Hiệp hội chế biến lâm sản ở khu vực Đông Nam bộ vừa có công văn gửi các Bộ ngành đề nghị xem xét trình Chính phủ tăng thuế XK đối với mặt hàng nguyên liệu gỗ bởi hiện nay nhiều DN trong và ngoài nước đang dựa vào thuế XK nguyên liệu gỗ bằng 0%, tranh mua nguyên liệu để XK bán sang các thị trường lân cận kiếm lời. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của NNVN, trước đó, chính hiệp hội ngành gỗ đã xin... giảm thuế XK từ 10% xuống 0%...
Hiệp hội gỗ: Xin giảm rồi lại xin tăng!
Theo công văn của Hiệp hội chế biến lâm sản các tỉnh miền Đông, đại ý việc các thương nhân (Việt Nam và Trung Quốc) lợi dụng ưu đãi thuế suất 0% đối với mặt hàng gỗ nhóm 44.07 (tức ván sàn, gỗ ghép thanh, ván ốp tường làm từ gỗ rừng trồng) chủ yếu là keo lai, cao su, tràm bông vàng…để mua gom, xuất sang Trung Quốc. Điều này diễn ra trong khoảng thời gian gần đây khiến giá nguyên liệu tăng đột biến, gây khó khăn cho sản xuất đồ gỗ xuất khẩu của DN trong nước.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của NNVN, vào thời điểm này năm 2008, cũng chính Hiệp hội chế biến lâm sản các tỉnh đề nghị các Bộ, ngành…xem xét điều chỉnh thuế suất XK mặt hàng gỗ thuộc nhóm 44.07 từ 10% xuống 0% để giúp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu mặt hàng gỗ này của DN. Sau đó, những yêu cầu này đã được Bộ Tài chính thông qua bằng thông tư số 81 ngày 22/4/2009. Nay, chuyện các thương nhân trong nước và Trung Quốc lợi dụng ưu đãi thuế xuất khẩu này để thu mua gom nguyên liệu gỗ làm khan hiếm nguồn gỗ nguyên liệu trong nước lại được các hiệp hội lên tiếng tiếp. Chính vì kiểu đề xuất "lúc nắng, lúc mưa" này, Bộ Công Thương vừa yêu cầu các hiệp hội gỗ miền Đông cần xem xét kỹ và báo cáo cụ thể về số lượng, biến động giá cả của mặt hàng gỗ nhóm 44.07 đã xuất trong 5 tháng đầu năm và đưa ra mức nâng thuế suất cụ thể.
Điều đáng nói, theo nhiều DN cung ứng nguyên liệu gỗ cao su, tràm bông vàng ở khu vực Đông Nam bộ, sở dĩ các DN chế biến gỗ than khó mua nguyên liệu là vì lâu nay họ quen cảnh “một mình một chợ”, thỏa sức chèn ép đơn vị cung ứng, “chê ỏng chê eo” để hạ giá. Nhiều năm qua ngành chế biến gỗ XK rất “ăn nên làm ra”, lợi nhuận rất “dày” nên DN nào hầu như cũng giàu có. Nhưng nay gỗ nguyên liệu bị DN Trung Quốc nhảy vào săn lùng mua cạnh tranh với giá cao hơn khoảng 20%. Các DN này mua kiểu có bao nhiêu mua hết bấy nhiêu, thậm chí không quan tâm đến kích cỡ, chất lượng cưa xẻ và tỷ lệ hao hụt... Đã thế, họ còn thanh toán ngay tiền vào ngân hàng cho người bán và không kỳ kèo về giá cả, sau đó cho người đánh xe xuống lấy hàng, đóng container chuyển đi ngay. Cách mua hàng của những DN ngoại này lâu nay DN cung ứng nguyên liệu “có mơ cũng chẳng thấy” khi giao dịch với DN trong nước. Vì vậy gỗ nguyên liệu đã ào ào vào kho DN ngoại.
Nên tăng thuế XK hay không?
Theo ông Nguyễn Tôn Quyền - Tổng thư ký Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam, cuối tháng 6/2010 này các Bộ Công thương, NN-PTNT và Tài chính sẽ nhóm họp để giải quyết kiến nghị của các nhà XK gỗ thành phẩm, trong đó có đề xuất tăng thuế XK gỗ sơ chế nhằm hạn chế xuất gỗ thô trong khi các nhà xuất khẩu gỗ thành phẩm thì phải nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài.
Số liệu từ Trung tâm thông tin thương mại (Bộ Công thương) cho thấy trong 4 tháng đầu năm, XK gỗ sơ chế, chủ yếu là gỗ cao su, tăng đến trên…300% so với cùng kỳ năm 2009 (chủ yếu xuất sang thị trường Trung Quốc). Nguyên do: giá nguyên liệu gỗ trong nước thấp hơn nhiều nước trong khu vực; nhiều DN ồ ạt mua nguyên liệu, đẩy giá tăng từ 30-35%. Hiện gỗ phôi, ván có chiều dày dưới 30mm, giá trên 4,4 - 4,8 triệu đồng/m3- trước đây chỉ 3,2- 3,5 triệu/m3... Gỗ cao su, tràm bông vàng từ 3,2-3,5 triệu/m3 nay cũng lên mức gần 4 triệu/m3.
Một cán bộ ngành Công thương cho rằng, việc cạnh tranh mua nguyên liệu gỗ hiện nay là điều bình thường và không có gì là vi phạm pháp luật. Tại sao DN nước ngoài mua giá cao và tốn chi phí vận chuyển rất nhiều để đưa về nước mà họ không kêu, trong khi DN trong nước không tốn chi phí vận chuyển xa lại kêu? – Cán bộ này cho rằng cần phải xem xét lại điều này, bởi ở VN lâu nay dường như còn quen lối kinh doanh được bao bọc, nên khó một tí là kêu. Nếu quá “nuông chiều” thì khả năng cạnh tranh của DN gỗ trên thương trường quốc tế sẽ yếu dần và không phát triển bền vững được. Mặt khác, nếu chúng ta “chiều” theo kiến nghị của hiệp hội ngành gỗ, tăng thuế XK gỗ nguyên liệu là chưa thực sự phù hợp theo lộ trình cắt giảm dần thuế suất khi gia nhập WTO, và rõ ràng có yếu tố cạnh tranh chưa lành mạnh.
