Đổ xô học nghề dù đã có bằng đại học với hy vọng có việc làm

Do vậy, để có việc làm, rất nhiều cử nhân đành ngậm ngùi cất bằng đi để làm lại từ đầu.

Chuyện 3 người bạn

Câu chuyện của 3 người bạn thân Nguyễn Văn Quý, Lê Anh Bắc và Ngô Dũng ở TP Thái Nguyên (tỉnh Thái Nguyên) là một bài học điển hình cho những bạn trẻ đang đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn con đường lập thân cho riêng mình.

Sinh năm 1988, mười năm trước Quý, Bắc và Dũng cùng tốt nghiệp PTTH, cả ba đều hi vọng sẽ thi đỗ đại học rồi ra trường trở thành kĩ sư, cử nhân và kiếm một công việc ổn định. Quý thi đỗ Đại học Nông lâm Thái Nguyên, còn Bắc thi đỗ trường Đại học Công nghệ thông tin Thái Nguyên. Riêng Dũng không đỗ đại học nên đành nộp hồ sơ vào hệ Cao đẳng của Trường Cao đẳng Kinh tế Kĩ thuật Công nghiệp.

Lúc ấy, thấy bạn buồn vì thi trượt đại học, Quý và Bắc cùng an ủi động viên Dũng học xong hệ cao đẳng thì liên thông lên đại học và cuối cùng cũng sẽ có bằng kĩ sư.

Đúng theo lộ trình vạch sẵn, sau 5 năm, 3 bạn trẻ lần lượt đều tốt nghiệp và bắt đầu một quãng thời gian dài nằm nhà chờ xin việc. Thời gian đầu nhàn tản, cả ba thường xuyên nhóm họp, rủ nhau cùng chơi điện tử. Phải mất tới hai năm nhóm “game” mới bắt đầu tan rã vì nỗi lo trăn trở với công ăn việc làm.

Quý mày mò chạy theo các chương trình quảng cáo bán hàng đa cấp không thành công lại quay ra bán sơn thêm một thời gian rồi ở nhà hẳn. Do gia đình có điều kiện nên năm nay đã bước sang tuổi 28 nhưng hàng ngày Quý vẫn dành toàn bộ thời gian chơi điện tử và chăm sóc mấy con chó cảnh.

Bắc thì nhờ gia đình có cửa hàng hải sản nên tập tọng làm maketting, tham gia với các công ty tiếp thị thực phẩm, đến nay cũng quay trở về nhà giúp đỡ công việc buôn bán của gia đình.

So với các bạn, điều kiện kinh tế của Dũng eo hẹp nhất bởi cả hai bố mẹ đều là công nhân mỏ than Quán Triều, lương thấp nên phải cố gắng tằn tiện lắm mới có thể đầu tư cho Dũng ăn học với hi vọng tương lai sau này của con sẽ tươi sáng hơn. Nhưng với tấm bằng tốt nghiệp đại học chính quy như của Quý và Bắc còn không kiếm nổi việc làm thì khả năng xin việc của hệ đại học liên thông chỉ có thể bằng quan hệ và tiền bạc. Nhưng cả hai thứ đó nhà Dũng đều không có.

Gia cảnh khó khăn, nợ nần cùng quẫn Dũng thương bố mẹ nên sẵn sàng làm mọi việc để kiếm tiền từ chạy xe ôm, đến đi làm điện, nước thuê cho các cai thầu xây dựng mà không nề hà tự cho mình là người được ăn học đàng hoàng.

Đúng lúc khó khăn ấy, Công ty Samsung tuyển dụng công nhân kĩ thuật và chỉ tuyển người tốt nghiệp hệ cao đẳng trở xuống PTTH. Vì trước đây đã từng học cao đẳng nên vội vàng nộp đơn xin vào làm việc tại Samsung để lại tấm bằng đại học liên thông trong góc tủ.

Tập đoàn Samsung liên tục tuyển dụng lao động với thu nhập trên 8 triệu đồng/tháng

Có công ăn việc làm ổn định, lương lại cao xấp xỉ gần chục triệu đồng, Dũng say mê lao động kiếm tiền. Nỗ lực làm việc của Dũng cộng với tấm bằng cao đẳng kĩ thuật điện điện tử đã giúp Dũng nhanh chóng được đề bạt lên thành nhóm trưởng với mức lương trên chục triệu và thêm nhiều quyền lợi mà những công nhân trẻ khác phải mơ ước.

Vào làm việc tại Samsung, Dũng thấy mình thật may mắn vì tại đây Dũng gặp rất nhiều bạn đã từng học các trường đại học ở Hà Nội nhưng không xin được việc làm bên ngoài, cũng không có bằng cao đẳng nên đành nộp hồ sơ xin việc với bằng PTTH, bắt đầu lại từ con số không.

