Hạt lúa khổng lồ

Chùa Tân An, một nhánh của chùa Thập Tháp nơi nhà sư Mật Hạnh trụ trì

>> Ly kì Hòn Đá Chém

Chùa Thập Tháp nằm trên đồi Long Bích, mặt hướng về núi Mò O, là vùng Lãng Uyển của vua chúa Chiêm Thành xưa (nay thuộc thôn Thuận Chánh, Nhơn Thành, An Nhơn, Bình Định). Nay vẫn còn các giếng Vuông và hồ Sen xây bằng đá ong to, nét đặc trưng trong kiến trúc Chăm. Thiền sư Nguyên Thiều, vị tổ thứ 33 của Thiền phái Lâm Tế Chánh Tông, dừng chân nơi đây trên đường truyền đạo, ngụ trong một ngôi lều cỏ đơn sơ. Thiền sưNguyên Thiều huy động bổn đạo dùng gạch đá của 10 ngôi tháp đổ của người Chăm dựng ngôi chùa Thập Tháp thay ngôi lều cỏ cũ nát. 

Tương truyền, sau khi xây dựng chùa, Thiền sư Nguyên Thiều ngày càng thu nhận nhiều đệ tử về đây quy y cửa Phật. “Có thực mới vực được đạo”, để các đệ tử nhà chùa có lương thực sinh sống hàng ngày, đủ sức khỏe đi hành đạo, Thiền sư Nguyên Thiều mang về từ Trung Quốc một hạt lúa giống rất lạ để trồng trong ruộng chùa. Hạt lúa này to bằng chiếc trống cái. Đến mùa xuân, sau khi các sư của nhà chùa cày bừa xong mấy thửa ruộng, hạt lúa giống khổng lồ tự động từ nhà chùa lăn ra ngoài đồng. Không cần bón phân, không cần chăm sóc, thời gian trôi qua, hạt giống tự nẩy mầm rồi lớn lên vùn vụt. Rồi trổ bông, đơm gié.  

Đến mùa hạ thì lúa vừa chín tới. Mỗi vụ, năng suất của hạt giống lúa khổng lồ không cho nhiều, chỉ vừa đủ cung ứng lương thực cho các sư trong chùa và thừa ra một ít để nhà chùa bố thí cho những người dân nghèo khổ sinh sống quanh vùng. Những hạt lúa được sinh ra cũng khổng lồ như hạt lúa giống ban đầu. Mỗi người chỉ cần một hạt lúa là đủ lương thực ăn cho cả tháng trời. Chất lượng gạo rất tốt, bóc vỏ ra là thấy hạt gạo trắng tinh, nấu lên có mùi thơm dịu như nếp tháng mười.  

Đến khi lúa chín, các nhà sư cũng không phải còng lưng ra gặt rồi kĩu kịt gánh lúa về chùa như nông dân bây giờ. Các nhà sư chỉ cần quét dọn sân chùa thật sạch sẽ, tinh tươm để đón những hạt lúa từ ngoài đồng tự động lăn về. Thấy hạt lúa nhà chùa quá huyền nhiệm, đến vụ lúa chín, nhiều kẻ tham lam trong vùng đang đêm lén ra ruộng chùa trộm vài hạt, vác về nhà. Về đến nhà kẻ tham lam, hạt giống lúa liền mất đi tính tự lăn ra đồng, tự sinh trưởng, tự trổ bông đơm gié và khi chín tự lăn về nhà như ở ruộng nhà chùa. Đến vụ, những kẻ tham lam kia phải khênh giống ra thả ngoài ruộng rồi chờ trong hy vọng sẽ giàu to vì mai này lúa sẽ vào đầy bồ.  

Thế nhưng điều ấy không bao giờ xảy ra, hạt giống của nhà chùa trong ruộng kẻ tham lam cứ trơ như hòn đá tảng rồi thối dần trong mưa nắng. Thậm chí, những kẻ giầu có trong vùng nổi máu tham, giả làm kẻ bần hàn đến xin nhà chùa bố thí, vác được hạt lúa về đến nhà mướt mồ hôi nhưng khi vừa đặt xuống sân, chưa kịp mừng rỡ thì hạt lúa tự nhiên biến thành tro bụi bay vào trong gió. Vì thế, lúa của nhà chùa chỉ có các nhà sư trồng để tự cung ứng chứ không truyền ra bên ngoài được. 

Trong vụ lúa chín năm ấy, nhà sư được giao trách nhiệm quét dọn sạch sẽ sân chùa Thập Tháp để nghinh đón những hạt lúa lăn về bỗng lơ là, tắc trách. Khi những hạt lúa lăn từ ngoài đồng về, thấy sân chưa được quét dọn sạch sẽ, toàn bộ những hạt lúa nổi cơn hờn dỗi lăn ra khỏi chùa. Nhà sư trẻ vừa sợ gánh không nổi trách nhiệm, vừa tức giận các hạt lúa liền đuổi theo dùng cán chổi quất túi bụi vào những hạt lúa, vừa đập vừa quát tháo cho hả giận. Đến khi cơn tam bành lắng dịu, nhìn lại thì nhà sư trẻ thấy cả những hạt lúa chưa bị “đòn” cũng tự động nát vụn, những mảnh gạo đổ trắng từ sân chùa ra đến đường đi. Khi ấy, Thiền sư Nguyên Thiều bước ra, không một lời quở trách mà lại nhẹ nhàng thuyết giảng sâu sắc với nụ cười độ lượng về lẽ sinh diệt, chân tướng và giả tướng: 

-Không phải lỗi tại con. Vạn vật hễ duyên mãn thì sanh, duyên tán thì diệt. Những gì mình thấy ở trước mặt không phải là thực thể mà là giả tướng. Thấy đó không phải là thật có, không còn thấy đó không phải là thật không. Hãy đi gọi người đem thúng đến xúc gạo. 

Từ ấy giống lúa mất. Nhà chùa giữ lại một số vỏ lúa để làm kỷ niệm. Lâu dần, các vỏ lúa ấy mục hết, chỉ còn một vỏ to như chiếc trống chầu, vàng ánh, từ đấy nhà chùa lưu giữ vỏ lúa này rất trân trọng. “Năm 11 tuổi, khi tôi mới vào quy y tại chùa Thập Tháp đã được nghe ngài Huệ Chiếu kể cho nghe chuyện hạt lúa khổng lồ”, nhà sư Mật Hạnh nói, rồi kể tiếp: 

- Đến khi quân Pháp chiếm đóng Bình Định, nghe dân gian truyền tụng tại chùa Thập Tháp có một vỏ lúa to lớn lạ thường liền rủ nhau đến xem. Không tin vào mắt mình, các quan Pháp ngỡ ngàng thán phục rồi nổi máu thực dân có ý chiếm đoạt. Nhưng khi các quan Pháp lấy tay đụng đến, vỏ lúa lập tức tan tành thành bụi trấu bay vung vãi vào mặt bọn thực dân rồi bay về trời. Từ đó, hạt lúa khổng lồ ở chùa Thập Tháp chỉ còn trong những chuyện kể.