Hoa kiểng Sa Đéc rộn rịp vào xuân

Trồng hoa kiểng là một nghệ thuật độc đáo mang tính văn hóa cao, tái tạo lại thiên nhiên đã bị xã hội tàn phá. Sau năm 1930, hễ nhắc đến khái niệm “văn minh miệt vườn” là người ta đề cập ngay đến nghệ thuật trồng hoa kiểng của miệt Tân Quy Đông, thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp.

Nghề trồng hoa kiểng ở Tân Quy Đông đã có từ những năm đầu của thế kỷ 20, xuất phát từ một số hộ trồng chủ yếu để biếu và bán trong dịp tết. Từ đó đến nay, số hộ trồng hoa kiểng đã phát triển lan rộng ra các khóm Sa Nhiên, Tân Quy Tây, Tân Khánh Đông, Phường 3 - thị xã Sa Đéc, xã Tân Mỹ - huyện Lấp Vò... hình thành nên một làng nghề hoa kiểng với hàng ngàn hộ trồng. Trong đó, có hơn 1.500 hộ trồng chuyên nghiệp, số còn lại ai cũng biết nhiều về nghề ươm trồng hoa, nhưng do thiếu vốn đầu tư nên không theo được nghề.

Nhìn từ xa, làng Tân Quy Đông nằm cạnh vành đai tuyến tỉnh lộ của thị xã Sa Đéc 4 mùa luôn được phủ bởi những thảm hoa rực rỡ. Hoa ở đây nở quanh năm với trăm hồng, nghìn tía được chuyển đi khắp nơi trên toàn quốc và còn XK ra nước ngoài... Điều này chứng tỏ nghệ thuật hoa kiểng ở Tân Quy Đông có bề dày truyền thống và có cơ sở xã hội sâu rộng được đông đảo khách hàng ưa chuộng.

Chủng loại hoa kiểng Tân Quy Đông rất đa dạng và phong phú với hàng trăm loại khác nhau được các hộ sản xuất quanh năm để phục vụ nhu cầu cho đời sống con người và xã hội. Đặc biệt, trong một vườn hoa kiểng, tùng là một trong những loại cây thời thượng được ưa chuộng nhất, vì nó có nhiều ưu điểm độc đáo. Chắc du khách nhiều nơi đã từng nghe đồn nhiều chuyện ly kỳ khó tin, nhưng có thật tại xã Tân Quy Đông có người trồng hoa kiểng chỉ tốn một công đất mà cứ vài ngày lại thu nhập cả chỉ vàng, nhờ vào trồng cây Tùng Hổ Phách!

Từ đó, nhà vườn thường ví von một cách dí dỏm: “Cây tùng là Đại đế của các loài kiểng ở đất phương Nam"! Bởi nó cho thu nhập cao so với các loài hoa kiểng khác, với cả trăm triệu đồng/năm/1.000m2. Nhiều người nhờ cây tùng mà cuộc sống đổi thay rõ nét, kinh tế gia đình sung túc hẳn lên. Tuy nhiên, không thể tính được cụ thể bằng con số. Bởi các loại cây cảnh này phải bỏ thời gian và công sức chăm sóc khá lâu. Các loại cây như: Sơn tùng, Ngoạ tùng, tùng Nhật Bản, sứ Thái Lan, cau đỏ, cau vàng, xương rồng... phải nuôi trồng từ hơn 6 tháng đến 3 năm mới cho thu nhập cao. Bên cạnh đó, còn cần nhiều tre, trúc, tràm, phân bón, rơm rạ... để bón cho cây nên cách trồng hoa kiểng phải tính toán thật chi li.

 Thời điểm cho thu nhập cao nhất là vào dịp Tết Nguyên đán. Cứ mỗi dịp sắp Tết, người dân Tân Quy Đông lại tất bật lo chăm sóc để có những vườn hoa đẹp, nở đúng thời vụ. Vì vậy, đòi hỏi người dân phải có kinh nghiệm trên từng chủng loại từ nhân giống, gieo hạt đến ngâm, chiết, lai tạo... Một cây tùng đắt giá phải mất 2 - 3 năm chăm sóc mới ra vóc dáng. Điều quan trọng là trồng, chăm bón những cây được nhiều người yêu thích, gía cả phải chăng như: Nguyệt quế, ngâu, bông giấy, dạ lý hương, nhài lá liễu... Đồng thời, phải tạo cây giống đẹp và khỏe!

Hoa cho ngày Tết thông thường là những loại: Hồng, cúc, mai, trang, vạn thọ, thược dược, kim phát tài, bông giấy... Cứ vào khoảng đầu tháng Chạp hằng năm, đa số các chủ nhà vườn lại nhộn nhịp lo việc mua bán. Đây là cơ hội thu nhập cao trong năm. Hoa kiểng được chuyển đi đến các chợ hoa ở khắp các tỉnh ĐBSCL, thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai... Vài năm gần đây, hoa kiểng còn "di cư" ra một số tỉnh miền Bắc và xuất đi các nước Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc... Mỗi khi tết sắp đến tại đường hoa Nguyễn Huệ, thành phố Hồ Chí Minh, hoa kiểng Tân Quy Đông được bày bán rất nhiều, thu hút được sự quan tâm của đông đảo mọi người.

Vào thời điểm này, làng hoa Sa Đéc đang chuẩn bị nhiều loại hoa phục vụ Tết Nguyên đán như: Cúc Tai-gơ, cúc mâm xôi, hồng Tam Muội, hồng nhung, vạn thọ… cùng với các loại kiểng: mai vàng, thược dược, vạn lộc, phú quý, thịnh vượng, hòn ngọc viễn đông… Năm nay, do ảnh hưởng của lũ lớn, giá nguyên vật liệu, phân bón, nhân công đều tăng cao… Vả lại, năm ngoái nhiều loại hoa kiểng bị đụng hàng dội chợ nên các chủ vườn hoa kiểng cũng rất dè dặt không dám đầu tư nhiều. Tại Tân Quy Đông nhiều người chuyển sang trồng các loại kiểng lá, bonsai, kiểng thú, kiểng trái… để tiêu thụ ổn định hơn!

Nghề trồng hoa kiểng ở Tân Quy Đông đã có từ những năm 1930, mà có lẽ lâu đời nhất là Tân Quy Đông, Vườn Hồng Tư Tôn, nhưng nghề này khởi sắc và phát triển mạnh từ hơn hai thập niên gần đây. Mỗi ngày, có trên 5.000 giỏ hoa các loại được lên xe, xuống tàu chuyển đi khắp các nơi. Bởi Sa Đéc là đầu mối giao lưu đường bộ và đường thủy rất thuận tiện. Thậm chí không ít cơ quan tìm đến làng hoa Tân Quy Đông đặt mua nhiều chủng loại hoa kiểng về trồng trong khuôn viên trụ sở cơ quan làm việc...