* Không thể có con số chính xác người bán dâm
Tiến sĩ Dương Văn Đạt, thay mặt tổ chức Liên hiệp quốc tại VN tham gia hội thảo
Trong buổi hội thảo nhằm xây dựng mô hình giảm tổn thương và phòng chống lây nhiễm HIV cho người bán dân, có một điều là không ai có thể đưa ra con số chính xác lượng người bán dâm trong địa phương của mình. 
Đại diện tỉnh Cần Thơ đưa ra một loạt con số, vừa cụ thể (là có 75 gái mại dâm đường phố có hồ sơ quản lý), vừa ước đoán (trên 230 gái mại dâm hoạt động lưu động), lại thêm cả số liệu về các đối tượng chỉ thuộc loại có nguy cơ như “gần 2.000 nhân viên nữ phục vụ trong các cơ sở kinh doanh, dịch vụ”, còn lại các tỉnh, thành khác chỉ có số liệu lấy từ Trung tâm Giáo dục-LĐXH trở về tái hòa nhập cộng đồng hoặc các đối tượng đã “bị tổn thương” như nhiễm bệnh HIV/AIDS…
Th.S, BS Nguyễn Minh Tâm, Cục Phòng chống tệ nạn HIV/AIDS cho biết: Ở Việt Nam hiện vẫn tồn tại nguy cơ lây nhiễm HIV rất cao trong nhóm tiêm chích ma túy (TCMT) và phụ nữ mại dâm (PNMD). Đặc biệt tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm PNMD ở các thành phô lớn như Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM, Cần Thơ… rất cao so với các tỉnh vùng xa như Nghệ An, Quảng Ninh, Yên Bái, Đồng Nai, Đà Nẵng, An Giang…, trong đó tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm mại dâm đường phố khá lớn. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm mại dâm nam tại các thành phố cũng ngày càng cao. Hiện nay độ tuổi nhiễm HIV nhiều ở các nhóm 20-29 tuổi là 45,4% và 30-39 tuổi là 39,7%...
Theo Chi Cục trưởng Chi cục phòng chống TNXH TP.HCM Nguyễn Ngọc Thạch, trong số PNMD bị bắt tại TP.HCM, chỉ 1,63% là người có hộ khẩu TP.HCM, số lang thang không nơi cứ trú chiếm 4,05%, còn lại là từ các tỉnh thành khác đến hoạt động. Nhưng ông Thạch cũng cho biết, 87% phụ nữ bán dâm là vì sinh kế, con số còn lại có nghề nghiệp như người mẫu, diễn viên và cả một số trí thức. Rất khó có con số chính xác về phụ nữ bán dâm hiện nay, bởi hầu như không còn gái mại dâm đứng đường như trước mà đã chuyển sang mại dâm di động, với hình thức xe máy tay ga là phổ biến. 67% người bán dâm ở độ tuổi 18-25 và đặc biệt những năm gần đây đường dây gái gọi liên tỉnh, thậm chí liên quốc gia (Thái Lan, Campuchia, Singapore, Hồng Kông…) ngày càng phát triển.
Xác định hầu hết người bán dâm đều là nạn nhân bị bóc lột nên các đơn vị phòng chống tệ nạn xã hội tập trung xử lý hình sự nghiêm khắc các đối tượng là chủ chứa, môi giới, bảo kê, tổ chức mua bán dâm. Những người bán dâm chỉ tập trung chữa bệnh, giáo dục và giúp đỡ dạy nghề và hướng dẫn tái hòa nhập cộng đồng… Tuy nhiên, đa số đều vì kế sinh nhai, thậm chí nuôi cả gia đình nên rất khó thuyết phục những người mại dâm khi họ đang ở độ tuổi còn trẻ.
Các Chi cục Phòng chống tệ nạn các tỉnh phải tìm rất nhiều biện pháp cũng như hình thức để tiếp cận các đối tượng này. Những hình thức hỗ trợ phổ biến là dạy nghề, tạo công ăn việc làm, cho vay vốn… Ví dụ TP.HCM có Cụm Công nghiệp Nhị Xuân là nơi tiếp nhận những học viên không có nơi cư trú nhất định vào làm việc giúp họ ổn định cuộc sống. Tỉnh Khánh Hòa thì thực hiện chính sách cho vay vốn những đối tượng hoàn lương có nghề nghiệp. Tính đến tháng 12/2010, Khánh Hòa đã cho 12 đối tượng (9 ma túy và 3 mại dâm) vay vốn với tổng số tiền cho vay là 200 triệu đồng. Cần Thơ thì cùng với việc xây dựng CLB Xa nhà, để giúp chị em hòa nhập cộng đồng, đã chọn hình thức dạy nghề sau đó hỗ trợ 750.000 đồng và cho mượn vốn từ 500.000 -1.000.000 đồng/người.
Hiện nay, 100% các tỉnh thành đều có hiện tượng gái bán dâm cũng như người nhiễm HIV. Tuy nhiên, tiếp cận họ không dễ bởi đây là những đối tượng dễ bị tổn thương và không còn gì để mất. Nói như bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, khi chúng ta không thể loại bỏ hoàn toàn mại dâm thì chúng ta cần tập trung hơn nữa vào việc giảm tác hại trong mại dâm.
Tại hội thảo, bà Julia Cabassi, cố vấn khu vực về lĩnh vực các đối tượng có nguy cơ - UNFPA đã chia sẻ những kinh nghiệm của nước láng giềng từng có giai đoạn bùng phát dịch HIV là Thái Lan. Việc giáo dục gái mại dâm “hành nghề an toàn” với bao cao su là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay, trên tất cả các nước. Hiện nay, tiếp cận các đối tượng này hiệu quả nhất chỉ có các giáo dục viên đồng đẳng.
