Hoảng hồn vacxin tai xanh... bán mớ!

Trong lúc dịch tai xanh tung hoành khắp nơi trên cả nước thì ngay tại Hà Nội, vacxin phòng bệnh tai xanh nhập lậu từ Trung Quốc (TQ), không nguồn gốc nhãn mác, không hướng dẫn sử dụng... được bán như rau ngoài chợ với giá chỉ bằng 1/5 so với các loại vacxin khác NK chính hãng.

Trong vai một chủ trang trại ở Hưng Yên đi mua vacxin tai xanh tiêm phòng cho lợn, chiều 13/5, PV NNVN lang thang dọc các đại lí kinh doanh thuốc thú y mọc san sát trên đường Trường Chinh, khu vực nằm ngay sau lưng Cục Thú y (Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội).

Tạt ngẫu nhiên vào một đại lí bán thuốc thú y có tên TL, nằm ngay sát ngõ 76 (đường Trường Chinh) hỏi mua vacxin tai xanh, hai vợ chồng chủ tiệm nhìn tôi một lượt từ đầu tới chân với vẻ dò xét, hỏi cụt ngủn: “Ở đâu thế? Tiêm bao nhiêu con? Đây chỉ có vacxin tai xanh của Trung Quốc thôi, 6.000đ một liều. Một lọ 20 liều, giá 120.000đ, tiêm cho 20 con. Ông tiêm 100 con thì mua 5 lọ, 600.000đ”.

Tôi gật đầu đồng ý mua tạm một lọ về tiêm thử, người vợ chủ tiệm rỉ tai nói nhỏ với ông chồng gì đó rồi chui tuột vào gian trong, qua mấy dãy kệ chất đầy những kiện thuốc thú y tối om. Đoạn lôi ra một chiếc khay nhựa cáu bẩn, phía trong đựng khoảng vài chục lọ vacxin nhỏ như ngón tay cái, phía trong chứa một viên nhỏ màu trắng sữa y như viên kẹo sữa dừa, kèm theo đó là mấy lọ nước pha màu hồng lớn cỡ ngón chân cái.

Xem qua chỉ thấy toàn chữ TQ loằng ngoằng mà không có lấy một dòng chữ Việt Nam nào, tôi thắc mắc: “Sao toàn chữ Tàu, biết dùng thế nào đây bác. Có hướng dẫn sử dụng không?”. Tay chủ tiệm nói như cho xong chuyện: “Chẳng phải hướng dẫn cái quái gì cả. Vacxin này là hàng uy tín. Ông về pha lọ nước màu hồng này vào lọ vacxin nhỏ kia, rồi tiêm cho 20 con. Lớn bé thế nào tiêm được tất!”.

Vacxin tai xanh toàn chữ Trung Quốc, được chủ đại lí hướng dẫn gói gém đơn sơ thế này, và “xui” về bỏ vào ngăn mát tủ lạnh để bảo quản!

Nói xong, anh ta chạy vào tủ lạnh lôi ra hai chai nước khoáng Lavie đã đông thành đá, gói lọ vacxin và lọ nước pha vào một chiếc túi bóng nhỏ, rồi kẹp vào giữa hai chai nước đá Lavie. Sau đó, anh ta lấy hai tờ báo bọc tất cả lại, gói tiếp vào một túi nilon nữa, phủi tay bảo tôi trả tiền. Thấy thế, tôi ái ngại thắc mắc: “Chắc phải có hộp đá hay gì đó, chứ gói thế này làm sao đủ lạnh, nó hỏng thì chết?”.

Nghe tôi bảo ở ngay khu vực Văn Giang (Hưng Yên, cách Hà Nội chừng 1 giờ đi xe máy), tay chủ tiệm xua tay bảo: “Ôi giời, bọn tôi gói như thế còn gửi hàng đi khắp các tỉnh, xa mấy trăm cây số, chứ có vài lọ thuốc, chạy xe máy chưa đầy tiếng đồng hồ là về nhà thì nhằm nhò gì. Yên tâm, đảm bảo đủ độ lạnh, hỏng làm sao được! Ông cứ mang về, nếu chưa tiêm ngay thì bỏ vào ngăn mát tủ lạnh, lúc nào tiêm cũng được”.

