Đẩy mạnh phát triển hợp tác xã kiểu mới

Những thông tin tại Hội nghị cho thấy sự phát triển của HTX nông nghiệp đã có dấu hiệu khởi sắc, nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu.
 

Chưa như mong đợi

Theo ông Ma Quang Trung, Cục trưởng Cục HTX và PTNT, đến hết năm 2016, cả nước có 19 liên hiệp HTX nông nghiệp, 10.756 HTX nông nghiệp, 62.697 THT, 31.717 trang trại.

Phân loại thanh long ở HTX Tầm Vu (Long An)
 

Trong năm 2016, số HTX thành lập mới là 1.100 HTX, nhưng số HTX giải thể, sáp nhập là 1.285 HTX. Do đó, đến hết năm 2016, đã giảm 185 HTX so với năm 2015. Tuy nhiên, đây là dấu hiệu tích cực, bởi 1.285 HTX đã giải thể hoặc sáp nhập trong năm 2016 đều là những HTX yếu kém. Nhờ vậy, mặc dù tổng số HTX có giảm nhưng chất lượng nói chung lại tăng lên.

Cũng theo ông Ma Quang Trung, chất lượng của các HTX bắt đầu được chuyển biến mạnh từ 2015 và đặc biệt năm 2016. Cộng với nhiều HTX yếu kém đã bị giải thể, sáp nhập, nên đã nâng tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả từ 10% năm 2014 lên trên 30% năm 2016. Doanh thu bình quân 1,1 tỷ đ/HTX, lợi nhuận bình quân 200 triệu đ/HTX, thu nhập bình quân của thành viên và người lao động 1,5 triệu đ/người/tháng.

Có nhiều liên hiệp HTX, HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, doanh thu trên 10 tỷ đ/năm như HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Lâm Đồng), HTX Phước An (TP.HCM), HTX Thanh long Tầm Vu (Long An), HTX Nông nghiệp Evergrowth (Sóc Trăng), HTX Chăn nuôi Quý Hiền (Lào Cai), HTX Nông nghiệp Phước Hưng (Bình Định), Liên hiệp HTX tiêu thụ nông sản Việt Nam…

Dầu vậy, tình hình phát triển HTX nông nghiệp trên cả nước vẫn chưa được như mong đợi. Số HTX tham gia liên kết chưa nhiều. Hiệu quả hoạt động của nhiều HTX còn thấp, doanh số và thu nhập của HTX và người lao động chưa cao. Hiện mới có khoảng trên 20% HTX tham gia tiêu thụ nông sản cho xã viên và nông dân, và mới chỉ có khoảng trên 10% sản lượng nông sản được tiêu thụ thông qua các HTX...

Ông Vũ Nam Tiến, GĐ Sở NN-PTNT Ninh Bình, cho hay, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh tuy đã thực hiện chuyển đổi theo Luật HTX 2012 nhưng vẫn đang sống lay lắt bằng thủy lợi phí, chưa làm được gì cho xã viên.
 

Nâng tỷ lệ HTX hoạt động hiệu quả lên 45%

Trong năm 2017, ngành Kinh tế hợp tác và PTNT đề ra các mục tiêu như thành lập mới 1.300 HTX/năm để hoàn thành đề án 15.000 HTX hoạt động có hiệu quả theo Nghị quyết của Quốc hội, hoàn thành việc chuyển đổi các HTX, nâng số HTX hoạt động hiệu quả lên 45%, tăng thêm 100 chuỗi liên kết có sự tham gia của HTX.

Định hướng phát triển các HTX nông nghiệp theo các vùng miền như sau: Nếu số lượng HTX của tỉnh ít hơn 50 thì tăng thêm 25 HTX/năm, từ 50 - 150 HTX tăng thêm 20 HTX/năm, trên 150 HTX tăng thêm 15 HTX/năm. Riêng các tỉnh vùng Đông Bắc và Tây Bắc tăng thêm bình quân 15 HTX/năm.

Trong các giải pháp được ngành Kinh tế hợp tác và PTNT đề ra, trước hết là từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy kinh tế hợp tác phát triển.

Theo đó, sẽ ban hành nghị định về chính sách khuyến khích phát triển kinh tế hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản trong sản xuất nông nghiệp, ban hành thông tư hướng dẫn, phân loại và đánh giá HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; tham mưu để Bộ NN-PTNT và Ban Kinh tế TƯ trình Bộ Chính trị đề án “Đẩy mạnh liên kết sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp theo chuỗi giá trị” và tham mưu ban hành đề án “Đổi mới và phát triển HTX nông nghiệp”.

Một công việc rất đáng chú ý khác là tham mưu cho Bộ báo cáo Chính phủ làm rõ nguồn vốn hỗ trợ HTX nông nghiệp (dự kiến khoảng 5% tổng nguồn vốn trong Chương trình xây dựng NTM). Bên cạnh đó, là những công việc đáng chú ý khác như đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý nhà nước và cán bộ HTX ở các địa phương; đẩy mạnh thực hiện việc thí điểm, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới ở ĐBSCL…