Tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec (đường Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội), từ đầu năm 2014 đã áp dụng ghép tế bào gốc điều trị một số bệnh như đau tủy, liệt do chấn thương cột sống, thoái hóa khớp gối, nhồi máu cơ tim, teo đường mật bẩm sinh.
Bệnh viện hiện đang tiếp tục nghiên cứu ứng dụng phương pháp này chữa các bệnh tự kỷ, bại não.
Cuối tháng 3/2015, ông Mai Thanh Hải (54 tuổi, ở Quảng Bình) bị xơ gan giai đoạn cuối, kèm theo đó là biến chứng suy thận, đái tháo đường tuyp II nhập viện trong tình trạng hôn mê gan, đồng thời xuất huyết tiêu hóa do biến chứng của xơ gan.
Sau khi điều trị ổn định, Bệnh viện Vinmec đã tiến hành ghép tế bào gốc cho ông. Với những hiệu quả ban đầu khi điều trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc tại Bệnh viện Vinmec, ông Hải rất vui mừng thấy sức khỏe có dấu hiệu tiến triển.
Mới đây, Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương công bố tiến hành thành công của ca ghép tế bào gốc khác huyết thống (TBG). Thành công này đã mở ra hy vọng với không ít bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo về máu.
Đáng chú ý là, TBG khác huyết thống được ghép này được sàng lọc trong 900 mẫu lưu trữ tại Ngân hàng TBG máu dây rốn cộng đồng.
Nếu trước đây chưa có ngân hàng này, cơ hội ghép TBG của người bệnh chỉ khoanh vùng hạn hẹp trong phạm vi những người cùng huyết thống, đó là chưa kể xác suất của sự phù hợp và không phù hợp.
Ngân hàng TBG máu dây rốn cộng đồng đầu tiên ở Việt Nam đã được Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương triển khai từ tháng 5/2014. Tính “cộng đồng” thể hiện ở chỗ TBG máu dây rốn là do người cho tự nguyện hiến tặng và sẽ được sử dụng cho tất cả các bệnh nhân có nhu cầu.
Hiện tại, Viện đã liên kết với Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để thu thập các mẫu máu dây rốn đạt tiêu chuẩn tốt nhất về chất lượng và số lượng. Điều này sẽ mở ra một hướng điều trị mới và thêm cơ hội cho các bệnh nhân hiểm nghèo.
Trước đây, ở các nước trên thế giới, đa số dùng mẫu máu dây rốn được ghép cho trẻ em, vì số lượng TBG thu được chỉ đủ đáp ứng cho trẻ, còn với một người lớn có trọng lượng 70kg lại không đủ.
Nhưng qua kinh nghiệm học hỏi từ Nhật Bản, Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương đã cải tiến kỹ thuật để có thể thu TBG đủ ghép cho người lớn, nặng 60 - 70kg.
| GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, TGĐ Bệnh viện Vinmec cho biết: “Vinmec đã điều trị bằng tế bào gốc đối với bệnh tiêu hóa ở trẻ em, cụ thể là teo đường mật bẩm sinh, có kết quả khả quan”. |
Được biết, sau gần một năm hoạt động, Ngân hàng TBG đã lưu trữ được gần 1.000 mẫu TBG và có trên 900 mẫu đã được làm xét nghiệm HLA độ phân giải cao.
Viện đã tiến hành đọ chéo HLA của 45 bệnh nhân cần tìm nguồn TBG để ghép và có tới 44/45 người tìm được TBG phù hợp. Như vậy, khả năng tìm kiếm thành công đạt tới 97,8%.
Có 3 nguồn chính lấy TBG gồm dịch tủy xương; TBG máu ngoại vi và máu dây rốn. Đồng thời, có 3 phương pháp ghép TBG là ghép tự thân - lấy TBG từ bệnh nhân ghép cho chính họ; ghép đồng loại - lấy TBG từ người thân để ghép cho bệnh nhân, và ghép cộng đồng - ghép TBG từ người không cùng huyết thống.
Để giữ được TBG cực kỳ tốn kém, cần có kinh phí hoạt động mang tính bền vững cho việc này.
Viện Huyết học & Truyền máu TƯ dự định sẽ xây dựng ngân hàng giữ khoảng 3.000 TBG, như vậy cả nước sẽ được dùng và lợi ích được tăng lên gấp bội, không chỉ cho các bệnh nhân trong nước mà còn cho cả kiều bào mắc bệnh máu hiểm nghèo…
GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương đầy kỳ vọng: “Từ kết quả thành công này, chúng ta có thể tin tưởng xây dựng được một ngân hàng TBG máu dây rốn cộng đồng ở Việt Nam bằng máu dây rốn hiến tặng, phục vụ cho cả cộng đồng – những người có nhu cầu, ở mọi lứa tuổi, mọi mức cân nặng… phục vụ tốt hơn việc ghép TBG để điều trị những bệnh lý máu hiểm nghèo”.
| “Từ tháng 5/2014, chúng tôi hạn chế tối đa việc nhận máu dây rốn dịch vụ, kiên quyết chuyển sang xây dựng ngân hàng TBG máu dây rốn cộng đồng. Cách duy nhất là vận động các bà mẹ khi sinh con hiến máu dây rốn một cách tình nguyện. Chúng tôi sẽ tiếp nhận, xử lý, lưu trữ và làm các xét nghiệm. Chỉ có những mẫu máu dây rốn được hiến một cách tình nguyện đó, chúng tôi mới có thể sử dụng cho người bệnh” (TS Bạch Quốc Khánh – Phó Viện trưởng Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương). |
