"Kéo" doanh nghiệp về nông thôn

Đồng chí Trương Tấn Sang chỉ đạo hội nghị

Theo tổng hợp đánh giá tiến độ hoàn thành các tiêu chí đạt được ở 11 xã điểm xây dựng NTM của BCĐ TƯ, tính đến cuối tháng 8/2010, ở 11 xã thí điểm xây dựng mô hình NTM bình quân đã có từ 8-9 trên tổng số 19 tiêu chí đã đạt yêu cầu, tương đương hơn 48% so với bộ tiêu đề ra. Trong đó, đã có hơn 90% số xã hoàn thành yêu cầu về một số tiêu chí như: Tổ chức SX, quy hoạch NTM, môi trường nông thôn, hệ thống chính trị, đảm bảo ANTT nông thôn, bưu điện xã... Các tiêu chí như hệ thống y tế, văn hóa cơ sở, hệ thống điện...cũng đã có gần 50% số xã đạt yêu cầu.

Bên cạnh đó, vẫn còn một số tiêu chí như giao thông, giảm tỉ lệ hộ nghèo, môi trường, chợ và môi trường nông thôn... tỉ lệ các xã thí điểm đạt còn thấp. Đặc biêt, có hai chỉ tiêu: Thu nhập bình quân đầu người (yêu cầu chuẩn phải gấp 1,4 lần so với mức bình quân toàn tỉnh) và chuyển dịch cơ cấu lao động (lao động trong nông nghiệp tới cuối năm 2011 chiếm dưới 40%) tỉ lệ hoàn thành chỉ tiêu rất thấp. Hầu hết lãnh đạo các xã tham gia thí điểm xây dựng NTM, đặc biệt là các xã ở trung du miền núi đều bày tỏ ái ngại, 2 chỉ tiêu này sẽ khó mà đạt được từ nay đến cuối năm 2011.

Chủ tịch UBND xã Thụy Hương (Chương Mỹ, Hà Nội) vui mừng cho biết: Nhờ có chủ trương cho phép quy hoạch và bán đất xen kẹt, đấu thầu đất, lại được nhiều DN tham gia hợp tác cùng nông dân thực hiện nhiều mô hình SXNN trong chương trình NTM nên tới nay, bộ mặt KT-XH của Thụy Hương đã thay đổi mạnh mẽ. Hiện tại, xã này cùng với Tân Thông Hội (Củ Chi, TPHCM) đã đạt được 13/19 tiêu chí NTM. Kế hoạch đến cuối năm 2010, Thụy Hương sẽ hoàn thành 16/19 tiêu chí và sang năm 2011 sẽ hoàn thành cơ bản bộ tiêu chí NTM.

Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Đường (Hải Hậu, Nam Định) than khó: Hải Đường là xã chuyên canh lúa chứ không phải xã ven đô. Hiện nay TƯ đang “quản” rất chặt đất lúa nên không thể mang đất lúa ra mà bán, đấu thầu hay cho DN vào đầu tư. Mà không có DN vào thì lao động nông nghiệp sẽ chuyển dịch đi đâu, thu nhập làm nông vẫn sẽ rất thấp? Vì vậy theo ông Chung, tiêu chí thu nhập bình quân đầu người và chuyển dịch cơ cấu lao động sẽ rất khó hoàn thành trong nhiều năm chứ không chỉ trong một vài năm tới. 

Cũng về vấn đề thực hiện các tiêu chí, BQL xây dựng NTM xã Mỹ Long Nam (Trà Vinh) cho biết sau hơn một năm bắt tay thực hiện xây dựng NTM, xã này đã có chuyển biến rõ rệt về kinh tế với sự hình thành các vùng SXNN chuyên canh. Nhờ có các DN đầu tư công nghệ chế biến, các HTXNN cũng hoạt động năng động hiệu quả. Tuy nhiên, còn một vài tiêu chí như đường giao thông, nhà ở dân cư... các xã ĐBSCL sẽ khó mà hoàn thành do đặc thù địa hình kênh rạch lầy thụt. “Yêu cầu của Bộ tiêu chí là nhà ở NTM phải cứng hóa. Nhưng tập quán người dân ĐBSCL ở nhà lá. Mà nhà lá thì không hẳn là nghèo. Vì vậy có nên thay đổi tiêu chí đánh giá việc hoàn thành các tiêu chí NTM?”, ông Nguyễn Quang Rằm, Chủ tịch UBND xã Định Hòa (huyện Gò Quao, Kiên Giang) băn khoăn. 

Đối với vấn đề chuyển dịch cơ cấu lao động và thu nhập bình quân đầu người, đồng chí Trương Tấn Sang chỉ đạo: Đây là hai tiêu chí cơ bản và cũng là khó khăn nhất của chương trình NTM. Tuy nhiên, chúng ta không bằng mọi giá để đạt được tiêu chí này trong thời gian ngắn mà cần nỗ lực, chủ động để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển dịch này. Để chuyển được lao động nông nghiệp sang các lĩnh vực khác và tăng thu nhập bình quân đầu người, chỉ có hướng đưa công nghiệp về nông thôn. Việc phát triển nông nghiệp cũng phải gắn liền với DN chế biến.

“Thực tế các xã thí điểm xây dựng NTM có chuyển biến rõ nét nhất trong thời gian qua như Mỹ Long Nam (Trà Vinh), Tân Hội (Lâm Đồng), Tân Thịnh (Bắc Giang)...đều có sự vào cuộc của DN rất mạnh mẽ. Đưa DN về nông thôn rất khó, nhưng đó là mấu chốt để chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động và thu nhập cho người dân...”, đồng chí Trương Tấn Sang lưu ý.