơn gấp đôi so với nuôi truyền thống), lợi nhuận bình quân 30-40 triệu đồng/ha/vụ. Mô hình nuôi tôm công nghiệp năng suất bình quân 4 - 6 tấn/ha/vụ, lợi nhuận 150 - 200 triệu/ha/vụ. Mô hình tôm - lúa lợi nhuận bình quân đạt 60 triệu đồng/ha/2vụ. Mô hình nuôi cá chình thương phẩm năng suất đạt 10 - 15 tấn/ha/năm, lợi nhuận đạt 300 - 400 triệu đồng/ha. Từ hiệu quả của các mô hình này đã góp phần tăng được diện tích nuôi thủy sản: diện tích nuôi tôm QCCTNSC từ 42 ha (năm 2005) nay tăng lên 1.500, tôm CN 920 ha lên 1.270 ha, cá chình 400 ha lên 741 ha. Ngoài ra các mô hình sản xuất tổng hợp như: Lúa - màu, lúa - tôm đã giúp nông dân khai thác được tiềm năng đất đai, phối hợp liên kết sản xuất trong nông hộ, từ đó góp phần tăng thu nhập lợi nhuận, bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng, hướng đến sản xuất nông nghiệp bền vững.
Trung tâm còn phối hợp với các Viện, Trường trình diễn trên 30 giống lúa mới trong sản xuất, thực hiện dự án bảo tồn 24 giống lúa mùa và 16 quần thể giống Tài nguyên ĐBSCL. Kết quả đã tuyển chọn đưa vào phục vụ sản xuất trên 10 giống lúa có năng suất chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt đã tuyển chọn được 2 giống lúa chịu mặn là OM 4900, BTE-1 cho vùng chuyển đổi. Tiếp nhận thành công các quy trình sản xuất giống thủy sản nhân tạo như: sinh sản tôm thẻ chân trắng, cua, nghêu, cá chẽm, cá bống tượng, cá rô đồng, cá sặc rằn… và đã chuyển giao cho trên 100 trại sản xuất giống và hơn 100 hộ dân. Đề tài “Nuôi vỗ tôm sú bố mẹ” kết quả nuôi thành công nguồn tôm nuôi trong vuông thành tôm bố mẹ đạt tiêu chuẩn. Từ đó đáp ứng tốt nhu cầu sản xuất cho nông dân ở các địa phương trong và ngoài tỉnh.
Để làm được như vậy, chắc chắn Trung tâm đã có mạng lưới KNKN cơ sở đủ mạnh?
Đến nay, Trung tâm đã xây dựng hoàn thiện được hệ thống KNKN cơ sở bao gồm: 9 Trạm KNKN cấp huyện, thành phố với 26 cán bộ và bố trí 96 cán bộ KNKN viên cơ sở (mỗi xã, phường, thị trấn có 1 cán bộ). Nhìn chung hoạt động của hệ thống KNKN cơ sở đã làm tham mưu tích cực cho UBND xã, phường, thị trấn về lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, tổ chức chỉ đạo sản xuất, tư vấn hướng dẫn nông dân, giải quyết khó khăn trong quá trình sản xuất... Tổ chức thành lập được 65 Câu lạc bộ KNKN với trên 1.800 hội viên tham gia. Hoạt động CLB đã góp phần làm cầu nối chuyển giao được nhiều tiến bộ kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất, đạt hiệu quả kinh tế cao. Một số CLB hoạt động có hiệu quả đã chuyển lên thành các HTX.
Xin cảm ơn ông!
