Cuộc mưu sinh khiến nhiều người trẻ tuổi tha hương kiếm sống. Khi tìm được ý trung nhân, vì nhiều lý do, gia đình và bản thân họ không thể tổ chức đám cưới như thông thường. Từ đây xuất hiện những đám cưới vắng cô dâu, chú rể...
Xin cưới qua... mạng
"Chú chỉ có mỗi mình nó là con trai lại đang lao động tại Hàn Quốc. Năm nay đã ngoài 30 tuổi rồi, tổ chức đám cưới để chúng yên tâm làm việc, còn sinh con nữa chứ. Cả đời chỉ có một lần nên "kiểu gì" cháu cũng thu xếp công việc về vui với gia đình chú nhé!". Nghe chú ra "chỉ", đúng ngày, tôi có mặt chung vui với gia đình chú ở thôn T, xã Tam Dị, huyện Lục Nam (Bắc Giang).
Đám cưới diễn ra vui vẻ với đầy đủ các lễ nghi của đám cưới thông thường. Chỉ có điều không có nghi lễ đưa, đón dâu và không có xuất hiện của cô dâu, chú rể. Khi hai họ có mặt đông đủ, chủ hôn báo cáo do điều kiện hai cháu đang lao động ở nước ngoài, không thể có mặt tại hôn lễ, các thủ tục như nhận dâu, rể, mang lễ sang nhà trai, thắp hương trên bàn thờ gia tiên... được người trong gia đình làm thay.
Thấy tôi băn khoăn, chú chia sẻ: "Hai đứa cùng sang Hàn Quốc làm việc, vợ nó quê ở Hà Nam, thương yêu nhau gần 5 năm rồi nhưng không thể về nước tổ chức cưới vì việc đi lại, lo toan cho đám cưới rất tốn kém, lại mất nhiều thời gian. Chúng điện thoại, rồi qua mạng "chát" về "báo cáo" để hai gia đình bên này liên hệ với nhau tự tổ chức đám cưới. Thế cũng thuận tiện, đỡ vất vả".
Khi trò chuyện được biết qua các con, hai gia đình đã nhiều lần đến nhà thăm gia cảnh và thống nhất tổ chức đầy đủ các nghi lễ từ dạm ngõ, ăn hỏi đến tổ chức đám cưới mà không có "nhân vật chính" là cô dâu và chú rể. Chỉ có điều hai gia đình còn áy náy là đôi trẻ vẫn chưa đăng ký kết hôn.
Chú tôi kể, hai gia đình đã nhiều lần điện thoại giục các con làm thủ tục kết hôn nhưng chúng bảo công việc bận rộn, vợ chồng tin nhau là chính chứ đăng ký kết hôn mà không có tình yêu thì hôn nhân cũng chẳng làm gì, không thể sống với nhau. Sau này về nước đăng ký kết hôn, thậm chí làm thủ tục khai sinh cho con luôn thể. Nghe các con nói có lý, nên hai gia đình thống nhất đứng ra lo liệu đám cưới, cũng là để họ hàng, làng xóm chia vui, đỡ bị tiếng cưới... chui.
Nảy sinh hệ lụy
Không riêng việc lớn của gia đình chú tôi, những đám cưới thiếu một trong hai "nhân vật chính" hoặc vắng cả hai diễn ra phổ biến ở xã Tam Dị. Thời gian qua, phong trào đi xuất khẩu lao động ở đây nở rộ. Toàn xã hiện có khoảng 2.500 người đang lao động, làm việc tại nước ngoài, chủ yếu là Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia...
Trong đó nhiều thanh niên chưa lập gia đình sang làm việc và kết hôn với người nước ngoài hay người Việt cùng xuất khẩu lao động. Vì lý do công việc, điều kiện kinh tế mà nhiều cặp vợ chồng không về quê tổ chức cưới, để gia đình tự lo liệu. Cũng có trường hợp cư trú bất hợp pháp nên không thể đăng ký kết hôn hoặc về nước tổ chức hôn lễ như những đám cưới truyền thống khác.
Ông Đào Văn Quảng, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Dị cho biết: Từ khi có phong trào xuất khẩu lao động thì những đám cưới vắng cô dâu, chú rể xuất hiện và ngày càng phổ biến. Những gia đình tổ chức đám cưới như vậy vẫn được bà con ủng hộ, chia sẻ hoàn cảnh với người xa quê.
Về phía chính quyền địa phương tích cực tuyên truyền, vận động các gia đình thực hiện quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới. Tuy nhiên xã không thể thống kê bao nhiêu đám cưới mà "nhân vật chính" vắng nhà, chưa đăng ký kết hôn và hiện chưa có biện pháp khắc phục tình trạng này.
Thực tế đã xảy ra nhiều chuyện rắc rối xung quanh việc tổ chức cưới "từ xa", cưới không đăng ký kết hôn hay như trong giấy khai sinh cho con để trống phần khai về bố. Cùng đó, khi nảy sinh mâu thuẫn, các cặp vợ chồng "hờ" này không có nghĩa vụ, trách nhiệm giữa vợ chồng, tài sản chung, do pháp luật chưa công nhận, cũng không phát sinh quan hệ thừa kế. Nhiều trường hợp vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng khi đi kết hôn hoặc sống chung với người khác...
Thiết nghĩ ở xã hội chúng ta, hôn nhân không chỉ là sự ràng buộc hai con người ở mặt pháp lý mà còn có cả tính truyền thống trong đó. Thế nên những đám cưới vắng cô dâu, chú rể diễn ra với sự tham gia của hai bên gia đình, nghĩa là trước người thân, bạn bè, họ đã chính thức trở thành vợ chồng thì vẫn phải đăng ký kết hôn theo đúng quy định, tránh hệ lụy sau này.
