Hạn, mặn đe dọa lúa hè thu

ĐBSCL chuẩn bị xuống giống vụ lúa HT 2013 trong bối cảnh hạn, mặn ngày càng gia tăng. Lo ngại lớn nhất là tình trạng nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng nên nhiều khả năng xảy ra hạn, mặn vào đầu và giữa vụ.

Vụ HT 2013, huyện Tam Nông (Đồng Tháp) có kế hoạch xuống giống 30.000 ha. Đến nay đã gieo sạ được gần 4.500 ha, trong đó 3.600 ha đang trong giai đoạn đẻ nhánh. Để ngừa bệnh VL-LXL huyện khuyến cáo xuống giống tập trung đồng loạt, đúng lịch thời vụ. Tuyệt đối không sạ trễ lịch thời vụ và không chọn giống IR 50404; đồng thời phải áp dụng biện pháp sạ hàng, sạ thưa với mức trung bình 120 kg giống/ha...

Ông Nguyễn Thanh Hồng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tam Nông cho biết, để đảm bảo nước tưới, tiêu kịp thời huyện đã chủ động khảo sát, lập kế hoạch và triển khai thi công nhiều công trình chống hạn mùa khô phục vụ SX, nạo vét các tuyến kênh bị bồi lắng kết hợp làm bờ bao với tổng chiều dài trên 200 km, phục vụ cho SX 3 vụ lúa/năm. Hiện đã nạo vét xong và đưa vào sử dụng công trình ô bao SX số 11 và 12 của xã Phú Thọ, đảm bảo nước tưới tiêu kể cả khi mực nước xuống thấp...

Nông dân ĐBSCL chủ động lấy nước SX lúa HT 2013

Theo ông Nguyễn Văn Thật, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Thanh Bình (Đồng Tháp), do nắng nóng kéo dài, mực nước ở các tuyến kênh tưới tiêu thấp hơn cùng kỳ năm ngoái từ 20 - 30 cm. Vì vậy huyện đang tập trung triển khai nhiều biện pháp để đảm bảo nước tưới tiêu cho vụ HT. Kênh 2/9 thuộc ấp 4, xã An Phong có chiều dài 6,5 km là tuyến kênh dẫn nước tưới, tiêu cho gần 300 ha lúa HT đang chuẩn bị xuống giống đã xuất hiện tình trạng kiệt nước. Ông Phan Văn Thành ở ấp 4 cho biết: “Con kênh này cạn kiệt nhiều nhất là vào khoảng tháng 3 và tháng 4, lúc đó lòng kênh có chỗ chỉ còn từ 50 - 70 cm nước, nên việc bơm tưới của bà con gặp nhiều khó khăn”.

Đó cũng là tình trạng chung của 3 tuyến kênh còn lại trên địa bàn xã An Phong và Bình Thành. Trước tình trạng trên, ngay từ đầu năm, huyện Thanh Bình đã chỉ đạo các xã, thị trấn rà soát lại toàn bộ những tuyến kênh có khả năng thiếu nước tưới, triển khai ngay biện pháp chống hạn.

Theo lịch thời vụ, khoảng tháng 4, huyện Thanh Bình tập trung xuống giống hơn 20.000 ha lúa HT. Trong giai đoạn đầu xuống giống, cây lúa cần nhiều nước, vì vậy việc thi công các công trình chống hạn đảm bảo nước tưới, tiêu đang bước vào giai đoạn cao điểm.

Tính từ năm 2010 đến nay, ngoài nguồn vốn hàng tỷ đồng do nhân dân đóng góp để nạo vét các tuyến kênh thủy lợi nội đồng, huyện đã chi hơn 34 tỷ đồng để nạo vét 21 công trình kênh tạo nguồn với tổng chiều dài 80 km và thi công mới 6 trạm bơm điện, nâng tổng số trạm bơm điện lên 215 trạm, đủ đảm bảo phục vụ bơm tưới. Riêng 4 tuyến kênh có nguy cơ cạn kiệt ở xã An Phong và Bình Thành đã được tỉnh ghi vốn và huyện sẽ tổ chức nạo vét.

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang, nước mặn đã bắt đầu xâm nhập vào các cửa sông chưa có công trình mặn với nồng độ từ 8 - 9%o. Một số nơi nước nặm đã xâm nhập sâu vào nội đồng từ 5 - 10 km như tại cầu Thần Nông (sông Rạch Giá - Hà Tiên), cống Bầu Thì (sông Cái Sắn), cầu Cái Nước (sông Cái Lớn)…

Để chủ động ngăn mặn, giữ ngọt, từ đầu năm đến nay chi cục đã phối hợp với các địa phương xây dựng 95 đập ngăn mặn thời vụ với tổng kinh phí trên 4,5 tỷ đồng… Trung tâm Khí tượng thủy văn Kiên Giang nhận định, đang là cao điểm giữa mùa khô 2013 do đó các địa phương cần chủ động đối phó với tình trạng thiếu nước và khô hạn, xâm nhập mặn… Khi vào chính vụ gieo sạ lúa HT phải tập trung bơm tưới để làm đất, nhu cầu nước rất lớn, làm cho mực nước trên các tuyến sông bị sụt giảm, nước mặn sẽ xâm nhập sâu hơn.

Ông Trần Quang Củi, PGĐ Sở NN-PTNT Kiên Giang cho biết, vụ HT 2013, toàn tỉnh dự kiến xuống giống 292.000 ha, tập trung gieo sạ trong tháng 4 và 5 nhưng chậm nhất không quá ngày 20/5 để tránh bị hạn mặn cũng như thu hoạch được thuận lợi. Để chủ động bảo vệ SX, ngành đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và các huyện, thị tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi có yêu cầu cấp bách phục vụ SX. Theo dõi chặt chẽ nguồn nước ngọt, xâm nhập mặn ở giai đoạn đầu và giữa vụ HT, vận hành hệ thống đê, đập, cống ngăn mặn ven biển hợp lý, phục vụ tốt cho yêu cầu SX lúa và nuôi tôm (mô hình tôm - lúa).