Đột nhập đường dây buôn gà chết

Phóng viên NNVN đã đột nhập vào đường dây chuyên buôn gia cầm bệnh, gia cầm chết quy mô cực lớn ở ngay trong lòng Hà Nội với những ngóc ngách tận cùng của cái nghề phi nhân tính này…

"Quạ" đi ăn xác chết

Dịch bệnh nổ ra liên miên khiến cho phận người chăn nuôi chênh vênh bên bờ phá sản. Tuy nhiên có một đội quân ăn theo lại sống khỏe nhờ dịch bệnh của gia cầm, đó là nhóm “quạ” chuyên thu mua gà bệnh, gà chết.

Ở đâu có gà chết ở đó có "quạ"

Chiều hôm nay trại gà nhà ông Trần Cao Liệu ở khu Thanh Nê (Thanh Bình, Chương Mỹ, Hà Nội) nhộn nhịp lạ thường. Mấy chiếc xe tải với những sọt nhựa san sát xếp chật thùng. Đám người làm kìn kìn khuân những sọt gà lớn lên bàn cân. Chiếc kim liên tục nhảy múa. Người thì chú mục vào chuyển động của nó rồi hô lớn số lượng, kẻ máy tính, sổ sách kè kè tẩn mẩn thống kê. Ngoài sân, một đám người khác đang vặn cổ vịt hãm tiết canh, băm chặt thịt thà xào xào nấu nấu. Quá bảy giờ tối, khi bốn chiếc xe tải chở gà lặc lè xịt khói đi khỏi thôn, mấy mâm cỗ cũng được ngả ngay trên nền sân.

Ở Thanh Bình các chủ trại thường hỗ trợ nhau bắt gà rồi liên hoan kiểu vậy. Người ta hò nhau uống rượu nhưng mặt ai nấy đều như dưa cải một nắng, rầu rĩ, héo hon. Với giá xuất gà hiện tại 28.000đ/kg, tính ra ông Liệu lỗ cỡ 150 triệu đồng còn những người khác cũng đã lỗ hoặc sắp lỗ khoảng chừng ấy. Từ hồi phế phẩm gia cầm như: cổ cánh, đùi, chân ào ạt vượt biên về đã ép giá gà công nghiệp trong nước xuống đến mức thảm hại.

Lượm xác gà chết

Giá gà hạ thê thảm cộng con giống kém chất lượng, dịch bệnh nổ ra liên miên khiến cho phận người chăn nuôi chênh vênh bên bờ phá sản. Tuy nhiên có một đội quân ăn theo lại sống khỏe nhờ dịch bệnh của gia cầm, đó là nhóm “quạ” chuyên thu mua gà bệnh, gà chết. Gà công nghiệp vốn là giống vật nuôi cực kỳ yếu đuối. Chăn gà sai kỹ thuật một tí là bị bệnh. Trại này bệnh lây sang trại khác như một dây chuyền domino vì mật độ chuồng ở Thanh Nê dầy đặc tựa như một khu liên hiệp sản xuất, gia công gà. Ống hút gió của trại này thổi thẳng vào mặt trại nọ.

Thôn có chừng 60 trại, cả xã có cỡ 80 trại, tổng số lượng nuôi tới nửa triệu con. Trại của ông Lê B (xin giấu tên) đợt này vào 6.000 con gà, bị bệnh Gum chết đến quá nửa, nhất là độ tuổi từ 15-20 ngày, mỗi ngày trung bình 100-200 con chết. Chúng chết nhiều đến nỗi ông B ví von chua xót là “dập dìu chết” vì trước khi chết đều mắc triệu chứng xõa lông, xõa cánh. Như kiến bò đến chỗ mật mỡ, đội ngũ buôn gà dẹo (gà bệnh) và gà chết lượn lờ từng đám ở Thanh Nê. Sáu, bảy giờ sáng họ đập cửa từng trại hỏi: "Có gà chết không bác?”.

Nhận được cái gật đầu của chủ trại, họ vào còn cái vẫy tay lại đi. “Đó là nghề buôn ăn mày lãi quan viên chú ạ, một đồng vốn bốn đồng lời. Gà thường chết vào buổi tối vì ban ngày chủ trại 7-8 vòng lên chuồng kiểm tra, con nào yếu đã bắt riêng để bán. Đêm đến những con ốm, con yếu sẽ chết, thậm chí con khỏe nằm xô nhau cũng chết. Dịch bệnh, giá bán hạ dưới giá thành, chăn gà giờ như người phạm tội đã nhìn thấy án! Chỉ có đội ngũ buôn gà chết là kiếm bẫm thôi”, ông B thở than.

