Tiến tới kỷ niệm 50 hoàn thành con đường Hạnh Phúc dự kiến tổ chức vào tháng 3/2015, UBND tỉnh Hà Giang quyết định khởi công xây dựng cụm tượng đài thanh niên xung phong (TNXP) với quy mô hoành tráng tại đỉnh Mã Phí Lèng. Tổng dự toán gần 50 tỷ đồng để tôn vinh thế hệ TNXP đã tham gia mở đường Hạnh Phúc.
“Con đường Hạnh Phúc” là tuyến đường ô tô đầu tiên nối Hà Giang - Đồng Văn - Mèo Vạc dài 200km qua những mỏm đá cheo leo, được khởi công ngày 10/9/1959, hoàn thành ngày 20/3/1965 với sự tham gia của thanh niên 16 dân tộc thuộc các tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Nam Định, Hải Dương.
Sáu năm ròng rã, chỉ bằng những dụng cụ lao động thô sơ, lực lượng TNXP đã đóng góp hơn hai triệu ngày công, để phá đá mở ra tuyến đường huyền thoại, nối tám vạn đồng bào sau cổng trời Quản Bạ với đồng bào cả nước.
Để có tiền xây dựng tượng đài, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang có công văn kêu gọi cán bộ công nhân viên chức, các sở, ban, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang, các DN, các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đóng góp.
Các mức vận động đóng góp gồm một triệu đồng trở lên đối với các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp khối tỉnh, cơ quan trung ương đóng trên địa bàn, các hộ kinh doanh, buôn bán, dịch vụ… Các HTX dịch vụ, SX kinh doanh đóng góp tối thiểu hai triệu đồng trở lên. Các DN SX kinh doanh đóng góp tối thiểu năm triệu đồng trở lên.
Đối với cán bộ công nhân viên chức Nhà nước, người lao động trong các cơ quan DN đóng góp tối thiểu 100 nghìn đồng trở lên. Hộ gia đình nhân dân trừ hộ nghèo, đặc biệt khó khăn đóng góp 50 nghìn đồng trở lên.
Trùng với sự kiện hoàn thành con đường Hạnh Phúc, năm 1965, có đơn vị đề nghị đúc tượng đồng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hồ Chủ tịch đã cho gọi nhà thơ Tố Hữu, khi đó là Trưởng ban Tuyên huấn Trung ương Đảng, và ông Hà Huy Giáp, Thứ trưởng kiêm Bí thư Đảng đoàn Bộ Văn hóa lên, yêu cầu không đúc tượng Bác. Số tiền đó dành để mua sách vở, bút mực cho các cháu học sinh. Khi Bác mất, Tố Hữu đã viết: “Mong manh áo vải hồn muôn trượng/ Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.
Hà Giang cũng như nhiều tỉnh miền núi khác, còn nhiều khó khăn. Số tiền 50 tỷ đồng, nếu dành để chăm lo cho giáo dục, xây dựng cơ sở vật chất như trường học hẳn sẽ có ích hơn việc xây dựng tượng đài đồ sộ. Tượng đài để vinh danh TNXP mở đường Hạnh Phúc nên có. Tuy nhiên hãy làm tượng đài nào hạnh phúc bằng con đường đến trường của hàng nghìn học sinh con em đồng bào dân tộc thiểu số các huyện Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang? Chắc chắn điều này các cựu TNXP đã từng tham gia mở đường Hạnh Phúc nửa thế kỷ trước cũng đồng tình như vậy.
