| Hotline: 0983.970.780

"Lúa cổ" Thành Dền là giống lúa lai 2 dòng?

Thứ Tư 18/08/2010 , 07:00 (GMT+7)

Như NNVN phản ánh giống lúa khai quật ở Thành Dền (Mê Linh, Hà Nội) đã trổ bông tại nhà thí nghiệm Khoa Bệnh học phân tử (Viện Di truyền nông nghiệp). Theo nhận định ban đầu của một số nhà khoa học nông nghiệp thì hình thái giống lúa Thành Dền và lúa hiện đại không có điểm khác biệt lớn.

* Vừa thu lúa cổ lại trổ... lúa kim!

TGST giống lúa Thành Dền từ 90-100 ngày
Như NNVN phản ánh giống lúa khai quật ở Thành Dền (Mê Linh, Hà Nội) đã trổ bông tại nhà thí nghiệm Khoa Bệnh học phân tử (Viện Di truyền nông nghiệp). Theo nhận định ban đầu của một số nhà khoa học nông nghiệp thì hình thái giống lúa Thành Dền và lúa hiện đại không có điểm khác biệt lớn. Điểm khác biệt là các cây lúa này trỗ không tập trung, TGST ngắn hơn giống lúa hiện đại.

>> Bi hài lúa cổ, lúa kim 

Trao đổi với NNVN, TS Phạm Xuân Hội, Trưởng Bộ môn Bệnh học phân tử (Viện Di truyền nông nghiệp) cho biết, hiện tại 4/9 khóm lúa Thành Dền bông đã chín có thể thu hoạch, song có cây mới bắt đầu trỗ, khác hẳn với giống đối chứng (Khang dân 18 trỗ đều). Như vậy 4 khóm lúa có bông chín cách bông lúa mới ra đòng khoảng 1 tháng. Còn lại 5 khóm trổ đều như Khang dân 18. Ông Hội phân tích, tính từ thời điểm bắt đầu gieo cấy (12/5) đến khi thu hoạch thì giống lúa Thành Dền có TGST khoảng 95 ngày, tức là thuộc loại giống ngắn ngày, tương đương giống lúa lai 2 dòng; trong khi TGST giống Khang dân từ 120 ngày trở lên. Mặt khác khi thu hoạch xong, các nhánh lúa tiếp tục trỗ bông nên lúa Thành Dền có khả năng… thu tiếp. Lý giải thêm về TGST ngắn, ông Hội cho rằng vụ hè thu nhiệt độ cao nên lúa hoàn toàn có khả năng chín sớm.

“Quan sát lúa Thành Dền tỷ lệ hạt lép thấp, số hạt trên bông cao như lúa lai, năng suất tối thiểu cũng phải trên 200 kg/sào” - ông Hội định lượng. Nếu lúa Thành Dền có năng suất trên 5 tấn/ha, thì giống cổ này cao gấp đôi với năng suất lúa trung bình của Việt Nam năm 1970. Trong khi đó, cách đây khoảng 3.000 năm thì năng suất lúa ở Việt Nam chưa được 1 tấn/ha. “Nếu các cụ ngày xưa có giống lúa Thành Dền năng suất cao như vậy, sao không giữ giống này nhân ra để dân phải chết đói nhiều lần, nhất là giai đoạn cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX?”. Theo phân tích của một số nhà khoa học thì hình dạng lúa Thành Dền có thân cứng và lùn, lá thẳng đứng, nhiều chồi hữu hiệu, hạt gạo dài, giống chín sớm với chu kỳ 100 ngày vì không  cảm quang . Có nhà khoa học cho rằng nhiều khả năng lúa Thành Dền có đặc tính giống lúa hiện đại do “cách mạng xanh” tạo ra từ nửa cuối thế kỷ XX (?).

“Phía Nhật Bản chỉ giám định niên đại lúa Thành Dền bằng phương pháp cabon. Còn mọi nghiên cứu sinh học phân tử do Viện Di truyền nông nghiệp đảm nhận. Khi thu hoạch chúng tôi sẽ lấy mẫu hạt gieo trong vụ tới, đối chứng giống cùng điều kiện; đồng thời nghiên cứu mức độ sâu hơn qua xác định AND để đưa ra kết luận chính xác nhất” - TS Phạm Xuân Hội.
TS Phạm Xuân Hội cho biết, hiện tại các nhà khảo cổ vẫn đang chờ kết quả giám định các mẫu từ Nhật Bản. Dự kiến ngày 20/8 tới Viện phối hợp với bên khảo cổ tổ chức hội thảo đánh giá sơ bộ về giống lúa này. “Từ trước đến nay ở ta chỉ xác định lúa cổ 200-300 năm, còn độ tuổi 3.000 năm phải đánh giá hết sức thận trọng. Kể cả khi nhận được kết quả giám định niên đại từ Nhật, các nhà khoa học vẫn phải vào cuộc nghiên cứu tiếp trước khi đưa ra một khẳng định có tính khoa học về niên đại của hạt thóc cổ” - ông Hội khẳng định.

TS Lê Huy Hàm, Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp một lần nữa khẳng định với NNVN: “Xét mặt hình thái thì lúa Thành Dền giống 99% lúa hiện đại. Hơn nữa giống lúa này còn tốt hơn giống Khang dân 18, tỷ lệ bông hữu hiệu rất cao. Lúa cổ xưa chưa có giống nào tốt thế này cả. Tuy nhiên chúng ta chỉ xét về mặt hình thái thì chưa đủ, sau thu hoạch cần lấy mẫu hạt để xét nghiệm AND. Để xác định chính xác lúa cổ hay kim, phải tiếp tục theo dõi thêm 1-2 vụ nữa. Đến nay việc nghiên cứu lúa Thành Dền mới chỉ bắt đầu”.

PGS-TS Lâm Thị Mỹ Dung, Chủ nhiệm Bộ môn Khảo cổ học ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết đã gửi thêm mẫu sang Nhật Bản để xác định niên đại. “Các mẫu gửi đi lần này được chúng tôi tìm thấy ở thời điểm khác với 3 mẫu gửi đi trước đó và được đãi rửa nghiêm ngặt hơn. Những mẫu đã gửi đi trước đó sẽ có kết quả vào cuối tháng 8 này” - bà Dung cho biết.

Xem thêm
Hơn 300 đại lý tham gia Hội nghị khách hàng Japfa Việt Nam

Ngày 28/3, Hội nghị khách hàng khu vực miền Bắc của Công ty TNHH Japfa Comfeed Việt Nam (Japfa Việt Nam) được tổ chức tại Vĩnh Phúc với chủ đề 'Đồng kiến tạo giá trị'.

Đề xuất không xử phạt hành chính thuốc thú y chưa kịp công bố hợp quy

Bộ NN-PTNT đề xuất Chính phủ không xử phạt thuốc thú y đã được cấp chứng nhận lưu hành nhưng chưa thực hiện công bố hợp quy từ ngày 14/2/2024 đến ngày 31/5/2025.

Tháo gỡ 2 điểm nghẽn chính

Ngành mía đường có những điểm nghẽn cần phải giải quyết để phát triển ổn định, bền vững, đó là chia sẻ của TS Cao Anh Đương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Mía đường (SRI).

Bình luận mới nhất