Kiệu Bình Định "vui như Tết"

Năm nay, do thời tiết bất thuận nên năng suất cây kiệu ở Phù Mỹ (Bình Định) bị giảm thê thảm. Bù lại, giá kiệu năm nay tăng cao ngất nên người trồng kiệu ở đây tuy mất mùa nhưng không thất thu.

Trong những ngày này, ở những khoảng đất trống dọc quốc lộ 1 đoạn đi qua các xã Mỹ Trinh, Mỹ Phong và thị trấn Phù Mỹ thuộc huyện Phù Mỹ (Bình Định), đâu đâu cũng thấy những đống kiệu củ đổ thành đống cao ngút, nhân công tất bật cho kiệu vào những bao lưới, chuẩn bị cho lên xe đưa kiệu vào Nam phục vụ người tiêu dùng ăn Tết Nguyên đán. Trên những cánh đồng kiệu, không khí thu hoạch càng sôi động hơn.

Từ cuối tháng 11 âm lịch đến nay, thương lái nườm nượp đổ về những cánh đồng kiệu để thu mua. Họ mua sô (nguyên đám) rồi thuê công đến nhổ. Mùa kiệu năm nay, tâm trạng của người trồng kiệu buồn vui lẫn lộn. Bởi, theo những nông dân có thâm niên trồng kiệu ở nơi được mệnh danh là “vựa kiệu của miền Trung” này cho biết, chưa bao giờ thấy cây kiệu mất năng suất thảm hại đến vậy.

Ông Phạm Ngọc Chính ở thôn Trung Hội, là cán bộ khuyến nông xã Mỹ Trinh, đang thu hoạch 3 sào kiệu, cho hay: “Năm nay cây kiệu phát triển tốt chứ không bị sâu bệnh như những năm trước. Tuy nhiên, từ giữa tháng 11 dương lịch năm ngoái đến nay, sau cơn lũ lịch sử, trên địa bàn huyện Phù Mỹ hầu như không có mưa. Trong thời điểm cây kiệu làm củ mà thiếu nước nên củ không phát triển, mỗi bụi chỉ chừng 4 - 5 củ; củ kiệu do thiếu nước nên ốm teo, nhẹ tênh. Những năm trước đây, mỗi bụi kiệu có đến hơn 10 củ, củ nào củ nấy núc núc, nặng trịch. Do đó năng suất năm nay mất nghiêm trọng, bình quân giảm đến hơn 40% so với năm ngoái”. Theo ông Chính, nếu như năm ngoái 1 sào kiệu bình quân thu hoạch từ 450 - 500 kg kiệu củ thì năm nay đám kiệu nào tốt nhất cũng chỉ thu được từ 250 - 300 kg.

Như để bù lại công sức cho người nông dân, giá kiệu năm nay cao ngất. Nếu như năm ngoái giá kiệu củ loại 1 chỉ bán được từ 17.000 - 18.000 đ/kg thì năm nay, ngay từ đầu vụ thu hoạch giá kiệu đã đứng ở mức cao, từ 20.000 - 22.000 đ/kg. Và hiện đã tăng đến 27.000 - 28.000 đ/kg; củ kiệu loại xấu nhất cũng bán được 17.000 - 18.000 đ/kg.

Chị Nguyễn Thị Thu, ở thôn Trung Hội, xã Mỹ Trinh (Phù Mỹ), nói: “Năm nay tuy kiệu bị mất năng suất nhưng giá bán cao nên người dân trồng kiệu có thu nhập khá. 7 sào kiệu của gia đình tui năm nay thu được hơn 55 triệu đồng. Thương lái đến tại ruộng mua sỉ nguyên đám nên mình cũng đỡ tốn chi phí thuê công nhổ, gánh”. Mặc dù nhìn những bụi kiệu được trồng trên đất gò thiếu nước khi nhổ lên trông củ của nó rất èo uột, thế nhưng nhờ bán được giá cao nên 3 sào kiệu của bà Nguyễn Thị Thu, ở cùng thôn Trung Hội, năm nay thu lãi được hơn 3 triệu đồng.

“Khoản thu nhập này tăng gấp đôi so với năm ngoái, mặc dù sản lượng củ kém hơn. 3 sào kiệu của tui bán được gần 17 triệu đồng, trừ mọi chi phí, còn lãi được 3 triệu. Tuy năm nay mất mùa nhưng tính ra kiếm lãi khá nhất trong những năm gần đây. Gia đình tui năm nay được ăn Tết vui vẻ rồi”, bà Thú phấn khởi nói.

Gía kiệu tăng cao, không chỉ người trồng phấn khởi mà cánh thương lái cũng hồ hởi theo. Ông Võ Văn Bình, người có thâm niên gần 15 năm trong nghề buôn kiệu, là một trong những người thu mua kiệu lớn nhất ở xã Mỹ Trinh, cho biết, năm nay kiệu đắt giá vì khách hàng trong Nam ăn rất mạnh. Kiệu được giá, cả thương lái lẫn người trồng đều phấn chấn. “Mỗi ngày, tui xuất từ 7 - 10 tấn kiệu đi vào Nam bán cho các vựa kiệu, chủ nậu phía trong. Kiệu thường thu ngày nào đi ngày đó, chậm nhất là 2 ngày đi một chuyến để kiệu được tươi. Năm nay là năm mà giá kiệu ở Mỹ Trinh đắt nhất từ trước đến nay. Nhà trồng ít cũng có thu nhập hơn 10 triệu, nhà trồng nhiều gần cả trăm triệu. Tết này bà con trồng kiệu ở Mỹ Trinh ai nấy đều ấm bụng”, ông Bình nói.

Theo Sở KHCN Bình Định, từ Tết Giáp Ngọ trở đi,  sản phẩm kiệu Phù Mỹ sẽ được công nhận bảo hộ nhãn hiệu "kiệu Phù Mỹ". Kiệu đạt tiêu chuẩn phải đáp ứng các quy định, tiêu chí về cảm quan, củ kiệu tươi dáng tròn, màu trắng đục, cổ củ thắt nhỏ, có sọc phớt tím, đường kính củ từ 0,7 - 2 cm; chiều cao củ từ 2 - 3 cm. Có mùi hăng đặc trưng của củ kiệu, vị hơi the…