Đau thần kinh tọa là một bệnh lý rất thường gặp, đặc biệt ở nông thôn. Nguyên nhân do thoái hóa đoạn thắt lưng. Nếu không sớm điều trị, bệnh có thể chuyển thành mãn tính, để lại nhiều di chứng như teo một bên mông, một bên chân, hạn chế vận động ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Bệnh khởi đầu đột ngột, có liên quan đến mang vác nặng hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Triệu chứng thường gặp là đau lan từ đoạn đốt sống thắt lưng đến bắp đùi, đến tận gót chân. Đặc biệt bệnh chỉ đau một bên chân, có thể đau âm ỉ hoặc đau dữ dội tùy từng trường hợp.
Thường có 2 hướng đau chính. Hướng thứ nhất: đau lan theo mặt ngoài đùi, tương ứng với kinh túc thiếu dương đởm. Hướng thứ hai: đau lan theo mặt sau đùi, tương ứng với kinh thái dương bàng quang.
Bệnh nhân bị hạn chế vận động, đặc biệt là các động tác cúi, ngửa người, nghiêng người hoặc xoay người. Bệnh ảnh hưởng nhiều đến lao động, học tập, công tác của người bệnh. Ngoài triệu chứng đau, có thể có rối loạn cảm giác ở chi dưới. Cảm giác bị lạnh, tê, co rút. Việc điều trị điện châm, xoa bóp, bấm huyệt là một trong những biện pháp kỹ thuật góp phần phục hồi các chức năng vận động, dinh dưỡng và lấy lại cảm giác bình thường cho phần chân bị bệnh.
- Chọn huyệt: Thận du, đại trường du, hoàn khiêu, trật biên, ủy trung, túc tam lý, thừa phù, thừa sơn. Các huyệt thận du, đại trường du, hoàn khiêu đều nằm trên các cơ lớn, do vậy khi châm cứu các huyệt này, nhất là áp dụng điện châm sẽ tăng cường khả năng dinh dưỡng, trao đổi chất tại các khối cơ. Vì vậy có khả năng chống teo cơ và đề phòng teo cơ. Ngoài ra châm cứu còn kích thích cơ thể tổng hợp Prostaglandin, Enderphin, kích thích Morphin nội sinh, ức chế dẫn truyền thần kinh đại não, vỏ não và não giữa, có tác dụng giảm đau.
Sử dụng các huyệt bát liêu, mệnh môn có tác dụng làm lưu thông khí huyết, chống ứ trệ. Khí hành thì huyết hành, “thống thì bất thông” và “thông thì bất thống”, âm dương điều hòa. Mà cân bằng âm dương theo đông y là bệnh sẽ hết.
- Phương pháp châm cứu:
Chọn các huyệt thận du, đại trường du, thừa sơn, ủy trung, thừa phù, trật biên: Dùng phương pháp tả. Khi châm cứu, bệnh nhân cần đạt cảm giác căng tức (đắc khí). Chỉ cần châm các huyệt bên chân bị đau.
Các huyệt mệnh môn, túc tam lý: Dùng phương pháp châm bổ, lưu kim 20 phút, rút kim nhanh, bịt miệng nhanh. Do nguyên nhân bệnh có liên quan đến hàn – tý vì vậy có thể áp dụng phương pháp giác nóng để nâng cao tác dụng giảm đau và mau hồi phục. Châm cứu các huyệt trên ngày 1 lần, liệu trình từ 10 đến 15 ngày. Sau đợt điều trị, nếu chưa đạt kết quả như ý muốn, cho bệnh nhân nghỉ 5 ngày để tránh tình trạng nhờn thuốc, rồi có thể phối hợp nhiều phương pháp điều trị kết hợp giữa châm cứu, giác hơi, ấn các huyệt vị, xoa bóp và dùng đèn hồng ngoại, máy sinh vật điện từ chiếu vào vùng bị bệnh. Tất cả các phương pháp điều trị này nếu được cùng phối hợp thì cho kết quả rất tốt.