Xách chiếc túi nilon mỏng tang đựng hai lọ vacxin, tôi tiếp tục la cà vào một đại lí bán thuốc thú y khác cách đó chừng 50m, có tên là VT, nằm ngay cạnh khu vực cổng Cty CP Dược và Vật tư Thú y (Hanvet) trên đường Trường Chinh. Nghe tôi hỏi mua vacxin tai xanh, bà chủ đại lí trạc 40 tuổi tiếc rẻ cho biết chiều hôm trước mới có khách lấy mấy trăm liều, nên mới hết nhẵn.

Đoạn bà này nhấc điện thoại gọi cho “đồng nghiệp” nào đó rồi quay lại hỏi tôi: “Ở đây chỉ có vacxin tai xanh Trung Quốc, một loại lọ 20 liều, giá 6.000đ/liều; một loại nữa cũng của TQ, nhưng lọ chỉ có 10 liều, và lại rất đắt, tới 170 nghìn/lọ cơ! Chú thích lấy loại nào thì lấy, chờ 5 phút nữa sẽ có người mang tới. Chị khuyên chú nên lấy loại lọ 20 liều, giá mềm, khách của chị hay mua loại này lắm”.

Trong lúc chờ đợi bạn hàng mang loại vacxin 20 liều/lọ tới theo ý tôi, bà chủ đại lí lấy chuyện làm quà khoe với tôi rằng, dạo này nhiều đại lí bán thuốc thú y cấp hai, là bạn hàng “ruột” ở các tỉnh phía Bắc như Hưng Yên, Hải Dương... cho biết năm nay do nhà nước không hỗ trợ tiêm phòng vacxin tai xanh nữa nên hàng chị “cháy” liên tục, nhập về tới đâu giao hết tới đó.

- Vacxin của Trạm Thú y cho mọi năm nghe họ nói cũng là của Trung Quốc, nhưng em thấy lọ nó có nhãn màu xanh – trắng, có cả hướng dẫn bằng tiếng Việt cơ mà chị. Sao loại trên này bán nhãn màu đỏ, mà lại toàn chữ TQ, liệu chất lượng có giống nhau không nhỉ? Mà chị bảo cùng là vacxin tai xanh của TQ chủng loại giống nhau, sao loại 10 liều/lọ lại đắt gấp rưỡi loại 20 liều/lọ thế? – Tôi thắc mắc.

Nghe tôi gặng hỏi, bà chủ đại lí VT khăng khăng trấn an: “Chú yên tâm, vacxin tai xanh này đâu phải là hạng tiểu ngạch, ai cũng nhập được. Cái này là hàng của Trung ương, của Nhà nước họ giao cho mấy Cty lớn nhập về ấy chứ”.

Với mong muốn có sự vào cuộc từ cơ quan chức năng về tình trạng vacxin tai xanh nhập lậu của Trung Quốc, hôm qua, dưới cái nắng như lò nung tới 40 độ C ở Hà Nội, PV NNVN đã đích thân đánh xe máy hàng chục km, đưa những mẫu vacxin tai xanh bán trôi nổi trên thị trường tới Cục Thú y để liên hệ làm việc, nhờ thẩm định cũng như khuyến cáo giúp người chăn nuôi phân biệt vacxin tai xanh được phép lưu hành và vacxin tai xanh “ngoài luồng”.

 Tuy nhiên, điều rất thất vọng là khi tới Văn phòng Cục Thú y liên hệ làm việc, ông Nguyễn Hoài Nam – Trưởng phòng Quản lí thuốc của Cục này thẳng thừng từ chối với lí do, "mọi phát ngôn với báo chí đều phải do lãnh đạo Cục phụ trách hoặc do Cục trưởng trực tiếp giao!”. Sau đó, PV liên hệ với số máy trực của Phòng Quản lí thuốc (Cục Thú y), và được vị nhân viên này đã chỉ dẫn rằng: “Vấn đề này anh sang làm việc với Trưởng phòng của bên em”.

Kiểu làm việc "chuyền bóng" của Phòng Quản lý thuốc khiến đến cuối giờ chiều qua chúng tôi vẫn không tiếp cận được thông tin chính thức từ cơ quan quản lý cao nhất về thuốc và vacxin thú y trục thuộc Cục Thú y.