Câu chuyện chùa Trăm Gian (Hà Nội) được làm mới hoàn toàn còn chưa dứt thì ở nơi khác, một Di tích quốc gia khác cũng bị làm mới. Thậm chí, những người được giao trọng trách gìn giữ di tích còn hạ giải toàn bộ đình cũ, dựng đình mới ở cách vị trí cũ gần 20m.
Đình Ngu Nhuế toạ lạc ở thôn Vĩnh An (thuộc xã Vĩnh Khúc, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên) được khởi dựng từ thế kỷ XI và được trùng tu lại dưới thời vua Tự Đức. Đình được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1989. Nhưng nay những giá trị kiến trúc nghệ thuật truyền thống tiêu biểu của ngôi đình cổ này đã không còn nữa. Đơn giản, vì trước đó di tích đã bị tháo dỡ một cách không thương tiếc.
Đầu đuôi câu chuyện như sau: Năm 2011, tỉnh Hưng Yên cấp cho UBND xã Vĩnh Khúc 100 triệu đồng để tiến hành tu sửa và chống xuống cấp một số hạng mục đình Ngu Nhuế. Tuy nhiên, không hiểu vì sao mà từ việc trùng tu di tích, chính quyền xã này lại làm thành việc chuyển đình, dựng hẳn đình mới với tất cả các nguyên vật liệu mới.
Điều đáng nói là, một bộ phận lớn người dân không đồng tình với việc chuyển vị trí đình, dựng lại đình mới nên đã dẫn đến khiếu kiện kéo dài. Đình cũ đã tan hoang, việc dựng đình mới cũng dở dang khiến người dân Vĩnh Khúc không có đình để thực hiện tín ngưỡng suốt hai năm qua.
Hiện trạng đình mới được dựng dở dang đang phủ bạt chờ quyết định của cấp trên. Đình cũ tan hoang chỉ còn nền đất và tòa Hậu Bái xập xệ phủ bạt do nhân dân kiên quyết không cho dỡ nên còn lại. Tuy nhiên, theo nhiều người dân ở đây, trong khi thực hiện hạ giải và thi công những mắt rồng bằng đá quý đã bị mất, các vì kèo được chạm khắc đầu rồng cũng bị cưa cụt râu để gắn vào đình mới.
Lý giải về việc chuyển vị trí đình, ông Nguyễn Văn Năng, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Khúc, cho rằng, bây giờ đã biết là vi phạm Luật Di sản nhưng nghĩ là việc tâm linh, lại được dân đồng ý nên cho làm. Bên cạnh đó, đầu năm 2012, UBND huyện Văn Giang đầu tư nâng cấp đổ bê tông tuyến đường 180 (đường này chạy qua cửa đình), theo quy hoạch rộng 32m. Nên nếu để đình ở vị trí cũ thì sẽ không có sân, chuyển vào vị trí mới thì có không gian hơn.
UBND xã cũng đã nhiều lần lập Tờ trình gửi các cấp có thẩm quyền đề nghị được phép di chuyển đình. Tuy nhiên, Sở VHTTDL tỉnh Hưng Yên đã không đồng ý. Sau đó Sở cũng đã có Tờ trình gửi UBND tỉnh, và UBND tỉnh Hưng Yên đã có văn bản xin ý kiến của Bộ VHTTDL về việc di chuyển vị trí đình Ngu Nhuế.
Trong quá trình các cấp có thẩm quyền và các cơ quan chuyên môn đang xem xét thì địa phương đã tự ý di chuyển đình sang một địa điểm khác. Quá trình dựng đình tại một địa điểm mới cũng không có ý kiến của các cơ quan có thẩm quyền về quản lý di sản văn hoá.
Vi phạm Luật Di sản văn hoá thì đã quá rõ, nhưng điều khiến cho nhiều người cảm thấy đau xót nhất chính là hình ảnh cũng như những giá trị kiến trúc tiêu biểu của ngôi đình cổ có hàng trăm năm tuổi đã không còn nữa. Trách nhiệm này thuộc về ai?
