* Chỉ duy nhất Viện NTTS 1 được nuôi khảo nghiệm
Cũng giống như rùa tai đỏ, trong khi nhiều người đang lo ngại tôm hùm đỏ (tôm hùm nước ngọt) NK về gây nguy hại cho các loài thuỷ sản nội địa thì các chuyên gia thuỷ sản vẫn khăng khăng cho rằng, loài này vô hại thậm chí có giá trị kinh tế cao. Ý kiến của ông Dương Văn Thể theo khuynh hướng này. Xin giới thiệu để bạn đọc tham khảo.
Tôm hùm đỏ (Procambarus clarkii) còn có tên là tôm hùm nước ngọt, tôm rồng là loài tôm nước ngọt, vỏ cứng, có nguồn gốc Bắc Mỹ. Tôm có khả năng bò, leo và thường đào hang vào thời kỳ sinh sản. Chiều dài của hang có thể đạt tới 1,0 mét, đường kính 9,2 cm. Trong điều kiện thiếu ôxy thiếu thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm tôm có thể bò ra khỏi nơi sinh sống để tìm đến một nơi khác.
Tôm hùm đỏ ăn tạp, thức ăn chính là mùn bã hữu cơ, ngoài ra chúng còn ăn nhiều loại thức ăn khác như ngũ cốc, khô đậu, rau quả, cỏ non, rong cỏ nước, tảo sống bám, côn trùng, sinh vật đáy cỡ nhỏ, xác động vật, thức ăn chế biến. Tôm thành thục sau 10- 11 tháng tuổi. Tôm cái đẻ trứng 1 lần trong năm. Số lượng trứng tùy thuộc kích thước tôm mẹ từ 237- 397 trứng/tôm cái. Loài tôm này đã được nuôi ở hơn 20 quốc gia như Mỹ, Úc, Anh, Thụy Điển, Phần Lan, Na Uy, Pháp, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc…Từ những năm 30 của thế kỷ XX tôm hùm nước ngọt được nhập từ Nhật Bản vào Trung Quốc và phát tán ra hơn 20 tỉnh đã hình thành quần đàn khá lớn ở hạ lưu sông Trường Giang.
Sản phẩm tôm nguyên con hoặc tôm nõn loài này là một trong những mặt hàng XNK của một số nước. Năm 2000 tổng sản lượng tôm hùm nước ngọt thương mại khoảng trên 110.000 tấn. Trong đó Mỹ chiếm 55%, Trung Quốc 35%, các nước châu Âu 8%, châu Úc 2%. Giá XK từ vài USD đến hơn 10 USD/kg. Ở nam Âu và Tây Ban Nha sản lượng tôm hùm đỏ từ 2.000-3.000 tấn/năm. Năm 1994 tại trung và nam Âu giá trị sản phẩm tôm hùm đỏ là 21 triệu USD, năm 2001 đạt 55 triệu USD. Năm 2005 bang Lousiana của Mỹ có khoảng 1.100 hộ nông dân nuôi tôm hùm đỏ với diện tích trên 43.000 ha.
Thả giống 2-3cm/con nuôi 3- 5 tháng thu hoạch tôm thương phẩm cỡ 20 gram/con, năng suất tối đa 3 tấn/ha, trung bình 1-2 tấn/ha. Sản lượng tôm hùm ở Mỹ năm 2005 đạt khoảng 120.000 tấn. Sản lượng tôm hùm đỏ ở Trung Quốc từ năm 2003 trở lại đây khoảng 350.000 tấn/năm, giá bán từ 0,83-2,5 USD/kg. Tôm hùm đỏ được nuôi trong ao và có thể kết hợp với trồng lúa. Năm 1997 Trung Quốc đã xuất 4.600 tấn tôm thịt tương đương với 36.000-40.000 tấn tôm nguyên con. Mỹ đã đánh thuế NK tôm này từ 92-201%, trung bình là 123%, tuy nhiên việc XK vào Mỹ vẫn tăng. Ngoài thịt tôm ra, vỏ tôm còn là một nguyên liệu rất tốt để SX kem dưỡng da và các loại mỹ phẩm.
Nhận thấy tôm hùm nước ngọt là loài thủy sản có giá trị kinh tế nhưng cũng có thể tác động ảnh hưởng tới môi trường sinh thái nên chúng ta chưa thể đưa vào nuôi trên diện rộng được ngay. Tháng 7/2007 Bộ NN- PTNT đã thành lập đồng xét duyệt đề tài “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nuôi thương phẩm tôm hùm nước ngọt thích hợp với các tỉnh phía Bắc” và giao Viện Nghiên cứu NTTS 1 thực hiện tại tỉnh Phú Thọ. Đây là đề tài nghiên cứu kỹ thuật nuôi, khảo nghiệm sự thích ứng phát triển của nó trong điều kiện miền Bắc nước ta và đánh giá tác động tới môi trường sinh thái. Đề tài này sẽ hoàn thành vào cuối năm 2010.
Khi kết thúc, HĐKH sẽ đánh giá, nghiệm thu kết quả nghiên cứu theo mục tiêu đặt ra, hiệu quả kinh tế đạt được, xem xét những kiến nghị, cảnh báo của cơ quan thực hiện đề tài đưa ra để tham mưu cho Bộ có thể cho phát triển nuôi kèm theo biện pháp quản lý thích hợp nếu chúng có nhiều lợi ích hoặc không nên cho nuôi. Hiện Bộ NN- PTNT mới chỉ cấp phép cho Viện Nghiên cứu NTTS 1 nhập loài tôm này đủ số lượng để thực hiện đề tài nghiên cứu, chưa cấp phép cho bất cứ một đơn vị nào khác. Nhũng tổ chức, cá nhân nào nhập lậu tôm hùm đỏ về nuôi sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành và buộc tiêu hủy.
