Hiện đang là thời gian thu hoạch song những người nông dân ở hai xã Quang Lãng và Trị Thủy (Phú Xuyên - Hà Nội) đang khóc ròng bởi cánh đồng lúa của họ bị 6 lò gạch thủ công “sấy khô”, không thể thu hoạch.
Ngồi thất thần bên bờ ruộng, chị Vương Thị Ga ở xóm Sảo, xã Quang Lãng nói như mếu: Mất hết rồi anh ơi! Hơn 4 sào lúa nhà tôi mất trắng không còn được lấy một hạt thóc. Giờ đành phải gặt phơi làm rơm nhóm bếp cho kịp đất xuống vụ mầu chứ biết làm sao. Đang dọn đám lúa lép kẹp về cho gà nhặt, chị Vương Thị Xưa, chạy vội lên bờ tố mấy lò gạch thủ công đẩy gia đình chị vào hoàn cảnh bi đát như hiện nay. Cầm trên tay bó lúa xám xịt không có lấy một hạt thóc chắc, chị Xưa bức xúc: Họ nói đền bù mà giờ quá thời hạn cả nửa tháng rồi đã thấy tăm hơi gì đâu. Hơn 5 sào lúa mất trắng như này năm nay chúng tôi biết lấy gì sinh sống đây?
Hầu hết những hộ dân có ruộng ở cánh đồng Tạ nằm đối diện với khu lò gạch đều bị mất trắng từ 50 - 100% diện tích. Số ruộng vớt vát được chỉ là vài hạt thóc lép, may ra tận dụng được cho lợn gà ăn. Cả một cánh đồng lúa hơn 100 ha bị cháy xác xơ, chỉ cần một mồi lửa là cháy tan tành. Trong những xã bị ảnh hưởng của 6 lò gạch thủ công thì xã Quang Lãng bị ảnh hưởng nặng nề hơn cả. Theo thống kê của xã Trị Thủy, diện tích lúa bị thiệt hại vụ này trên 25 mẫu. Riêng xã Quang lãng bị thiệt hại 270 mẫu tương đương 97ha. Trong đó, hơn 50% diện tích bị mất trắng hoàn toàn, số còn lại cũng chỉ vớt vát được vài hạt thóc điếc.
Bà con nơi đây cho biết, 6 lò gạch thủ công tại xã Quang Lãng bắt đầu đi vào hoạt động từ 1993 gây nhiều bức xúc trong nhân dân. Đến năm 2007, xã Quang Lãng lại giao 99 mẫu đất vùng bờ đê ven sông Hồng cho 6 hộ thuê để làm… trang trại kéo dài 15 năm, trong đó quy định 5 năm đầu có thể cải tạo làm lò gạch. Nhưng hợp đồng có ghi rõ, chủ các lò gạch không được đốt trong thời gian mùa vụ khi lúa đang trỗ hoặc phơi màu. Vậy mà các chủ lò bất chấp quy định, thậm chí còn tăng công suất hoạt động lên quá mức cho phép nên dẫn tới kết cục đau lòng như hiện nay.
Theo thống kê của ông Nguyễn Văn Lân, Trưởng thôn Sảo, địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất, thì vụ lúa này người dân thôn Sảo bị thiệt hại trên 30 mẫu. Trong đó hơn 20 mẫu chỉ thu hoạch toàn rơm rạ, cá biệt có gia đình bà Định Thị Nấm mất trắng hơn 1 mẫu khiến 5 miệng ăn nhà bà có nguy cơ bị đói. “Năm nay bị nhiều, chủ lò gạch hứa đền bù nhưng chắc chờ được vạ má đã sưng, đợi được mấy đồng tiền đền bù từ các chủ lò gạch chắc chúng tôi chết đói từ lúc nào rồi không hay. Thôi thì người dân xã tôi trăm sự nhờ các cơ quan chức năng đứng ra đòi lại công bằng giúp", ông Lân ngậm ngùi.