Nhìn lại những đồng nghiệp này, Dũng thấy họ cũng từng có thời gian giống như hai người bạn thân Quý và Bắc nhưng điểm khác biệt là hôm nay họ đang cùng Dũng làm công nhân tại Samsung. Họ không còn ảo tưởng vào “giá trị” của những mảnh bằng mà đã trở về với thực tại, bắt đầu một cuộc sống lao động, cần cù...

Bỏ bằng đại học đi học trường nghề

Công việc của một công nhân ở Khu Công nghiệp Samsung khá vất vả. Để đảm bảo được mức lương 8.500.000 đồng/tháng các “kĩ sư, cử nhân” đều phải làm việc tăng ca mỗi ngày nhưng chính sự vất vả ấy lại là động lực để họ vươn lên, hoạch định những bước đi trong tương lai.

Khi Samsung có chính sách đào tạo nguồn nhân lực, liên kết với các Trường Cao đẳng Kinh tế Kĩ thuật Thái Nguyên, Cao đẳng Bắc Hà mời giáo viên về mở các lớp Cao đẳng chuyên ngành: tiếng Anh, tiếng Hàn, kế toán, điện điện tử giảng dạy ngay tại Trung tâm đào tạo của Samsung thì những “cử nhân, kĩ sư” trước đây lại nườm nượp nộp đơn đăng kí xin học.

Vứt bằng đại học để đi làm công nhân rồi lại đăng kí học cao đẳng nghề với hy vọng có thể thăng tiến có thể thấy con đường học tập của những công nhân Samsung cũng thật gập ghềnh, trắc trở. Quá trình học tập lần này chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả thiết thực, đổi lại cũng căng thẳng hơn rất nhiều bởi sau nhiều giờ làm việc cật lực, cơ thể mệt mỏi rã rời học viên vẫn phải lên lớp bằng nghị lực, bằng ý chí vươn lên.

PGS.TS Nguyễn Đình Mãn, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Thái Nguyên cho biết ban đầu số lượng học viên đăng kí rất đông lên tới hàng nghìn nhưng tổng kết lại cũng chỉ khoảng 600 học viên theo đuổi các khóa học.

Thầy Nguyễn Đình Mãn

Trong số này cũng có tới vài chục học viên nộp bảng điểm để xin miễn môn học trùng với chương trình đào tạo của các trường đại học trước đây. Lúc này nhà trường mới biết có nhiều học viên tốt nghiệp loại Khá của những trường đại học ở Hà Nội: ĐH Kinh tế & Quản trị Kinh doanh, Đại học Điện lực, ĐH Bách Khoa, Học viện Báo chí & Tuyên truyền...

Cũng theo thầy Mãn, đây là mô hình đào tạo nhân lực theo đơn đặt hàng mà công ty Samsung đang nhân rộng. Tham gia khóa đào tạo này, học viên là công nhân của Samsung sẽ được công ty hỗ trợ về cơ sở vật chất hiện đại phục vụ cho hoạt động học tập ngay tại Khu công nghiệp và hỗ trợ thêm 15% tiền học phí. Sau khi tốt nghiệp, những học viên này sẽ thuộc tốp nhân sự ưu tiên được đề bạt vào các vị trí cao hơn trước khi phải tuyển dụng thêm nhân sự bên ngoài.

Không riêng sinh viên trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Thái Nguyên đắt hàng, mà nhiều sinh viên trường nghề khác cũng rất dễ dàng xin việc.

Thầy Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội (Bộ NN-PTNT) chia sẻ, là người có xuất phát điểm từ nông thôn lên thành phố đi học nên bản thân thầy không dám khuyên các bậc phụ huynh, các em học sinh nên chọn cổng trường đại học hay trường nghề làm mục tiêu, bởi đó quyền lựa chọn, sở thích của mỗi người.

Tuy nhiên, thầy  Ngọc dẫn chứng rất nhiều nghề do Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội đang đào tạo như: Cơ khí, chế tạo máy, điện tử công nghiệp… không đáp ứng được số lượng các doanh nghiệp đặt hàng khi thí sinh chưa tốt nghiệp đã có nơi “xí chỗ nhận phần”.

Trong khi một số ngành nghề thuộc trường hàn lâm, đại học đào tạo hiện nay ra trường rất khó xin việc, đa phần các em tốt nghiệp các trường nghề có uy tín hiện nay, trong ngày bế giảng hay nhận bằng tốt nghiệp, ô tô của các doanh nghiệp đã đợi sẵn ở sân trường để chở các em về quê nghỉ ngơi một vài ngày, thậm chí còn tặng mỗi em vài trăm nghìn đồng để các em đi đường, uống nước trong quá trình từ quê đến công ty làm việc.