Hải cảng Cam Ranh

* Vừa qua có thông tin về việc Việt Nam quyết định tự mình xây dựng cảng Cam Ranh thành Trung tâm cảng dịch vụ tổng hợp cung cấp dịch vụ cho tàu hải quân của tất cả các nước, kể cả tàu ngầm. Xin cho biết các ưu việt của hải cảng này?

Đào Quang Hùng, Nha Trang, Khánh Hòa

Vịnh Cam Ranh là một cảng biển nước sâu ở Việt Nam, có vị trí địa lí thuộc về thị xã Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. Vịnh này thường được xem là nơi ẩn nấp nước sâu tốt nhất Đông Nam Á, do đó trong lịch sử đã nhiều lần được quân đội nước ngoài thuê để làm cảng quân sự, nhưng từ năm 2004 đến nay, vịnh Cam Ranh được định hướng để xây dựng phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Việt Nam.

Một góc vịnh Cam Ranh nhìn từ trên cao

Vịnh Cam Ranh có vị trí đáng chú ý về quân sự. Người Pháp đã dùng nó làm cảng hải quân cho các lực lượng của họ ở Đông Dương. Nó cũng từng được dùng làm vùng chuẩn bị cho hạm đội Đế quốc Nga trước trận Tsushima năm 1905 và được người Nhật Bản dùng làm địa điểm chuẩn bị cho cuộc tấn công Malaysia năm 1942.

Sau khi nước Việt Nam thống nhất, cảng Cam Ranh trở thành một căn cứ hải quân quan trọng. Năm 1978, Chính phủ Liên Xô ký một thỏa thuận với Việt Nam để thuê cảng này trong vòng 25 năm. Chính phủ Nga tiếp tục thực hiện thỏa thuận đó cho tới năm 1993 khi một thỏa thuận mới cho phép tiếp tục sử dụng căn cứ này làm địa điểm thu thập tín hiệu tình báo. Tới lúc ấy, đa số quân chiến đấu và các tàu chiến đã được rút đi, chỉ còn nhân viên kĩ thuật làm việc tại các trạm kỹ thuật ở lại. Khi thời hạn thuê 25 năm gần hết, Nga đã quyết định rút toàn bộ nhân viên về. Ngày 2 tháng 5 năm 2002, cờ Nga hạ xuống tại căn cứ này.

Gần đây trả lời phỏng vấn báo chí, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết: Để bảo vệ chủ quyền, hải quân Việt Nam đang ngày càng được hiện đại hóa, do đó, cần có một cơ sở làm dịch vụ hậu cần kỹ thuật để sửa chữa, bảo dưỡng. Tuy nhiên, nếu chỉ phục vụ trong nước sẽ thừa công suất, gây lãng phí lớn. Vì thế, cảng dịch vụ ở Cam Ranh cần khai thác thêm khách hàng nước ngoài, làm dịch vụ cho cả tàu quân sự lẫn tàu dân sự của các nước.

Theo quy chế quản lý hiện hành, tàu quân sự và dân sự của các nước muốn vào lãnh hải của Việt Nam phải xin phép chúng ta. Như vậy, chủ quyền hoàn toàn thuộc về Việt Nam. Vả lại, cảng dịch vụ này là khu vực dành riêng cho dịch vụ kỹ thuật chứ không phải khu vực dành cho tàu hải quân Việt Nam. Hoàn toàn không có chuyện cho nước ngoài thuê làm căn cứ quân sự hay căn cứ hậu cần kỹ thuật ở cảng này.

 Vũ khí hiện có của quân đội Việt Nam chủ yếu là từ Liên Xô cũ, vũ khí mới mà chúng ta đang và sẽ trang bị cũng chủ yếu mua của Nga vì hiện đại, giá cả hợp lý. Vì vậy, chúng ta sẽ thuê chuyên gia của Nga để làm tư vấn và vận hành ban đầu cảng dịch vụ tại Cam Ranh... Đây là cơ sở làm dịch vụ hậu cần kỹ thuật cho tất cả các nước trên thế giới trên tinh thần bình đẳng, chủ quyền là của chúng ta và chúng ta có khả năng kiểm soát tình hình.

Hiện chúng ta vẫn cho tàu quân sự các nước như Úc, Nga, Trung Quốc, Mỹ, ASEAN... vào thăm các cảng của VN qua đường ngoại giao. Cam Ranh là một cảng dịch vụ hấp dẫn vì là cảng nước sâu, tàu lớn có thể ra vào; kín gió, tránh bão tốt; thuận lợi vì gần các đường hàng hải quốc tế; đây từng là căn cứ nổi tiếng nên nhiều nước muốn vào để làm dịch vụ ở đây.