Tỉnh Kiên Giang hiện có 40 đội tự vệ biển với hơn 500 đội viên, mà lực lượng nòng cốt là chủ các tàu thuyền khai thác đánh bắt hải sản trên biển.
Trung bình mỗi đội có từ 3 đến 6 tàu thuyền liên kết lại tùy theo ngành nghề khai thác đánh bắt phù hợp, nên đã phát huy được thế mạnh của sự liên kết tập thể trong tổ chức ra khơi bám ngư trường, thường xuyên giữ mối liên lạc cung cấp kịp thời cho nhau những thông tin có ích về đánh bắt, về diễn biến của thời tiết, cũng như sẵn sàng hỗ trợ nhau trong tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn. Việc tổ chức đội tự vệ biển còn có tác dụng tích cực nhằm tăng cường thêm lực lượng đồng thời tạo mối liên kết giữa các lực lượng trong quản lý vùng biển đảo chặt chẽ hơn.
Các đội tự vệ biển phát huy vai trò vừa là tai mắt, vừa là lực lượng phối hợp với các lực lượng khác như Biên phòng, Cảnh sát biển, Bội đội Hải quân, ngăn chặn nạn buôn lậu trên biển, ngăn chặn tàu thuyền lạ xâm nhập khai thác trộm nguồn lợi hải sản. Những địa phương có đội tự vệ biển mạnh là nhờ biết chọn những người là bộ đội xuất ngũ làm nòng cốt, nên đã phát huy vai trò, không chỉ hướng dẫn kỹ năng về tự vệ, mà còn phổ biến, truyền đạt kiến thức về an ninh quốc phòng cho những đội viên tự vệ biển và cả những người đang làm nghề khai thác hải sản.
Đây cũng chính là lực lượng để bổ sung, tiếp tục hình thành những đội tự vệ biển, vừa khai thác đánh bắt hải sản, vừa tham gia gìn giữ an ninh quốc phòng, chủ quyền biển đảo.
