Lễ hội Đền Trần (Nam Định) năm 2014 sẽ khôi phục lễ rước nước, tế cá theo nghi thức truyền thống. Theo BTC, đây là nghi thức cổ của Lễ hội Đền Trần, lần đầu tiên được tái hiện sau gần 100 năm không tổ chức.
Không mở rộng quy mô
Lễ hội Đền Trần năm nay sẽ diễn ra từ ngày 12 đến ngày 16 tháng Giêng năm Giáp Ngọ (tức từ ngày 11 - 15/2/2014). Điểm khác biệt lớn nhất của lễ hội lần này là khôi phục nghi lễ rước nước, tế cá truyền thống vào ngày 12 tháng Giêng ÂL (tức ngày 12/2/2014).
Trước dư luận cho rằng, đây là yếu tố mới được đưa vào lễ hội nhằm mở rộng quy mô, ông Lương Hồng Quang, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam, đơn vị được Bộ VHTTDL giao nghiên cứu đề án tổ chức Lễ hội Đền Trần từ năm 2012 cho biết, nghi thức rước nước, tế cá được phục dựng trên cơ sở các tài liệu nghiên cứu của Viện Văn hóa nghệ thuật. Nghi lễ này, trong lễ hội truyền thống xa xưa đã diễn ra và theo tài liệu ghi chép lại thì nghi lễ này diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng, sau đêm khai ấn. Tuy nhiên, do điều kiện hiện nay khó tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng nên nghi lễ rước nước, tế cá được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng.
Không có ấn giả tại Lễ hội Đền Trần 2014
“Nghi thức rước nước, tế cá hoàn toàn không phải là sự sáng tác mà trên cơ sở những nghiên cứu của Viện. Năm nay, nghi thức này mới được thực hiện cũng là nằm trong lộ trình thực hiện đề án tổ chức Lễ hội Đền Trần do Bộ VHTTDL giao cho Viện triển khai từ năm 2012. Trong đề án đã có việc khôi phục nghi thức thực hiện lễ rước nước, tế cá chứ không phải là việc mở rộng quy mô lễ hội.
Năm nay, nghi thức rước nước, tế cá mới được áp dụng do việc phát ấn đã được thực hiện một cách hiệu quả. Trước đây, rõ ràng, việc khai ấn, phát ấn tại Đền Trần có nhiều vấn đề còn tồn tại nên chúng tôi phải giải quyết trước. Nghi thức rước nước, tế cá là một trong các nghi thức của lễ hội Xuân đền Trần, cũng như nghi thức khai ấn, phát ấn”, ông Quang nhấn mạnh.
Theo đó, lễ rước nước, tế cá sẽ bắt đầu từ 6 giờ và kéo dài đến 11 giờ 30 trưa. Đoàn rước gồm 250 người dân địa phương tham gia tái hiện các nghi lễ truyền thống vốn đã được thực hiện từ xa xưa tại Đền Trần. Ý nghĩa của lễ rước nước, tế cá nhằm tri ân công lao của triều đại nhà Trần, tôn vinh nền văn minh lúa nước, đồng thời là một nghi lễ đầu năm mới cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt...
Không có ấn giả
Nghi lễ Khai ấn Đền Trần vẫn sẽ bắt đầu từ 22 giờ 15 đêm 14 tháng Giêng và kết thúc vào ngày 16 tháng Giêng. Thời gian phát ấn cho nhân dân, du khách thập phương được ấn định từ 7 giờ 30 ngày 15 tháng Giêng đến hết ngày 20 tháng Giêng.
Đặc biệt, nhằm đáp ứng nhu cầu nhận lá ấn lộc nhân dịp đầu năm của mỗi người dân về lễ hội Đền Trần, công tác chuẩn bị phôi ấn đã diễn ra khẩn trương, tích cực. Năm ngoái, BTC đã chuẩn bị lượng ấn tối đa nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của du khách, dẫn đến tình trạng thiếu ấn cục bộ trong một số thời điểm ngày 15 tháng Giêng.
Bên cạnh đó, một tồn tại của mùa lễ hội trước là hiện tượng ấn giả. Lợi dụng nhu cầu xin lộc ấn của nhân dân, du khách, một số hộ dân tại địa phương đã in ấn giả để bán.
Theo bà Cao Thị Tính, Phó Chủ tịch UBND TP Nam Định, Trưởng BTC lễ hội Đền Trần 2014 cho biết, năm nay, sẽ không có tình trạng thiếu ấn, du khác đến lễ hội, ai có nhu cầu cũng sẽ có ấn.
Bà Tính lý giải, sở dĩ năm 2013 có tình trạng thiếu ấn là do lượng khách tăng đột biến hơn mọi năm, công việc tập kết ấn tại các điểm phát ấn diễn ra còn bị động. Mặt khác, do hạ tầng khu vực phía trước cổng đền chật hẹp so với lượng du khách về dự lễ nên đã dẫn đến tình trạng chen lấn, xô đẩy, có lúc quá tải... Năm nay, lượng ấn được chuẩn bị sẽ nhiều hơn và BTC cũng sẽ chủ động hơn khi triển khai phát ấn để khắc phục những hạn chế nói trên.
Với hành vi in nhái ấn Đền Trần và lợi dụng bán ấn kiếm lời, bà Tính cũng cho biết, công an TP Nam Định đã vào cuộc kiểm tra. Theo đó, tình trạng này sẽ được kiểm soát tốt, với những trường hợp bắt được sẽ có phương án xử lý nghiêm khắc nhằm mang lại sự an tâm cho du khách về lễ hội đầu năm.
