Tháng 6 năm 2011, trong sự kiện Festival Biển năm đó, Viện Hải Dương học Nha Trang đã mở một khu trưng bày mới, nằm trong tổng thể Bảo tàng Biển của viện: Khu trưng bày tài nguyên biển đảo Trường Sa - Hoàng Sa.
Đến nay, trải qua hơn 2 năm đưa vào hoạt động, đã có gần 700.000 lượt người đến nơi này, để chứng kiến tận mắt những gì sinh động nhất ở Trường Sa - Hoàng Sa theo góc nghiên cứu của các nhà khoa học.
Khu trưng bày tài nguyên biển đảo Trường Sa - Hoàng Sa
Bên cạnh đó, Viện cũng liên tục bổ sung các mẫu vật, các hình ảnh… về hai quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc ở biển Đông. Điểm đặc biệt là khu trưng bày nằm âm trong lòng núi, phía sau Viện. Khách bước vào lòng núi ấy có cảm giác như mình đang hòa cùng những con sóng biển Hoàng Sa - Trường Sa, nhìn tận mắt những con cá, rạn san hô dưới lòng biển Tổ quốc.
Khu trưng bày không rộng, tạo cảm giác cho khách bước vào cảm nhận được một vùng biển Tổ quốc với biết bao nhiêu tài nguyên tiềm ẩn, là hình ảnh của những con người đã từng và đang sinh sống ở hai quần đảo này.
Trong những cuộc nghiên cứu và thu thập mẫu vật của đội ngũ những nhà khoa học của Viện Hải Dương học Nha Trang, họ đã lưu giữ lại những gì cần thiết, và chính những mẫu vật ấy tạo sự thích thú cho người ghé đến và chạm gặp.
Sa bàn đảo Trường Sa lớn
Đó là mẫu vật con trai khổng lồ dài gần 1m, nặng 145kg ở biển Trường Sa, mẫu vật này thu giữ và bảo quản vào tháng 4/1991. Là mẫu địa chất lấy ở đảo Song Tử Đông trong chuyến khảo sát hợp tác với Philippines vào tháng 4/2005 đến con ốc tù và thu giữ từ năm 1758 đến nay vẫn còn tốt. Là những mẫu vật cá đuối, cá nóc lớn cũng thu giữ trong những đợt nghiên cứu, mẫu vật con cá thu song vào ngày 11/2/2011 nặng 70 ký, dài 2,4 m.
Những mẫu vật giúp du khách có thể hình dung ra vùng biển Trường Sa - Hoàng Sa có loại cá gì, san hô gì. Sự tái hiện lại chúng trong những bồn nuôi cá nước mặn với lời chú thích bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Dẫn dắt cho biết trong vùng biển Trường Sa, nhiều động vật giáp xác sống cạnh các rạn san hô nhiều nhất là tôm bác sĩ, tôm hùm bông, tôm hùm đá, tôm hùm sen. Hay các loài cua lạ: cua nhện, cua mặt trời, cua lửa hay các loại cua thân mềm sống trong các vỏ ốc rỗng.
Họ cá mú với nhiều loại cá mú lớn, kích cỡ lên tới 2,7 m, riêng ở vùng biển Trường Sa có 46 loại. Đặc biệt loại cá khoang cổ Nemo chỉ sống ở vùng biển Trường Sa, có màu sắc rực rỡ, hình dáng mềm mại được chuộng nuôi làm cảnh. Viện Hải Dương học đã đem chúng về gây giống trên 10 ngàn con, một phần thả xuống vịnh Nha Trang, phần khác xuất khẩu.
Loại cá đuôi có gai là loài phổ biến nhất ở Trường Sa với 37 loài trong tổng 72 loài có mặt ở Thái Bình Dương. Ở Trường Sa động vật thân mềm vô cùng đa dạng, gần như không vắng mặt loại ốc nào: Ốc đụn, bàn tay, ốc tù và, mực, bạch tuộc… tại đây có những con ốc tù và dài hơn 40cm, làm đồ mỹ nghệ rất đẹp. Trường Sa cũng có thềm san hô phong phú, có mấy chục loài.
Tại phòng trưng bày còn có bản đồ địa hình vùng biển Việt Nam và lân cận, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Một số văn bản về quản lý, khảo sát Hoàng Sa như: Lệnh cử người đi Hoàng Sa của quan Bố Án năm 1834; Công dụ thưởng phạt đoàn đo đạc Hoàng Sa của Thủy sứ xuất đội Phạm Văn Biện, Minh Mạng năm thứ 18 ngày 13/7; Phiên bộ công về việc cung cấp bài gỗ cắm mốc cho đoàn đo đạc Hoàng Sa của đội trưởng Hoàng Hữu Nhật, Minh Mạng năm thứ 17 ngày 12/2; Sắc lệnh ngày 18/8/1941 của Khâm sứ Trung Kỳ cử người ra quản lý đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Vào năm 2011, tại đây đã bổ sung bản đồ Trường Sa ghép từ hạt cà phê (kích thước 3m x 6m), với nhiều họa tiết tiêu biểu của nền văn hóa cổ đại Việt Nam như trống đồng, chim lạc giống như một chiếu thư do Cty CP Cà phê Mê Trang trao tặng.
Bản đồ Trường Sa ghép bằng hạt cà phê
Đây là tấm bản đồ Trường Sa lớn nhất ghép bằng hạt cà phê Việt Nam, với nhiều người thực hiện nhất (hơn 200 học sinh, sinh viên...). Tháng 6/2013, Cty CP Cà phê Mê Trang lại tặng sa bàn đảo Trường Sa Lớn được thiết kế sinh động, chân thực, chính xác ở tỉ lệ 1/400.000 và mô hình ngọn hải đăng cùng cột mốc chủ quyền Trường Sa.
| Với tình yêu Trường Sa - Hoàng Sa, bạn hãy một lần đến khu trưng bày tài nguyên biển đảo Hoàng Sa - Trường Sa trong lòng núi ở Viện Hải Dương học Nha Trang. Chắc chắn nơi này không chỉ là điểm tham quan, mà còn là nơi trải lòng cùng biển đảo quê hương. |
