Lo sợ sóng biển nuốt chửng

Họ khát khao được di chuyển đến nơi ở mới an toàn, thế nhưng...

Biển lấn làng

Bây giờ ngồi nhớ lại, dẫu cố gắng đến đâu các bậc lão niên ở thôn Trung Lương, xã Cát Tiến, huyện Phù Cát cũng không thể nhớ nổi trong những năm qua có bao nhiêu ngôi nhà, bao nhiêu mét đất của làng chài này đã bị sóng biển nuốt chửng.

Họ chỉ nhớ, mỗi lần bị sóng dữ tấn công, người dân ở đây chỉ biết cuống cuồng tháo chạy thoát thân, mặc cho nhà cửa, đất đai trôi ra biển.

Chưa kể thời điểm trước ngày giải phóng, ông Nguyễn Dưỡng (69 tuổi) ở thôn Trung Lương nhẩm tính, từ sau năm 1975 đến nay, sóng biển trong những mùa mưa bão đã đánh sập hơn 100 ngôi nhà. Cứ sau mỗi mùa mưa bão là làng mạc tiêu điều, người dân xơ xác.

Nỗi lo của người dân Trung Lương ngày càng lớn, bởi trong 7 năm gần đây, thủy triều xâm thực đã khiến biển lấn sát làng, khoảng cách giữa biển và làng chài Trung Lương đã bị rút ngắn chỉ còn vài chục mét, có nơi sóng đã vào sát vách nhà.

Lão ngư Nguyễn Dưỡng, than thở: “Mùa mưa ở Bình Định thường bắt đầu từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 11 âm lịch. Khi những cơn mưa kéo dài thì những con sóng xô bờ càng mãnh liệt hơn. Trong mùa mưa, những hộ dân sống gần mép biển một tháng phải đi lánh nạn nhiều lần.

Tui nhớ cách đây 10 năm, khi nghe tin có sóng thần, cả làng nhốn nháo thu dọn những đồ đạc cần thiết, táo tác chạy lên chùa lánh nạn. Cứ nghe tin bão là mọi chuyện làm ăn đều bị gác qua một bên, gia đình nào cũng lo đưa con cái chạy sóng, đợi trời yên sóng lặng mới dám quay về. Cuộc sống của người làng Trung Lương bấp bênh là vậy”.

Đối với người dân làng chài, biển cho họ miếng ăn, cho họ cuộc sống, nhưng mỗi khi biển lên cơn cuồng nộ thì chính biển là mối đe dọa cuộc sống của người dân ở đây. Minh chứng hùng hồn là hàng trăm ngôi nhà, tài sản và hàng chục ha đất đã bị sóng cuốn ra biển.

“Sống bên mép sóng thế này, chúng tôi biết là mạng sống của mình như “chỉ mành treo chuông” trong những mùa mưa bão, bởi sóng không bao giờ nói trước sóng sẽ ập vào bờ, nếu tránh chạy không kịp là coi như toi. Muốn chuyển đến nơi khác ở thì lực bất tòng tâm, bây giờ cái ăn hàng ngày còn lo chưa xuể thì tiền đâu làm nhà ở khu tái định cư”, ông Dưỡng nói buồn.

Muốn được sống yên ổn ở một nơi ở mới an toàn hơn không chỉ là nguyện vọng của ông Dưỡng, mà của hầu hết người dân ở làng chài Trung Lương. Nỗi lo khi đến nơi ở mới không lấy tiền đâu dựng nhà dựng cửa, biết làm ăn thế nào khi bao đời nay kế sinh nhai chỉ bám vào biển, cũng không chỉ là nỗi lo riêng của ông Dưỡng, mà đó là nỗi lo chung của người dân làng chài.

Bởi vậy, dù biết đang sống cạnh với hiểm nguy, nhưng họ đành làm liều bám làng để mưu sinh, chấp nhận cảnh “chạy sóng” vào những mùa mưa bão. Ông Đồng Văn Rớt chỉ ngôi nhà đã xuống cấp trầm trọng của mình, lo lắng: “Không biết căn nhà này có trụ qua nổi mùa mưa bão năm nay không”.

“Hai vợ chồng tui già cả, bệnh tật, sống nhờ vào đồng tiền của mấy đứa con cho để dưỡng già. Muốn đến nơi ở an toàn, thoát khỏi cảnh nguy hiểm nhưng với mức hỗ trợ di dời chỉ 20 triệu đồng thì vợ chồng tui làm sao dựng được nhà ở khu tái định cư. Ngày đêm tui chỉ mong mức hỗ trợ được nâng cao để có điều kiện thoát khỏi cảnh chạy sóng”, bà Trần Thị Sửu (68 tuổi) ở xóm Chánh Lương, ao ước.

Hiểm nguy rình rập

Ông Dương Thanh, Trưởng thôn Trung Lương, cho hay: Toàn thôn có hơn 700 hộ dân, trong đó có 150 hộ bị ảnh hưởng của thủy triều, trên 70 hộ nằm trong vùng nguy hiểm cần phải di dời đến nơi an toàn. Mỗi mùa mưa bão, khi triều cường đi qua là bờ biển ngắn dần, ăn sâu vào làng. Hơn 70 hộ dân nói trên đang đứng trước nguy cơ bị triều cường đánh sập nhà cửa bất kỳ lúc nào.

Người dân Trung Lương lo lắng làng chài sẽ bị “nuốt chửng” trong mùa mưa bão

“Hầu hết các hộ dân ở đây thuộc diện nghèo hoặc cận nghèo. Họ không thể di dời đến nơi ở mới do số tiền hỗ trợ quá ít, với mức 20 triệu đồng/hộ thì người dân khó bề ổn định cuộc sống ở nơi ở mới”, ông Thanh chia sẻ.

Ông Nguyễn Chí Hoàng, Phó chủ tịch UBND xã Cát Tiến, cho biết con số còn đáng quan ngại hơn: Xã Cát Tiến hiện có khoảng 400 hộ dân đang sống ở vùng nguy hiểm. Ngoài 150 hộ ở thôn thôn Trung Lương phải gánh chịu áp lực từ nạn xâm thực thủy triều, còn có trên 250 hộ dân tại các thôn Chánh Đạt và Tân Tiến chịu ảnh hưởng từ nạn sạt lở, cứ mưa bão về lại bị ngập úng, cô lập.

 “Từ năm 2009 đến nay, chúng tôi đã bố trí đất khu tái định cư diện tích khoảng 3ha tại thôn Phương Nghi để người dân di chuyển về nơi an toàn. Mỗi hộ được nhận từ 140 - 150 m2 đất theo đề án quy hoạch, và được ngành chức năng hỗ trợ 20 triệu đồng để di dời nhà. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 20 hộ dân nhận đất, trong đó có 14 hộ đã xây dựng được nhà”, ông Nguyễn Chí Hoàng, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Tiến, cho biết.