Chính phủ cho rằng nên đưa vấn đề giải quyết ô nhiễm môi trường ở các làng nghề vào Chương trình mục tiêu quốc gia, quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?
Hiện đang có 2 quan điểm giải quyết vấn đề môi trường khu công nghiệp và làng nghề. Tôi cho rằng nên đặt trọng tâm vào làng nghề, còn khu công nghiệp thì yêu cầu các chủ doanh nghiệp phải thực hiện vì đó là sản xuất lớn mang tính chất công nghiệp hiện đại. Với làng nghề thì nên đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia vì làng nghề có đối tượng là dân nghèo, làm ăn nhỏ lẻ nên cần phải tạo điều kiện hỗ trợ, tạo điều kiện quy hoạch cho họ và cung cấp KHKT để đảm bảo môi trường.
Phần lớn các làng nghề hiện nay đang sử dụng công nghệ sản xuất thủ công lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường. Theo ông để giải quyết vấn đề này chúng ta phải bắt đầu từ đâu?
Làng nghề là vấn đề nội tại hàng trăm năm, việc thay đổi ngay công nghệ hiện đại rất khó. Do vậy chúng ta phải đi từng bước, trước tiên là tập trung các làng nghề lại thành khu sản xuất và giải quyết triệt để vấn đề về môi trường. Chứ không thể giải quyết nhỏ lẻ từng xưởng sản xuất, từng làng nghề.
Nôm na là chúng ta sẽ đưa các làng nghề vào “khu công nghiệp”?
Đúng thế. Làng nghề không nhất thiết phải sản xuất ngay tại nơi ở của cư dân địa phương, mà làng nghề hiểu theo cách mới tức là một cụm dân cư cùng một nhóm nghề và họ có thể cùng sản xuất tại một điểm tập trung. Các tỉnh sẽ xây dựng quy hoạch thật chi tiết cho hệ thống xử lý chất thải tại các khu vực tập trung làng nghề: xử lí bụi, nước thải, tiếng ồn…
Tuy nhiên việc bố trí các làng nghề vào chung một khu vực là không hề dễ?
Khi quy hoạch thì cần cân nhắc để các nghề không ảnh hưởng lẫn nhau mà còn có thể hỗ trợ lẫn nhau, ví dụ nấu rượu với làm bún. Còn các nghề đúc đồng, rèn… thì phải quy hoạch một khu riêng. Quy hoạch như vậy rõ ràng sẽ hỗ trợ được rất nhiều vấn đề như chung đường điện, bể nước thải lọc, công nghệ xử lí ô nhiễm….
Vấn đề môi trường đã được thảo luận rất nhiều tại các kì họp Quốc hội, trong khi đó, các địa phương dường như vẫn chỉ đặt trọng tâm vào kinh tế mà bỏ quên xử lí môi trường?
Chính phủ phải có những chế tài và có những văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo cho việc tập trung làng nghề được thực hiện, chứ để từng địa phương làm thì không thể thành công bởi có lãnh đạo rất quan tâm, nhưng có lãnh đạo không để ý.
Chính phủ không sát sao thì rất khó thực hiện. Thêm nữa là phải có những quy định xử lí hành chính, có lực lượng thực thi và giải quyết nghiêm minh các hành vi vi phạm. Mặc khác, chúng ta phải có cơ chế khuyến khích người dân tham gia bảo vệ môi trường, phát hiện tố giác các hành vi vi phạm.
Xin cảm ơn ông!
