Bộ Y tế vừa chuyển sang Bộ Tư pháp thẩm định Dự án luật Dân số. Đây là dự luật dự kiến trình Chính phủ vào quý 1 năm 2018, dự kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp tháng 6/2018, trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp tháng 10/2018.
Theo đó, dự thảo Luật Dân số đưa ra 2 phương án: Phương án 1: Các cặp vợ chồng, cá nhân có quyền quyết định một cách có trách nhiệm về thời gian sinh con, khoảng cách sinh và số con; Phương án 2: Quy định như hiện hành, sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.
Ở cả hai phương án, Bộ Y tế chú trọng quy định chính sách, biện pháp trong từng giai đoạn, từng vùng, tỉnh, thành để duy trì mức sinh thay thế và điều tiết mức sinh hợp lý (giảm ở những nơi có mức sinh cao, khuyến khích mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con ở những nơi có mức sinh thấp).
Bộ Y tế lựa chọn phương án một quy định quyền sinh sản thay vì quy định cụ thể về số con. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy, khi đạt mức sinh thay thế, nếu chậm nới lỏng các biện pháp kiểm soát sinh sản thì mức sinh sẽ giảm xuống rất thấp khó kéo lên được.
Dân số suy giảm để lại hậu quả bất lợi cho kinh tế xã hội và sự phát triển bền vững trong tương lai. Hiện nay, Nhật Bản, Hàn Quốc phải nỗ lực thực hiện các biện pháp khuyến sinh nhưng rất khó khăn. Trung Quốc cũng đang nới lỏng dần chính sách sinh một con bằng chính sách sinh một con rưỡi hoặc hai con.