Khâu tiêu thụ nông sản hiện đang bộc lộ nhiều bất cập.
ĐBSCL là vùng nguyên liệu cung cấp trên 90% lượng gạo XK. Nhưng lỗ hổng lớn nhất trong quá trình liên kết sản xuất - tiêu thụ lúa XK theo Quyết định 80 của Chính phủ là thiếu chế tài đối với trường hợp phá vỡ hợp đồng. 
Ông Trần Quang Củi, PGĐ Sở NN-PTNT Kiên Giang nói: Vấn đề liên kết sản xuất - tiêu thụ lúa XK đã triển khai nhiều năm qua nhưng vẫn giậm chân tại chỗ. Khi triển khai ra thì nông dân đặt câu hỏi: Hợp đồng sản xuất giống gì, giá cả bao nhiêu, bán cho ai, chính sách ra sao…? Khi DN và nông dân ký hợp đồng nhưng một trong hai bẻ kèo thì thiếu chế tài. Bộ NN-PTNT nên tham mưu với Chính phủ điều chỉnh lại Quyết định 80 ở khía cạnh này. Bên cạnh đó, giao chỉ tiêu XK nên ưu tiên những tỉnh có sản lượng lúa lớn.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng: Về vấn đề lúa gạo Chính phủ đang xem xét thông qua 3 đề án: An ninh lương thực, Qui hoạch đất trồng lúa, Cơ giới hóa giảm thất thoát sau thu hoạch. Giải quyết việc sản xuất và tiêu thụ lúa gạo cần phải làm quyết liệt bởi đến thời điểm này, vụ lúa ĐX đã cầm chắc thắng. Đặc biệt, cơ cấu giống rất phù hợp cho xuất khẩu. Mục tiêu cần hướng mạnh đến là phải đi từ hạt lúa ra hạt gạo theo một đường thẳng.
Bà Phạm Thị Hòa, PGĐ Sở NN-PTNT An Giang nói thẳng: DN xay xát XK gạo chưa mặn mà trong vai trò trung tâm gắn kết với nông dân. Diện tích lúa ở An Giang là 224.000 ha nhưng chỉ duy nhất có 1 đơn vị liên kết sản xuất - tiêu thụ lúa XK. Quyết định 80 với hạt lúa chưa thực hiên được bao nhiêu, gần như vẫn nằm ở trên giấy. Đã đến lúc phải có kế hoạch phân vùng cho DNXK, ở đó DN phải là đầu tàu xây dựng tiêu chuẩn hạt gạo để nông dân làm theo.
Tại Đồng Tháp, từ khi có Quyết định 80 mới chỉ tạo được liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa giống, còn lúa hàng hóa gần như số “0”. Với 150 HTXNN, 1.300 tổ hợp tác là điều kiện tốt để DN ký hợp đồng nhưng DN vẫn... đứng ngoài. Lý do chính là chưa có một chế tài khi một trong hai phá vỡ hợp đồng. Bên cạnh đó, việc phân bổ chỉ tiêu XK gạo quá thấp, chỉ có 350.000 tấn/năm, trong khi đó sản lượng lúa trên 2,7 triệu/năm. Đồng Tháp đề xuất TƯ tăng cường chính sách hỗ trợ HTX, xây dựng kho chứa tạm trữ và có chế tài trong liên kết sản xuất - tiêu thụ.
Theo Phó Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL Dương Văn Chín, vấn đề liên kết 4 nhà nên chia thành 2 nhóm: Nhóm nông dân - DN; nhóm nhà nước - nhà khoa học. Theo đó, nhà nước có vai trò theo dõi cách làm của nông dân - DN có đúng luật hay không, khi đó căn cứ theo luật mà xử thì may ra mới tháo được mối gút trong liên kết sản xuất và tiêu thụ. Dẫu biết nông dân mình nghèo nhưng nếu vi phạm hợp đồng thì cũng phải xử như ông DN. PGS-TS Mai Thành Phụng - Trung tâm KNKN QG đồng tình với quan điểm, cần phải sửa Quyết định 80.
Ông Huỳnh Văn Thòn, TGĐ Cty CP BVTV An Giang cho rằng, khâu sản xuất và tiêu thụ lúa vẫn còn quá rời rạc. Tình trạng lỏng lẻo cứ kéo dài thì nông dân càng khổ. Người nông dân bán lúa, Cty thì mua gạo về lau bóng XK nhưng chính đơn vị trung gian là nơi tạo ra cú sốc. Sản xuất và tiêu thụ phải phát triển liền mạch thì mới bền vững. Tiêu thụ sẽ định hướng cho liên kết, chính vì vậy cần phải ngồi lại với nhau, cần có sự tính toán đồng bộ từ khâu sản xuất đến đầu ra. Nhà nước phải đứng ra chủ trì xác định thị trường tiêu thụ, nhu cầu sản phẩm và đặt ra chế tài thì Quyết định 80 mới thành hiện thực.