Anh P - người tiên phong trong nghề nuôi gà công nghiệp ở Thanh Bình tổng kết: “Có chuồng gà mọc lên là có đội ngũ buôn gà chết, gà dẹo. Từ hồi tôi làm trại đầu năm 2000 đã thấy chúng rồi. Quy định khi có gà chết, gà bệnh phải đào hố, vứt gà, ném vôi bột, phun khử trùng rồi lấp đất nhưng chẳng ai thực hiện. Suy cho cùng, quan hệ chủ trại và người mua gà chết là cộng sinh. Đấy, biết tin chú về, tôi có dạm hỏi mấy chủ trại về chuyện bán gà chết, họ bảo đừng động vào, rách việc, có nói kiểu gì chúng tôi cũng không nghe... Không có bọn mua gà chết mình cũng chết vì suốt ngày đào hố chôn gà hơn nữa bán gà loại lại còn gỡ gạc thêm được đồng ra, đồng vào bởi mỗi lứa nuôi 6.000 gà trung bình thu 8-10 triệu”.

Gà chết cũng có giá

Cũng theo anh P, tất cả các nơi có chăn nuôi đều có đội ngũ “quạ”. “Cứ đi các trại hỏi hố hủy gà. Nếu như không có hố hủy thì có đội ngũ đấy. Một số trại có hố hủy gà hẳn hoi nhưng chỉ hình thức hoặc là hố đổ rác mà thôi. Mỗi ngày ở khu vực Chương Mỹ có khoảng hai chục người đi mua gà dẹo, gà chết. Họ lên tận Hòa Lạc, Cổ Đông gần Sơn Tây hay lượn vòng quanh các khu Thanh Bình, Đông Sơn của huyện. Đàn ông có, đàn bà cũng có, có nhà cả hai vợ chồng đều đi buôn. Phương tiện hành nghề là chiếc xe máy cà tàng đằng sau có buộc sọt sắt (loại chuyên mua gà dẹo) hoặc bao tải (loại chuyên mua gà chết)”.

Gom thành đống để bán

Chết do cầu trùng được giá nhất

“Gà cứ bình quân 1,6 kg trở xuống mà bán ngoài thị trường thường là gà bệnh. Đội ngũ buôn gà chết cũng phân chia lãnh thổ. Chúng bảo được nhau. Đáng lẽ con gà của mình bán được 10.000 nó chỉ trả 8000đ/kg. Nếu mình không bán, gọi người khác vào, nó dèm xuống 7.000 đ/kg cũng phải bán vì càng để càng tổ thối. Lúc mua chúng bảo để chăn cá sấu, cá trê, cá chim nhưng chủ yếu là…chăn người, vào hàng cơm, hàng gà tần hết. Có đứa lúc cao hứng còn bảo, gà càng chết đen khi tần càng đỡ tốn thục. Gà bệnh có mấy loại chết. Chết đen, chết trắng, chết xanh, tùy tình trạng mà có lắm giá mua.

Chết trắng do cầu trùng là được giá nhất. Bình thường gà phải cắt tiết thịt mới không thâm đúng không? Mắc bệnh cầu trùng khiến con vật ỉa ra máu tươi, còn bao nhiêu máu xuất huyết vào nội tạng hết nên có để một ngày một đêm thịt cũng không bị thâm. Để sang ngày thứ hai gà bị xanh hai bên bẹn giáp bụng chỗ phần mềm. Để tiếp gà xanh đến bụng, xanh bò lên đầu, lên lưng rồi cuối cùng xanh xuống ngực. Lúc ngực đã xanh tức mùi đã khắm lắm rồi chỉ còn nước chăn cá sấu, chăn lợn”, anh P cho biết.

Vào những lúc mùa dịch bệnh, thời tiết không ổn định, nóng lạnh thất thường, tỷ lệ gà chết không chỉ dừng ở 10% mà 20%, 30% thậm chí phá cả đàn luôn là cơ hội cho đám “quạ” xâu xé.